«Οι πρώτοι διαπλανητικοί εξερευνητές μπορεί να μη φύγουν μόνοι τους, αλλά σίγουρα θα τολμήσουν να φτάσουν πολύ πιο πέρα απ’ ό,τι έφτασε η ανθρώπινη φυλή μας. Το 2011 ανακάλυψα η ίδια πόσο μπορεί να σε αλλάξει αυτή η εμπειρία, όταν ένα μικρό αεροσκάφος με άφησε στα παράλια της Ανταρκτικής, στην αρχή ενός δίμηνου ταξιδιού, προκειμένου να διασχίσω μόνη μου την ήπειρο πάνω σε χιονοπέδιλα.

Καθώς το αεροπλάνο χανόταν αργά, συλλάμβανα τι με περιέβαλλε. Από τη μια πλευρά ήταν ο επίπεδος λευκός ορίζοντας της Τράπεζας Πάγου Ρος και από την άλλη οι μακρινές κορφές των Διανταρκτικών Ορέων. Ήξερα ότι σε όλο αυτό το τοπίο ήμουν το μόνο ανθρώπινο πλάσμα – αλλά πιθανότατα και η μόνη μορφή ζωής γενικώς. Μακριά από τα ανοιχτά ύδατα που βρίσκονταν 700 χλμ. βόρεια από μένα, δεν υπήρχε άγρια ζωή – ούτε πιγκουίνοι και φώκιες, ούτε βρύα και χορτάρια. Μόνο εγώ.

Και το πιο σημαντικό, ήξερα ότι είχαν χρειαστεί δύο αεροπλάνα, δύο δεξαμενές καυσίμων και πάνω από μια εβδομάδα περίπλοκου εφοδιασμού για να φτάσω στο σημείο εκκίνησης. Δεν υπήρχε περίπτωση να επιστρέψει εύκολα το αεροπλάνο για χάρη μου. Από συνήθεια, καταπιάστηκα αμέσως με την οικεία μου εξερευνητική ρουτίνα, ετοιμάζοντας τον εξοπλισμό μου προκειμένου να ξεκινήσω την επόμενη μέρα το σκι. Αλλά καθώς δούλευα πρόσεξα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Η καρδιά μου χτυπούσε γρήγορα. Ήμουν ασυνήθιστα αδέξια. Τα χέρια μου εμφανώς έτρεμαν. Ξαφνικά συνειδητοποίησα ποιο ήταν το πρόβλημα – φοβόμουν. Δεν φοβόμουν τον τραυματισμό ή τον κίνδυνο να συμβεί το μοιραίο στις εβδομάδες και στα μίλια που θα ακολουθούσαν, αλλά φοβόμουν που ήμουν τόσο απόλυτα απομονωμένη.

Ήταν η ίδια η μοναξιά που με φόβιζε, και το σκι των 59 ημερών που θα ακολουθούσε σ’ όλη την ήπειρο επισκιαζόταν από τη μάχη μου για να διαχειριστώ αυτό το σοκ.

Φαντάζομαι πως οι πρώτοι άνθρωποι που θα επισκεφτούν τον Άρη μπορεί να βιώσουν μια παρόμοια κατάσταση σοκ όταν αποκοπούν από την ανθρώπινη κοινωνία. Αξίζει να αναρωτηθείς αν υπάρχουν παραλληλισμοί μεταξύ της ψυχολογίας που συνοδεύει την εξερεύνηση του Άρη κι εκείνης που συνοδεύει την εξερεύνηση της Ανταρκτικής.

Θα μπορούσαν οι επίδοξοι αστροναύτες που προετοιμάζονται για μακρές διαστημικές αποστολές ανά το ηλιακό σύστημα να μάθουν κάτι χρήσιμο από εμπειρίες όπως η δική μου στην Ανταρκτική;

Καθώς ξεκινούσα την πιο μοναχική από τις αποστολές μου, είχα το προνόμιο να αντλώ από μια δεκαετία και πλέον προηγούμενων ταξιδιών στους πόλους. Επιπλέον είχα προετοιμαστεί προσεκτικά για την ψυχολογική πίεση της απομόνωσης, συμβουλευόμενη ειδικό ψυχολόγο.

Κι όμως, με ξάφνιασε το εύρος των τρόπων με τους οποίους με επηρέαζε η μοναξιά. Γινόμουν όλο και πιο συναισθηματική. Χωρίς κανέναν μάρτυρα της συμπεριφοράς μου, άφησα τα εσώτερα συναισθήματά μου να ξεχυθούν σε μια εξωστρεφή έκφραση χωρίς να τα ελέγχω. Αν ένιωθα θυμό, ούρλιαζα. Αν ένιωθα αναστάτωση, έκλαιγα.

Η αυτοκυριαρχία έγινε πολύ πιο δύσκολη. Όταν είσαι περιτριγυρισμένη από άλλους, το να κάνεις επικίνδυνες παρακάμψεις δεν αποτελεί επιλογή, σε μεγάλο βαθμό λόγω της ντροπής του να σε ανακαλύψουν. Αλλά όταν είσαι μόνη, χωρίς κανέναν να παρατηρεί την τεμπελιά σου, η φωνή του πειρασμού είναι πάντα εκεί. Ανακάλυψα ότι το να αγνοείς τη φωνή του πειρασμού αποτελούσε μια επιπλέον διαρροή πνευματικής ενέργειας, η οποία απλώς δεν υπήρχε στις ομαδικές αποστολές.

Ο εγκέφαλός μου, στερούμενος κάθε εισερχόμενου ερεθίσματος λόγω της έλλειψης χρώματος, σχήματος ή μορφής στον εν πολλοίς κρυμμένο απ’ τη χιονοθύελλα κόσμο μου, άρχισε να αναπληρώνει τα κενά δημιουργώντας παραισθήσεις.

Η εναλλαγή μεταξύ απόλυτης απομόνωσης και ξαφνικής επαφής με έναν άλλον άνθρωπο πάρα ήταν έντονη για να τη διαχειριστώ συναισθηματικά. Κι αυτή, ίσως, είναι η πιο σημαντική συμβουλή που θα μπορούσα να δώσω σε επίδοξους διαπλανητικούς αστροναύτες – να προετοιμαστούν όχι μόνο για την ψυχολογική αντίδραση στην επιχείρησή τους, αλλά και για τη συναισθηματική.

Θα υπέθετα ότι οι προετοιμασίες τους πρέπει να επιτρέπουν τη συναισθηματική αντίδραση στο μεγαλείο αυτού που κάνουν, στην πολυπλοκότητα της προσμονής από την πατρίδα τους και στην παραξενιά της ομαλότητάς τους. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε συναισθηματικά όντα, το οποίο σημαίνει ότι συχνά αντιδρούμε με παράλογο και αναπάντεχο τρόπο.

Οποιαδήποτε προετοιμασία για μακρινές διαστρικές αποστολές θα γινόταν η καλύτερη δυνατή αν το λάμβανε αυτό υπόψη. Παρεμπιπτόντως και παρ’ όλες τις προκλήσεις του καιρού που πέρασα μόνη μου στην Ανταρκτική, αν έχει περισσέψει καμιά θέση για κείνη την αποστολή στον Άρη… μετά χαράς θα δήλωνα συμμετοχή».