Μίλα μου
«Η λέξη τζαζ πρέπει να χρησιμοποιείται με περισσότερη φειδώ»
Δεν υπάρχει τέλειο CD, σημειώνει ο Ιωάννης Βαφέας με αφορμή την κυκλοφορία του πρώτου δίσκου από το Ioannou/Vafeas Quartet με τίτλο ‘Bridge of Locks’. «Αρκεί αυτό που δημιουργείς να μιλά αισθητικά και μουσικά σε κάποιο κοινό που θα το αγαπήσει».
Με αφορμή την επικείμενη εμφάνισή τους στο Φεστιβάλ της Αξιοθέας, μιλήσαμε μαζί του τόσο για το υλικό του πρώτου άλμπουμ του σπουδαίου αυτού κυπριακού τζαζ συγκροτήματος -που απαρτίζεται από δύο σημαντικές μορφές της κυπριακής τζαζ σκηνής αλλά και δύο νεότερους αλλά εξίσου δυνατούς παίκτες- όσο και για τη τζαζ μουσική-σκηνή γενικότερα!
Κατά την προσωπική μου γνώμη η λέξη τζαζ πρέπει να χρησιμοποιείται με περισσότερη φειδώ όταν και εφόσον πραγματικά εφορμόζονται και χρησιμοποιούνται οι βασικές αρχές της τζαζ που είναι ο ρυθμός swing (το swing feel) και ο αυτοσχεδιασμός.
Τι κάνει έναν μουσικό της τζαζ να ξεχωρίζει από οποιονδήποτε άλλο μουσικό;
Στη μουσική τζαζ ο μουσικός ανά πάσα στιγμή δημιουργεί, αυτοσχεδιάζει δηλαδή, γι’ αυτό και το προσωπικό του στυλ και ύφος είναι σημαντικό σε κάθε εκτέλεση ή ηχογράφηση. Οι γνώστες του αντικειμένου μπορούν εύκολα να αναγνωρίσουν κάποιο μουσικό της τζαζ που αυτοσχεδιάζει σε ένα CD, από το λεξολόγιό του (τις νότες που παίζει δηλαδή) και το ύφος του. Για να το κάνω πιο απλό, όπως κάποιος ακούει ένα τραγούδι του Νταλάρα και αναγνωρίζει ότι τραγουδά ο Νταλάρας έτσι και στη μουσική τζαζ μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να ταυτιστούμε με το παίξιμο κάποιου συγκεκριμένου μουσικού.
Πόσο μεγάλη είναι η κυπριακή jazz σκηνή σε σχέση με το μέγεθος του νησιού;
Αρκετά μεγάλη θα έλεγα για το μέγεθος του τόπου. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες ασχολούνται με την τζαζ και αρκετοί χώροι φιλοξενούν μικρά ή μεγάλα σχήματα σε συστηματική βάση ή ακόμα και καλλιτέχνες της τζαζ από το εξωτερικό. Αυτή η μουσική δραστηριότητα προσθέτει επαγγελματικά και στους μουσικούς, παλαιότερους και νεότερους, αλλά και στο κοινό που με χαρά βλέπουμε τα τελευταία χρόνια να εξοικειώνεται με αυτό το είδος μουσικής, να συνδέεται μαζί του και να το καταλαβαίνει καλύτερα.
Για τον Χάρη και μένα είναι μεγάλη η χαρά να παίζουμε με νεότερους αλλά και να δίνουμε όσο μπορούμε κι εμείς την ευκαιρία στα νέα παιδιά της τζαζ στον τόπο μας να παίζουν μπροστά σε κοινό και να ταξιδεύουν και έξω από αυτήν, ευκαιρίες που ήταν σπάνιες όταν εμείς ξεκινούσαμε καθώς η τζαζ στην Κύπρο ήταν στην αρχή της.
Ιδιοσυγκρασιακά ή σε ότι αφορά στον ήχο/επιρροές, ποια θα λέγατε πως είναι η ιδιαιτερότητα της κυπριακής jazz σκηνής σε σχέση με αντίστοιχες σκηνές στο εξωτερικό;
Σε ότι αφορά επιρροές, η τζαζ, όχι μόνο στην Κύπρο αλλά παντού όπου παίζεται, δέχεται επιρροές από τους ήχους του τόπου, από τα βιώματα και τα προσωπικά ακούσματα του κάθε καλλιτέχνη. Γι’ αυτό και η τζαζ εξελίσσεται και τη συναντούμε σε τόσες παραλλαγές σήμερα και χαρακτηρισμούς που της έχουν δοθεί όπως έθνικ τζαζ ή Mediterranean jazz κλπ. Άρα και η Κύπρος δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτό το σημείο. Κατά την προσωπική μου γνώμη η λέξη τζαζ πρέπει να χρησιμοποιείται με περισσότερη φειδώ όταν και εφόσον πραγματικά εφορμόζονται και χρησιμοποιούνται οι βασικές αρχές της τζαζ που είναι ο ρυθμός swing (το swing feel) και ο αυτοσχεδιασμός.
Πόσο σημαντικό είναι μεταξύ των μελών μιας μπάντας να υπάρχει δυνατή φιλία; Είναι απαραίτητο να συμβαίνει αυτό;
Όχι ιδιαίτερα θα έλεγα. Αναγκαίο όμως στοιχείο είναι να επικοινωνούν οι καλλιτέχνες και να μιλούν την ίδια μουσική γλώσσα. Φυσικά, η επικοινωνία είναι μεγαλύτερη με ανθρώπους που έχεις παίξει πολλές φορές μαζί και έχεις μοιραστεί και προσωπικά σου βιώματα. Έτσι, οι αυτοσχεδιαστικοί διάλογοι βγάζουν αυτό το δέσιμο και τον επί σκηνής συγχρονισμό και ενθουσιασμό και στο κοινό.
Επιθυμία μας είναι να ταξιδέψουμε το ‘BRIDGE OF LOCKS’ και έξω από την Κύπρο. Τον καιρό αυτό προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με σημαντικά φεστιβάλ και τζαζ κλαμπ στην Ευρώπη για να μας δοθεί η ευκαιρία να το παρουσιάσουμε.
Τι προσδίδει στο σχήμα σας η προσθήκη δύο νέων μουσικών;
Ανανέωση σίγουρα και ενέργεια! Να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι, στην περίπτωσή μας, όταν αναφερόμαστε στους δύο νέους μουσικούς αναφερόμαστε μόνο στην ηλικία τους και όχι στην εμπειρία και στις γνώσεις τους.
Τα δύο παιδιά που είναι μαζί μας στο σχήμα, ο Δημήτρης Μίαρης στο πιάνο και ο Greg Makamian στο κοντραμπάσσο, είναι δύο εξαιρετικά ταλαντούχα άτομα με εμπειρίες αντιστρόφως ανάλογες της ηλικίας τους. Έχουν όρεξη και τεράστια αγάπη για την τζαζ. Αφιερώνουν απίστευτες ώρες μελέτης και αφοσίωσης και αυτό φαίνεται και στο ώριμο παίξιμο τους και στον τρόπο που δέσαμε όλοι μαζί.
Για τον Χάρη και μένα είναι επίσης μεγάλη η χαρά να παίζουμε με νεότερους αλλά και να δίνουμε όσο μπορούμε κι εμείς την ευκαιρία στα νέα παιδιά της τζαζ στον τόπο μας να παίζουν μπροστά σε κοινό και να ταξιδεύουν και έξω από αυτήν, ευκαιρίες που ήταν σπάνιες όταν εμείς ξεκινούσαμε καθώς η τζαζ στην Κύπρο ήταν στην αρχή της. Αυτό, τόσο ως μουσικοί όσο και ως εκπαιδευτικοί, είναι χρέος μας αλλά και χαρά μας!
Ποιος υπογράφει την πρώτη δισκογραφική δουλειά σας και από ποια ανάγκη μπήκατε στούντιο; Γιατί τώρα;
Την πρώτη δισκογραφική μας δουλειά το ‘Bridge of Locks’ υπογράφει ένας επίσης φίλος από τα παλιά, ο Αμερικανός σαξοφωνίστας και συνθέτης Chris Byars, τον οποίο και ευχαριστούμε. Από τα επτά συνολικά κομμάτια τα πέντε πρώτα έχει γράψει ο Chris, το ένα ο Χάρης Ιωάννου (2nd Time Through) και το τελευταίο στον δίσκο, το κομμάτι ‘We could make such beautiful music together’ είναι ένα παλιό τζαζ standard κομμάτι που αγαπούμε. Όπως είπα και στην αρχή, η αφοσίωση μας στην αυθεντική, την παραδοσιακή τζαζ μουσική ήταν αυτό που ώθησε τον Χάρη και μένα να μπούμε στο στούντιο και να ηχογραφήσουμε αυτή τη δουλειά, να την καταγράψουμε έτσι ώστε να μπορέσουμε πιο εύκολα να τη βγάλουμε προς τα έξω και να την μοιραστούμε και με άλλο κοινό.
Είναι κάτι που έπρεπε να είχε γίνει από καιρό. Αυτό που κρατούσε εμένα πίσω προσωπικά θα έλεγα ότι είναι το ότι έψαχνα ‘ιδανικές συνθήκες’ για να προχωρήσω. Δηλαδή, έψαχνα να συνδυάσω τις συνθέσεις με τους καλλιτέχνες που θα έκρινα ότι θα έβγαζαν το καλύτερο αποτέλεσμα. Όταν πέρυσι αποφάσισα να προχωρήσω με το συγκεκριμένο άλμπουμ και το συγκεκριμένο σχήμα ένοιωσα, μπαίνοντας στο στούντιο, ότι όλα ήταν ώριμα να γίνουν. Ήταν αρκετό που η μουσική καταγράφηκε και ηχογραφήθηκε με ενθουσιασμό από όλους μας παρόλες τις επίπονες ώρες δουλειάς που χρειάστηκαν. Η προσωπική μου άποψη στο θέμα είναι ότι δεν υπάρχει τέλειο CD, αρκεί αυτό που δημιουργείς να μιλά αισθητικά και μουσικά σε κάποιο κοινό που θα το αγαπήσει.
Όπως κάποιος ακούει ένα τραγούδι του Νταλάρα και αναγνωρίζει ότι τραγουδά ο Νταλάρας έτσι και στη μουσική τζαζ μπορούμε να αναγνωρίσουμε και να ταυτιστούμε με το παίξιμο κάποιου συγκεκριμένου μουσικού.
Πώς θα περιγράφατε τον ήχο σας;
Τζαζ.
Τι προσδοκίες έχετε για αυτό το άλμπουμ;
Επιθυμία μας είναι να ταξιδέψουμε το ‘BRIDGE OF LOCKS’ και έξω από την Κύπρο. Γι’ αυτό εξάλλου προχωρήσαμε στην ηχογράφηση της μουσικής και στη δημιουργία του. Τον καιρό αυτό προσπαθούμε να έρθουμε σε επαφή με σημαντικά φεστιβάλ και τζαζ κλαμπ στην Ευρώπη για να μας δοθεί η ευκαιρία να το παρουσιάσουμε. Την ευθύνη αυτή ανέλαβε η εταιρεία A.VAFEA JAZZ PROJECTS που ενεργεί σαν booking agent μας με υπεύθυνη επικοινωνίας την αδελφή μου Αίγλη.
Αυτό, βέβαια, δεν είναι εύκολο, χρειάζεται αρκετός χρόνος σε επικοινωνίες και προσωπικές επαφές άλλα και σημαντικό κόστος όταν η συμμετοχή ή το tour επιτευχθεί. Αυτό, όμως, δεν είναι αυτοσκοπός και γίνεται παράλληλα με όλες τις άλλες δράσεις μας που δεν και είναι λίγες.
Η επίσημη παρουσίασή του άλμπουμ θα γίνει στις 14 Οκτώβρη, στις 9μμ, στο Αρχοντικό Αξιόθεας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της Αξιοθέας.
Πού ακριβώς θα το παρουσιάσετε στο εγγύς μέλλον;
Το ‘BRIDGE OF LOCKS’ κυκλοφόρησε στις 30 Απρίλη (παγκόσμια ημέρα τζαζ) του 2017. Έχει παρουσιαστεί σε τζαζ κλαμπ και μουσικές σκηνές στην Κύπρο. Η επίσημη παρουσίασή του θα γίνει στις 14 Οκτώβρη, στις 9μμ, στο Αρχοντικό Αξιόθεας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της Αξιοθέας. Θεωρούμε εξαιρετική τιμή τη συμμετοχή μας σε αυτό το φεστιβάλ και την παρουσία μας σε ένα από τα πιο αγαπημένα μας Venues.
Είχαμε επίσης τη χαρά, στις 6 Οκτώβρη 2017, να παρουσιάσουμε τη νέα αυτή δουλειά μας σε έναν ακόμα αγαπημένο χώρο, το θέατρο ΑΠΟΛΛΩΝ στη Σύρο, στο πλαίσια του 5ου SYROS JAZZ FESTIVAL στις Κυκλάδες που έχει πια καθιερωθεί ως ένα σημαντικό φεστιβάλ στον ευρωπαϊκό χάρτη με συμμετοχές καλλιτεχνών από όλη την Ευρώπη. Ευχαριστούμε θερμά τον Δήμο Ερμούπολης για την επιλογή και φιλοξενία και τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας Κύπρου αλλά και όλους τους ιδιωτικούς φορείς έκαναν αυτή τη συμμετοχή μας εφικτή.
Οι φίλοι της τζαζ που τυχόν ενδιαφέρονται για τη συνέχεια που θα έχουμε και τις συμμετοχές που θα ακολουθήσουν μπορούν να ενημερώνονται από την ιστοσελίδα μου www.ioannisvafeas.com