Πρόκειται ίσως για το αρχαιότερο δημητριακό όλων των εποχών, με ιδιότητές του που ταιριάζουν απόλυτα με αυτές που αναφέρουν ο Όμηρος και ο Ηρόδοτος! Ο λόγος για τον περίφημο σπόρο ζέα ή ζειά, ο οποίος αποτελεί την πρώτη ύλη στο ολοκαίνουργιο βιολογικό ψωμί του Qboo Bakehouse στη Λευκωσία. Αφού διαβάσαμε για τις ιδιότητές του, πήγαμε αμέσως στο Qboo για να το δοκιμάσουμε. Από γεύση, πάντως, σκίζει!

Σπόρος για πνευματική διαύγεια

Το δημητριακό που μεγάλωσε γενιές και γενιές Ελλήνων καλλιεργείτο στην Ελλάδα μέχρι και το 1928, οπότε -άγνωστο για ποιο λόγο- απαγορεύτηκε σταδιακά διά νόμου από τον Ελευθέριο Βενιζέλο...

Δείγματα του σπόρου έχουν βρεθεί σε ανασκαφές προϊστορικών οικισμών σε όλο τον ελλαδικό χώρο, με παλαιότερο αυτό της Μικράς Ασίας που χρονολογείται στο 12.000 π.Χ.

Λέγεται, μάλιστα, πως ο Μέγας Αλέξανδρος φρόντιζε να προμηθεύεται λίγο πριν από τις εκστρατείες του σημαντικές ποσότητες του συγκεκριμένου δημητριακού για την παρασκευή ψωμιού αποκλειστικά και μόνο από αυτό, ώστε να κρατά την πνευματική διαύγεια των στρατιωτών του σε εξαιρετικά επίπεδα.

Το δημητριακό είναι γνωστό στην Ελλάδα και ως βρίλα ή όλυρα. Οι Γερμανοί το λένε emmer και οι Ιταλοί farro. Αυτό που το κάνει ξεχωριστό είναι η σχεδόν μηδενική περιεκτικότητά του σε γλουτένη σε σχέση με το σιτάρι, που δεν το καλλιεργούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, αφού δεν υπήρχε!

Πρόσφατες μελέτες απέδειξαν ότι η σύγχρονη διατροφή διαφέρει κατά πολύ σε σχέση με αυτή των αρχαίων, αφού η γλουτένη και τα παράγωγά της περιορίζουν την καλή λειτουργία του εγκεφάλου!

Την υμνούσαν Ηρόδοτος και Όμηρος

Ο Ηρόδοτος ανέφερε τον 5ο αιώνα π.Χ. ότι παρασκεύαζαν ψωμί αποκλειστικά από ζέα και περιφρονούσαν το σιτάρι και το κριθάρι. Ο Θεόφραστος (4ος αι. π.Χ.) διακρίνει σαφώς τη ζέα, χαρακτηρίζοντάς την ως το πλέον αποδοτικό μεταξύ πολλών άλλων δημητριακών. Αναφορά στην καλλιέργεια της ζειάς στη λακωνική πεδιάδα κάνει και ο κατά πολύ παλαιότερος Ομηρος: «Πυροί τε ζειαί τ’ ήδ’ εύρυφανές κρί λευκόν».

Σύμφωνα με τους μεταγενέστερους Πλίνιο τον Πρεσβύτερο και Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα, η ζειά είχε καλλιεργηθεί αποκλειστικά ως το μοναδικό δημητριακό στην αρχή της Ιστορίας και αυτό αποδεικνύεται και από τη χρησιμοποίησή της σε όλες τις θρησκευτικές τελετές. Ως τις αρχές του 20ού αιώνα οι Έλληνες έφτιαχναν το ψωμί τους κυρίως με ζέα… Μετά την απαγόρευσή της το 1928, η καλλιέργειά της καταργήθηκε σταδιακά και τελείως το 1932. Έκτοτε καθιερώθηκε ως… ζωοτροφή.

Σε σύγκριση με το σιτάρι αποτελεί μακράν πιο ωφέλιμο είδος για τον ανθρώπινο οργανισμό. Παρουσιάζει διπλάσια περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες, 40% περισσότερο μαγνήσιο και περιέχει ουσίες που ρυθμίζουν εύκολα τη γλυκόζη στο αίμα, καθιστώντας την ιδανική επιλογή για τη δίαιτα των διαβητικών.

Στη σημερινή αγορά είναι διαθέσιμη σε μορφή αναποφλοίωτου αλευριού και ζυμαρικών σχεδόν σε όλα τα βιολογικά καταστήματα παγκοσμίως.

Πηγή ιστορικών στοιχείων: espressonews.gr