Αυτή τη φορά η αφορμή ήταν ένας αγώνας motocross, εντός προστατευόμενης περιοχής του Κάβο Γκρέκο, ο οποίος πραγματοποιήθηκε προ ημερών δίπλα ακριβώς από σημεία που αυτή την περίοδο φωλιάζουν σπάνια ενδημικά πτηνά.

Ποια είναι η ειρωνεία σε όλο αυτό εκτός από το προφανές; Ότι η συγκεκριμένη περιοχή θεωρήθηκε προστατευόμενη, ακριβώς γιατί εκεί φωλιάζουν προστατευόμενα ενδημικά είδη.

Το ζήτημα ανέδειξε μέσα από τη σελίδα του στο Facebook ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου κοινοποιώντας ένα βίντεο – απόσπασμα από τον αγώνα moto cross που πραγματοποιήθηκε στο Κάβο Γκρέκο, το οποίο συνόδευσε με το ακόλουθο κείμενο:

«Μάλλον υπό αυτό το πνεύμα και χωρίς αξιολόγηση των πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων (!) οι αρμόδιες αρχές έδωσαν άδεια σε αγώνα μότοκρος εντός της προστατευόμενης (!) περιοχής Κάβο Γκρέκο στην κρίσιμη περίοδο φωλεοποίησης (!), μη λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες που είχαμε αποστείλει γραπτώς αρκετές μέρες πριν τον αγώνα. Τα πουλιά είναι ευάλωτα στην ενόχληση, ιδιαίτερα κατά την περίοδο αναπαραγωγής, και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την αναπαραγωγική τους επιτυχία. Προφανώς και στην προκειμένη περίπτωση υπήρξε ενόχληση. Το βίντεο μιλάει από μόνο του. Δεν εναντιωνόμαστε στο σπορ, χρειάζεται όμως να εντοπίζονται εναλλακτικές, όπως η διεξαγωγή του αγώνα σε περιοχές που δεν είναι προστατευόμενες.

Υ.Γ. Για ποια πουλλούθκια ο λόγος; Για τα ενδημικά μας, για τα οποία έχει προστατευθεί και η περιοχή εξάλλου. Αλλά και για όλα τα μεταναστευτικά για τα οποία το Κάβο Γκρέκο αποτελεί το πρώτο σημείο ξηράς μετά από ένα εξαντλητικό ταξίδι διαμέσου Σαχάρας και Μεσογείου».

 

Το Κάβο Γκρέκο είναι μία από τις σημαντικότερες περιοχές για μεταναστευτικά πουλιά, ιδιαίτερα για μικροπούλια (στρουθιόμορφα) και αρπακτικά.

Σε επικοινωνία που είχαμε με λειτουργούς του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου, έπειτα από την εν λόγω ανάρτηση, τα όσα ακούσαμε, δυστυχώς, δεν μας εξέπληξαν καθόλου.

Όπως συμβαίνει σχεδόν σε κάθε αντίστοιχη περίπτωση στην Κύπρο είτε πρόκειται για μια προσωρινή δράση ή για μια μόνιμη παρέμβαση – αλλοίωση φυσικού τοπίου, οι υπεύθυνοι του έργου/δράση, δεν προχώρησαν στην επιβεβλημένη εκπόνηση Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης η οποία προκύπτει από το Άρθρο 6,παράγραφος 3 της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τους Οικοτόπους 92/43/ΕΟΚ στο οποίο αναφέρεται: Κάθε σχέδιο ή έργο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, κάθε αυτό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4, οι αρμόδιες εθνικές αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο ή έργο, μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφρασθεί πρώτα η δημόσια γνώμη.

Με βάση το πιο πάνω άρθρο προκύπτει η ανάγκη για εκπόνηση Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης, δηλαδή μιας εξειδικευμένης οικολογικής μελέτης που θα αξιολογούσε τις επιπτώσεις στα είδη καθορισμού της περιοχής (τα είδη για τα οποία μια περιοχή καθορίστηκε ως Natura 2000).

Συνολικά 200 διαφορετικά είδη πουλιών έχουν καταγραφεί στην περιοχή του Κάβο Γκρέκο. 

Το πόρισμα αυτής της μελέτης θα καταδείκνυε αν υπάρχουν αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα είδη καθορισμού της περιοχής, το οποίο θα οδηγούσε στην μη εκτέλεση ενός έργου/σχεδίου. Σημείωση: Στον όρο έργο δίνεται ευρεία ερμηνεία ώστε να συμπεριλάβει τόσο τις κατασκευαστικές εργασίες όσο και άλλες επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον.

 

Σκαλιφούρτα 

«Επειδή ο εν λόγω αγώνας έλαβε χώρα εντός της περιοχής Natura 2000 του Κάβο Γκρέκο, ως Πτηνολογικός θεωρούμε ότι προτού είχε εκδοθεί η άδεια, έπρεπε να είχε εκπονηθεί Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης για το κατά πόσον θα μπορούσε να διεξαχθεί ο αγώνας στην συγκεκριμένη περιοχή χωρίς επιπτώσεις στα είδη για τα οποία έχει προστατευθεί η περιοχή (σε αυτή την περίπτωση τα φωλεάζοντα Σκαλιφούρτα και Τρυπομάζης). Από οπτικοακουστικό υλικό της ημέρας διεξαγωγής του αγώνα είναι εμφανές ότι προκλήθηκε ενόχληση, λόγω της παρουσίας θορύβου και σκόνης. Τονίζουμε ότι ο Πτηνολογικός δεν εναντιώνεται στο εν λόγω σπορ, αλλά ότι έπρεπε να έχουν εξευρεθεί εναλλακτικές περιοχές για τη διεξαγωγή του αγώνα, ιδιαίτερα επειδή έχει διεξαχθεί εντός της περιόδου φωλεοποίησης, κατά την οποία τα πουλιά είναι πολύ ευάλωτα στην ενόχληση και αυτό ενδέχεται να επηρεάσει την αναπαραγωγική τους επιτυχία».

Το Κάβο Γκρέκο ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (Ζώνη Ειδικής Προστασίας - ΖΕΠ). Το δίκτυο Natura 2000, ο ακρογωνιαίος λίθος της διατήρησης της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη, είναι το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών στον κόσμο. Ένας από τους κύριους στόχους του δικτύου είναι η αποφυγή οποιωνδήποτε δραστηριοτήτων που θα μπορούσαν να ενοχλήσουν σοβαρά σημαντικά είδη άγριας ζωής, για τα οποία έχουν καθοριστεί (είδη καθορισμού) αυτές οι περιοχές ως προστατευόμενες.

Τα είδη πουλιών για τα οποία η περιοχή προστατεύεται είναι μεταναστευτικά αρπακτικά όπως το Μαυροφάλκονο Falco vespertinus και το Ασπροσιάχινο Circus Macrourus, ο Μελισσοφάγος Merops apiaster και τα δύο ενδημικά είδη της Κύπρου τα οποία φωλιάζουν αυτή την εποχή εκεί, η Σκαλιφούρτα Oenanthe cypriaca και ο Τρυπομάζης Sylvia melanothorax.

 

Τρυπομάζης 

 

Το Κάβο Γκρέκο είναι μία από τις σημαντικότερες περιοχές για μεταναστευτικά πουλιά, ιδιαίτερα για μικροπούλια (στρουθιόμορφα) και αρπακτικά. Αποτελεί επίσης ένα από τα πρώτα σημεία ξηράς και ξεκούρασης για πάρα πολλά είδη καθώς μεταναστεύουν από τον νότο προς τον βορρά την άνοιξη. Συνολικά 200 διαφορετικά είδη πουλιών έχουν καταγραφεί εδώ.

Καταλήγοντας και με βάσει τα όσα αναφέρθηκαν από τον Πτηνολογικό Σύνδεσμό, ο αγώνας που διεξήχθη ήταν καθόλα νόμιμος, αφού κατείχε άδεια από το Τμήμα Δασών, το ερώτημα που τίθεται ωστόσο είναι γιατί για ακόμη μία φορά δόθηκε άδεια για μία δράση εντός προστατευόμενης ζώνης χωρίς προηγουμένως να ακολουθηθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες και να εξεταστούν οι τυχόν επιπτώσεις που θα είχε η διεξαγωγή του αγώνα σε σημεία φωλεοποίησης ενδημικών πουλιών.