Σε όλους μας έχει τύχει, δυστυχώς αρκετές φορές, όταν οδηγούμε στον αυτοκινητόδρομο, να πετύχουμε μπροστά μας ένα υπέρβαρο φορτηγό που κουβαλά στην καρότσα του είτε ογκώδεις βράχους οι οποίοι ισορροπούν ο ένας πάνω στον άλλον, είτε ακάλυπτα φορτία με άμμο και πέτρες, είτε σωλήνες και σίδερα που εξέχουν και είναι αφύλακτα με το φόβο να φύγουν από τη θέση τους και να βρεθούν στο δρόμο ή πάνω σε κάποιο διερχόμενο όχημα προκαλώντας σοβαρά ατυχήματα. 

Και παρότι η φράση «από θαύμα δεν θρηνήσαμε θύματα» είναι και ακούγεται εξαιρετικά κλισέ, σε αυτή την περίπτωση ισχύει στο έπακρο, αφού πολλές από αυτές τις περιπτώσεις που αναφέραμε θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε τραγωδίες αν συνέβαινε το παραμικρό λάθος και έπεφτε, για παράδειγμα, ένας βράχος, όπως αυτό που διακρίνεται στη φωτογραφία, πάνω σ' ένα αυτοκίνητο.

Γιατί όμως εντοπίζουμε συνεχώς τέτοια περιστατικά στους δρόμους; Και ποιος είναι υπεύθυνος για τον έλεγχό τους; Γίνεται έλεγχος ή οι αρμόδιοι σφυρίζουν αδιάφορα; Η νομοθεσία τι προνοεί και γιατί δεν συμμορφώνονται οι μεταφορείς;

Την αποκλειστική ευθύνη έχει το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, το οποίο είναι υπεύθυνο για να ελέγχει τα φορτία των φορτηγών, την καταλληλόλητά τους και το κατά πόσο τηρούν τις υφιστάμενες νομοθεσίες και προδιαγραφές. Απαντήσεις στα ερωτήματά μας, έδωσε ο Ανώτερος Λειτουργός του ΤΟΜ, Γιάννης Νικολαΐδης.

Όπως, λοιπόν, ανέφερε, το ΤΟΜ έχει στη διάθεσή του 40 επόπτες οι οποίοι εργάζονται υπό το καθεστώς της βάρδιας σε παγκύπρια βάση και έχουν την ευθύνη για τον έλεγχο των φορτηγών και των φορτίων που κουβαλούν. «Εκτός από τους σταθερούς ζυγιστικούς σταθμούς οι οποίοι υπάρχουν στους αυτοκινητοδρόμους, το τμήμα διαθέτει και κινητές ζυγιστικές μονάδες οι οποίες διενεργούν ελέγχους στο λιμάνι, στις εξόδους των μεταλλείων και γενικότερα σε σημεία στα οποία φορτώνονται με εμπόρευμα τα φορτηγά. Πρόσφατα, μάλιστα, το ΤΟΜ έχει αγοράσει 4 καινούργιες υπερσύγχρονες ζυγιστικές, οι οποίες μετρούν με μεγάλη ακρίβεια το βάρος του φορτηγού. Ένα εξαιρετικά βοηθητικό εργαλείο, το οποίο έχουμε ήδη χρησιμοποιήσει με μεγάλη επιτυχία».

Οι έλεγχοι, όπως σημειώνει ο κος Νικολαΐδης, γίνονται καθημερινά παρόλα αυτά δεν είναι δυνατόν οι επόπτες να βρίσκονται παντού και να γνωρίζουν τι συμβαίνει σε όλη την Κύπρο.

Ο λόγος που εντοπίζονται αυτές οι παραβάσεις, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, είναι οικονομικός. Οι εταιρείες οι οποίες θέλουν να γλυτώσουν διαδρομές (καύσιμα και εργατικά), δίνουν εντολές να φορτωθεί επιπλέον εμπόρευμα πάνω στο φορτηγό. «Αυτό εκτός από εξαιρετικά επικίνδυνο τόσο για τον οδηγό όσο και τα υπόλοιπα οχήματα που κυκλοφορούν στους δρόμους, επιδεικνύει και αντικοινωνική και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά απέναντι σε όλους εμάς. Ένα φορτηγό με επιπλέον τόνους που κυκλοφορεί στο δρόμο, προκαλεί ζημιές και καταστροφές στο οδόστρωμα, κάτι που σημαίνει επιπλέον συντήρηση, άρα επιπλέον κόστος για το κράτος το οποίο θα ζητήσει επιπλέον φόρους για να το καλύψει».

Φωτογραφία: I Love Cyprus ΡΕ

Πόσο συχνά, όμως, εντοπίζονται παραβάσεις;

Όπως αναφέρει ο κος Νικολαΐδης, οι παραβάσεις που εντοπίζονται καθημερινά είναι πολλές παρά τις προσπάθειες που γίνονται, και αφορούν τόσο το μεικτό* όσο και το αξονικό* βάρος του φορτηγού. Ωστόσο, αύριο (17/5) στην προκαθορισμένη ολομέλεια της Βουλής θα συζητηθεί νομοσχέδιο το οποίο αφορά την έγκριση αυστηρότερων ποινών και κυρώσεων και για τους οδηγούς και για την εταιρία και για τον φορτωτή, κάτι που έως σήμερα δεν προβλεπόταν.

Και εξηγεί...

«Μέχρι σήμερα οι επόπτες του ΤΟΜ δεν είχαν το δικαίωμα να επιβάλουν απευθείας πρόστιμο στους παρανομούντες. Γινόταν καταγγελία και η υπόθεση εκδικαζόταν στο δικαστήριο, το οποίο και επέβαλλε ποινές στον οδηγό και την εταιρία. Με τη νέα νομοθεσία αυτό θα αλλάξει. Πλέον μας δίνεται η δυνατότητα να επιβάλλουμε  απευθείας πρόστιμο και στον οδηγό και στην εταιρία του, αλλά και στον προμηθευτή/φορτωτή, κάτι που μέχρι σήμερα δεν γινόταν. Πλέον όλα μέλη τα οποία συνέβαλαν στην παρανομία και στη φόρτωση και τη μεταφορά υπέρβαρου φορτηγού θα τιμωρούνται».

 

Είναι όμως αποτρεπτικά τα πρόστιμα;

Σύμφωνα με τον κύριο Νικολαΐδη, τα νέα πρόστιμα θεωρούνται αποτρεπτικά. Συγκεκριμένα, το κόστος για τον οδηγό θα ανέρχεται στα 8 ευρώ ανά ποσοστιαία μονάδα υπέρβασης, ενώ για την εταιρία και τον φορτωτή το κόστος εκτινάσσεται στα 40 ευρώ/ποσοστιαία μονάδα υπέρβασης έκαστος. «Την περασμένη εβδομάδα επόπτης μας σταμάτησε οδηγό στον αυτοκινητόδρομο ο οποίος μετέφερε πέτρες. Αντί 40 τόνους που ήταν το επιτρεπτό όριο βρέθηκε να κουβαλά 56 τόνους (βλ. φώτο πιο κάτω), άρα 40% επιπλέον βάρος. Βάσει της πιο πάνω νομοθεσίας, εάν ίσχυε, η εταιρεία και ο φορτωτής θα καλούνταν να πληρώσουν περί τα 1600 ευρώ ο καθένας, συν το πρόστιμο του οδηγού».

Διαβάστε επίσης: 10 +1 περιπτώσεις που αποδεικνύουν πως το να οδηγείς στους κυπριακούς δρόμους είναι τρομακτικό

Φωτογραφία: Τμήμα Οδικών Μεταφορών

Δεν είναι, όμως, μόνο το επιπλέον βάρος

Σε ερώτηση που θέσαμε στον κ. Νικολαΐδη για το κατά πόσο εκτός από το βάρος, οι επόπτες ελέγχουν και το μέγεθος του φορτίου, αφού μπορεί για παράδειγμα το βάρος να είναι εντός του επιτρεπτού ορίου, αλλά το μέγεθος και ο όγκος του φορτίου να είναι τέτοια που να μην προστατεύεται κατάλληλα και να το καθιστά επικίνδυνο, απάντησε καταφατικά. Όπως τονίζει, εκτός από το βάρος και το μέγεθος του φορτίου ελέγχεται και το κατά πόσο έχουν εφαρμοστεί όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες για την ασφαλή μεταφορά του. Υπάρχει, αναφέρει, ειδικός ευρωπαϊκός κώδικας για το πώς και με ποιο τρόπο πρέπει να ασφαλίζεις κάθε φορτίο σε καρότσα φορτηγού. Για παράδειγμα τους μεγάλους βράχους/πέτρες, δεν τους δένεις με σχοινιά, αλλά με αλυσίδες. Ενώ είναι απαράδεκτο να κουβαλάς άμμο ή πάλες σανού και να μην τα καλύπτεις κατάλληλα, ειδικά αν διασχίζεις τον αυτοκινητόδρομο. Μάλιστα, όπως μας λέει, το ΤΟΜ έχει πραγματοποιήσει αρκετά σεμινάρια και διαλέξεις στους οδηγούς σχετικά με το ζήτημα της ασφάλειας φορτίου.

Υπάρχει πλαφόν στο βάρος που μπορεί να μεταφέρει ένα φορτηγό;

Όπως ξεκαθαρίζει ο Ανώτερος Λειτουργός αυτό είναι ένα αρκετά πολύπλοκο ζήτημα, το οποίο δεν μπορεί να απαντηθεί με ένα ναι ή ένα όχι. «Ναι, θεωρητικά υπάρχει ένα όριο που ανέρχεται στους 45 τόνους αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα φορτηγά μπορούν να μεταφέρουν μέχρι 45 τόνους. Το βάρος που μπορεί και δικαιούται να μεταφέρει ένα φορτηγό εξαρτάται από την κατασκευή. Άλλο βάρος αντέχει να μεταφέρει ένα φορτηγό με 2 άξονες και άλλο ένα με 4 άξονες. Διαφορετικά κατανέμει το βάρος στο οδόστρωμα ένα φορτηγό με διπλά ελαστικά και αναρτήσεις, και αλλιώς ένα με μονά ελαστικά. Άρα το όριο βάρους είναι σχετικό».

Η φωτογραφία αναρτήθηκε στο διαδίκτυο χθες (16/5) και είναι σε σημείο λίγο πριν το αεροδρόμιο Λάρνακας, έξοδος για Κίτι.

Ωστόσο, η μεταφορά υπέρβαρου φορτίου δεν είναι απαγορευτική.

«Έχουμε περιπτώσεις φορτίων που δεν μπορούν να διαχωριστούν και πρέπει να μεταφερθούν ολόκληρα, όπως αυτοκίνητα ή αξονικά για παράδειγμα. Περιπτώσεις που έχουμε και όγκο και βάρος. Τέτοιου είδους μεταφορές πρέπει να πάρουν έγκριση από το ΤΟΜ και από το Τμήμα Δημοσίων Έργων, ενώ συνίσταται και η συνοδεία τους από αστυνομικά οχήματα. Εμείς, ελέγχουμε κατά πόσο το όχημα που θα μεταφέρει το φορτίο είναι κατάλληλο, ενώ το Τμήμα Δημοσίων Έργων καθορίζει τη διαδρομή ούτως ώστε να αποδεχθούν δυσκολίες και ατυχήματα.

Πώς πρέπει να αντιδράσει ένας πολίτης εάν αντιληφθεί μια τέτοια παράβαση; 

Η αστυνομία θα έχει την πιο άμεση αντίδραση. Αν ο πολίτης καλέσει την αστυνομία και της περιγράψει το φορτηγό, τότε αυτοί θα στείλουν περιπολικό για να το ακινητοποιήσουν και έπειτα είναι πιθανόν να καλέσουν το ΤΟΜ να ζυγίσει το φορτηγό. Αν κριθεί ακατάλληλο, τότε παραμένει στο σημείο έως ότου η εταιρία στείλει άλλο φορτηγό για να αφαιρέσει το επιπλέον βάρος και να μπορέσει να συνεχίσει με ασφάλεια τη διαδρομή του.



 

*Το μεικτό βάρος ενός φορτηγού αφορά το συνολικό βάρος του οχήματος συν το βάρος του φορτηγού, ενώ το αξονικό βάρος έχει να κάνει με τη κατασκευαστική ικανότητα του οχήματος. Δηλαδή, αν έχει δύο άξονες το όχημα δεν δύναται να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες.