Νέα έρευνα έχει διαπιστώσει ότι δυνητικά επιβλαβείς μεταλλάξεις του DNA μπορούν να συσσωρεύονται στο σπέρμα των ανδρών όσο εκείνοι γερνούν, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο να μεταδοθούν στα παιδιά και να επηρεάσουν την υγεία της επόμενης γενιάς.
Οι μεταλλάξεις εμφανίζονται στο DNA όταν τα κύτταρα αναπαράγονται και προκύπτουν είτε τυχαία είτε λόγω περιβαλλοντικών πιέσεων. Μπορούν να επηρεάσουν την καλή λειτουργία του οργανισμού ή να μην έχουν καμία παρατηρήσιμη επίδραση. Συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου, όπως η φθορά σε ένα αυτοκίνητο, αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές σε ποιο βαθμό αυτές οι γενετικές ανωμαλίες επηρεάζουν το σπέρμα των ηλικιωμένων ανδρών, αναφέρει το Science Alert.
Ερευνητές από το Wellcome Sanger Institute και το King’s College London στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική υψηλής ανάλυσης που ονομάζεται NanoSeq για να μελετήσουν λεπτομερώς τις μεταλλάξεις στο σπέρμα ανδρών ηλικίας 24-75 ετών και τα γονίδια που επηρεάζονται από αυτές. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι μεταλλάξεις αυξάνονται σημαντικά με την ηλικία, αλλά και ότι ορισμένες από αυτές είναι «εγωιστικές», δηλαδή δίνουν στα κύτταρα που τις φέρουν ένα πλεονέκτημα ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζονται ταχύτερα και να κυριαρχούν στους όρχεις. Πολλές από αυτές τις μεταλλάξεις έχουν προηγουμένως συνδεθεί με αναπτυξιακές διαταραχές και καρκίνους.
Υψηλότερος κίνδυνος μετάδοσης μετάλλαξης
Οι ερευνητές ανέλυσαν 81 δείγματα σπέρματος από 57 υγιείς άνδρες. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, έδειξε ότι περίπου 2% των σπερματοζωαρίων ανδρών στην ηλικία των 30 ετών φέρουν μεταλλάξεις που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 3-5% για τους άνδρες άνω των 43 ετών και φτάνει κατά μέσο όρο στο 4,5% στους 70άρηδες.
Οι επιστήμονες εντόπισαν επίσης 40 γονίδια που επηρεάζονται από τις «εγωιστικές» μεταλλάξεις μέσα στους όρχεις – μια ανακάλυψη που αναμένεται να βοηθήσει στη σύνδεση συγκεκριμένων μεταλλάξεων με αντίστοιχους κινδύνους ασθενειών.
«Ορισμένες αλλαγές στο DNA όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά και ευδοκιμούν στους όρχεις, πράγμα που σημαίνει ότι οι πατέρες που συλλαμβάνουν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία ενδέχεται να έχουν, χωρίς να το γνωρίζουν, υψηλότερο κίνδυνο να μεταδώσουν μια επιβλαβή μετάλλαξη στα παιδιά τους», λέει ο γενετιστής Matt Hurles.
Παρότι δεν περνούν όλες οι μεταλλάξεις στην επόμενη γενιά – καθώς κάποιες μπορεί να μειώνουν τη δυνατότητα γονιμοποίησης ή την ανάπτυξη του εμβρύου – οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαπιστωθεί ο πραγματικός αντίκτυπος στην υγεία των παιδιών. Ωστόσο, τα νέα δεδομένα προσφέρουν μια πιο λεπτομερή εικόνα του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί στους άνδρες η αλυσίδα κυττάρων που είναι υπεύθυνη για τη μεταβίβαση του γενετικού υλικού, με πιθανές θετικές και αρνητικές συνέπειες για τις επόμενες γενιές.
Με πληροφορίες από CNN
