Ένα αρκετά διαφορετικό μουσείο ή πολιτιστικός χώρος βρίσκεται «φωλιασμένο» στα βουνά, στα 2.300 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, ορατό πολύ πριν γίνει προσβάσιμο από τους πρώτους του επισκέπτες.

Ο λόγος για το Frattini Bivouac στην Ιταλία, το οποίο βρίσκεται στην κορυφογραμμή των Άλπεων, κοντά στο χωριό Corona, περίπου μία ώρα με το αυτοκίνητο από την GAMeC, την Galleria d’ Arte Moderna e Contemporanea του Μπέργκαμο.

Το μουσείο αυτό, που μοιάζει σαν μια μικρή κόκκινη κουκίδα ανάμεσα στα χιόνια, δεν διαθέτει προσωπικό, δεν έχει εισιτήριο ούτε κάποιου άλλου είδους διαμεσολάβηση.

Σύμφωνα με τον Guardian, στο εσωτερικό δεν υπάρχει τέχνη. Μόνο εννέα πλατφόρμες ύπνου, ένας ξύλινος πάγκος και ένας ορθογώνιος φεγγίτης που πλαισιώνει μια λωρίδα ουρανού είναι το μόνο έργο τέχνης που εκτίθεται.

Υπάρχει όμως εδώ μια ενδιαφέρουσα αντιστροφή: Το μουσείο, που συνήθως είναι αφιερωμένο στην προστασία αντικειμένων από τα στοιχεία της φύσης, έχει εκτεθεί σε αυτά. Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή είναι το ίδιο ένα έκθεμα.

Σχεδιασμένο από το Studio EX με έδρα το Τορίνο σε συνεργασία με την Ιταλική Αλπική Λέσχη (CAI), το Frattini Bivouac άνοιξε πριν λίγο καιρό ως το τελευταίο κεφάλαιο του «Thinking Like a Mountain», ένα διετές καλλιτεχνικό «πείραμα» της GAMeC, για την μετεγκατάσταση του πολιτισμού από το εσωτερικό της γκαλερί στο οικοσύστημα.

Σύμφωνα με τον διευθυντή της GAMeC, Lorenzo Giusti, η υπόθεση είναι ότι η επιμέλεια μπορεί να είναι μια μορφή γεωλογικής σκέψης: αργή, διαρκής, συντονισμένη με δυνάμεις μεγαλύτερες από την ανθρώπινη.

Στη διάρκεια της διετίας, διάφορα έργα έχουν εκτεθεί σε κοιλάδες και ορεινά χωριά του Μπέργκαμο: παραστάσεις σε πρώην εργοστάσια, εγκαταστάσεις σε περιοχές με σημαντική βιοποικιλότητα, γλυπτά σε περιοχές εξορύξεων. Το Frattini Bivouac είναι η πιο συμπυκνωμένη εκδοχή αυτού του project: το σημείο όπου το μουσείo εγκαταλείπει εντελώς το μουσείο.

Μεταφέρθηκε με αεροπλάνο


Το Frattini Bivouac αντικαθιστά ένα χαλύβδινο καταφύγιο της δεκαετίας του 1970 που είχε γίνει στατικά επικίνδυνο ενώ είχε μολυνθεί με αμίαντο. Αυτό το προηγούμενο καταφύγιο, αν και επικίνδυνο για τους ανθρώπους, είχε γίνει μέρος της υφής του βουνού: τα τοπικά αγριοκάτσικα χρησιμοποιούσαν τη μεταλλική του επένδυση για να ξύνουν τα κέρατά τους, αφήνοντας φωτεινά τόξα στην επιφάνεια.

Η νέα κατασκευή έπρεπε να είναι ασφαλής για τους ανθρώπους, φιλική στο περιβάλλον και κλιματικά ουδέτερη, ωστόσο δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η άγρια ζωή γύρω από αυτό θα την καλωσορίσει.

Ακόμα και οι αρχιτέκτονες παραδέχονται ότι έχουν μικρή βεβαιότητα για το πώς τα πειραματικά υλικά (τεχνητό ύφασμα, φελλός) θα ανταποκριθούν στην επαφή με τα ζώα στην πάροδο του χρόνου.

Το Studio EX σχεδίασε το νέο καταφύγιο να ζυγίζει λίγο πάνω από δύο τόνους. Μεταφέρθηκε αεροπορικώς στην κορυφογραμμή σε τέσσερις περιστροφές, κάθε πτώση με έναν υπολογισμό ισορροπίας και ανέμου. Το κτίριο είναι ένα παράδοξο με όλους τους τρόπους που είχαν σκοπό οι σχεδιαστές του: μόνιμο αλλά αναστρέψιμο, στιβαρό αλλά εύκαμπτο.

Στην οροφή διαθέτει ηλιακά πάνελ που τροφοδοτούν τον βασικό φωτισμό και τις πρίζες έκτακτης ανάγκης, δεν έχει θέρμανση, τρεχούμενο νερό, τηλεφωνική γραμμή. Στοιχεία αρκετά για να κρατήσουν ζωντανό έναν πεζοπόρο που έχει κολλήσει, αλλά κάθε άλλο παρά άνετα. Το κτίριο είναι πρώτα απ’ όλα καταφύγιο, που απευθύνεται σε εκείνους που το χρειάζονται αλλά και μια ανταμοιβή σε εκείνους που θα μπουν στη διαδικασία της ανάβασης για να το δουν από κοντά.


ΠΗΓΗ