Χιλιάδες γυναίκες στη Νότια Αφρική συμμετείχαν την Παρασκευή σε μια πρωτοφανή πανεθνική κινητοποίηση, ζητώντας η έμφυλη και ενδοοικογενειακή βία να αναγνωριστεί επίσημα ως «εθνική καταστροφή» σε μία από τις πιο επικίνδυνες χώρες του κόσμου για γυναίκες.

Η δράση ξεκίνησε μέσα από μια viral καμπάνια στα social media, που κάλεσε τους πολίτες –και διεθνείς υποστηρικτές– να αλλάξουν τις φωτογραφίες προφίλ τους σε μωβ, το χρώμα ευαισθητοποίησης για την έμφυλη βία. Η κινητοποίηση κορυφώθηκε με το «G20 Women’s Shutdown», μια συμβολική «παύση» πριν από τη Σύνοδο του G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Απουσία από δουλειά και σχολείο, 15 λεπτά σιωπής

Γυναίκες σε όλη τη χώρα κλήθηκαν να μη δουλέψουν, να μην πάνε σχολείο και στις 12:00 να ξαπλώσουν στο έδαφος για 15 λεπτά — ένα λεπτό για καθεμία από τις 15 γυναίκες που δολοφονούνται κάθε μέρα, σύμφωνα με τα στοιχεία των αρχών. Παράλληλες δράσεις έγιναν σε 15 πόλεις, ενώ αλληλεγγύη εξέφρασαν ομάδες σε Κένυα, Ναμίμπια και Εσουατίνι.

Οι διοργανώτριες, η οργάνωση Women for Change, ζητούν από την κυβέρνηση να ενισχύσει άμεσα την προστασία των γυναικών, μετά και την απόφαση του Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης Καταστροφών να απορρίψει το αίτημα να κηρυχθεί η έμφυλη βία «εθνική καταστροφή».

Ένα πρόβλημα που η πολιτεία δεν συγκρατεί

Ο πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόσα υπενθύμισε ότι από το 2019 η χώρα έχει κηρύξει την έμφυλη βία «εθνική κρίση», όμως οι ακτιβίστριες τονίζουν πως η πραγματικότητα δεν έχει αλλάξει. Οι δολοφονίες γυναικών στη Νότια Αφρική είναι πενταπλάσιες από τον παγκόσμιο μέσο όρο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

«Έχουμε υπέροχους νόμους, αλλά καμία εφαρμογή τους», δήλωσε στην BBC η εκπρόσωπος των Women for Change, Κάμερον Κασαμπάλα. «Η βία έχει ενσωματωθεί στην κουλτούρα μας. Όταν το κράτος πάρει πραγματικά θέση, θα φανούν τα αποτελέσματα».

Η βραβευμένη τραγουδίστρια Tyla ήταν μία από τις πολλές επωνύμους που συμμετείχαν στο «purple movement» αλλάζοντας φωτογραφίες προφίλ και καλώντας τις γυναίκες να μιλήσουν.

Όταν η δικαιοσύνη αποτυγχάνει, κάποιες γυναίκες αναλαμβάνουν δράση

Η αδυναμία του κράτους να προστατεύσει τα θύματα οδηγεί πολλές γυναίκες σε δικές τους λύσεις. Η Λινέτ Όξλεϊ ίδρυσε την ομάδα Girls on Fire, που εκπαιδεύει γυναίκες στη νόμιμη οπλοκατοχή για αυτοάμυνα.

Στις τάξεις της βρίσκονται γυναίκες που έχουν βιαστεί, κακοποιηθεί ή δεχτεί επιθέσεις. Μία από αυτές, η Προύντενς, εντάχθηκε μετά τον βιασμό της το 2022 — έναν βιασμό που δεν έφτασε ποτέ στη δικαιοσύνη, αφού το δείγμα DNA χάθηκε.

«Δεν είναι αστυνομικό πρόβλημα. Είναι πρόβλημα ολόκληρου του έθνους», είπε.

Παρότι η ομάδα εκπαιδεύεται στη χρήση όπλων, η Όξλεϊ τονίζει ότι η πυροβολισμός είναι η «ύστατη λύση».

«Το θέμα δεν είναι το όπλο», λέει. «Θέλω οι γυναίκες να σταματήσουν να σιωπούν. Ακόμα κι αν δεν νικήσεις, τουλάχιστον πολεμάς».

Η «μωβ διαμαρτυρία» δεν ήταν απλώς μια συμβολική δράση — ήταν ένα μήνυμα προς την κυβέρνηση ότι η κοινωνία δεν αντέχει άλλη αδράνεια απέναντι σε μια κρίση που σκοτώνει καθημερινά

Πηγή: LiFO

Κεντρική φωτογραφία: Instagram /@mr_mampane