Η αφορμή για τη συνάντηση μας αποτέλεσε το έργο που δημιούργησε για να δοθεί ως δώρο στους προσκεκλημένους στην παρουσίαση της νέας «Κυριακάτικης Σημερινής».

Και ποιος άλλος θα ήταν καταλληλότερος για να σχεδιάσει πάνω σε έναν καμβά, την ιστορία μιας εφημερίδας που διαδραμάτισε και συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου;

Η κουβέντα μας περιστράφηκε γύρω από πολιτικά, κοινωνικά, ακόμα και στιλιστικά θέματα και δεν θα μπορούσε να ήταν κάτι λιγότερο από ενδιαφέρουσα και ιδιαίτερη -και ειδικά στη φάση που τελειώσαμε τη συνέντευξη και κλείσαμε το μαγνητόφωνο.

Η δημιουργία πολλαπλών έργων δεν είναι καινούργια νοοτροπία, αφού είχε  ξεκινήσει από τον David Hockney και τον Andy Warhol περί τα 1960. Ήταν, όπως λέγαμε τότε, η τέχνη των φτωχών.

Πώς αποτυπώσατε τη 40χρονη και πλέον πορεία της ιστορικής εφημερίδας «Σημερινή» στον καμβά;

Όταν μου ζητήθηκε να φιλοτεχνήσω ένα έργο για την ιστορία της «Σημερινής» μπορείς να αντιληφθείς πόσο δύσκολο ήταν να καταφέρω μέσα σε μια εικόνα να γράψω την ιστορία τόσων χρόνων μιας εφημερίδας που έπαιξε ένα τόσο σημαντικό ρόλο διαχρονικά μέσα στην πολιτική. Προβληματίστηκα πάρα πολύ και έπειτα από πολλούς σχεδιασμούς αποφάσισα ότι ο καλύτερος τρόπος ήταν να χρησιμοποιήσω τους 7 Προέδρους που έζησαν τη «Σημερινή». Άλλωστε αυτοί ήταν και η αιτία να δημιουργηθεί η εφημερίδα, η οποία σαν αμιγώς πολιτική εφημερίδα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διακυβέρνηση τους μέσα στην Κύπρο, όπως και στην ανάδειξή τους.

Υπάρχουν 360 μοναδικά κομμάτια, αφού η μήτρα έχει καταστραφεί για να μην μπορούν να βγουν άλλα.

Πώς όμως συνδυάσατε αυτά τα μοτίβα σε ένα καλλιτεχνικό έργο;

Στην ουσία, έχω μπλέξει τον έναν μέσα στον άλλον δημιουργώντας ένα puzzle με τα πρόσωπά τους. Από τον Μακάριο μέχρι τον Νίκο Αναστασιάδη. Τα σχέδια με τα πρόσωπα των προέδρων τα είχα ήδη έτοιμα από πριν, αφού η αρχική ιδέα ήταν να ενταχθούν στο τελευταίο βιβλίο του κύριου Νίκου Χατζιηκωστή «Έξι Προεδρικά Πορτραίτα», ως εξώφυλλο. Τελικά, το εξώφυλλο άλλαξε και δεν χρησιμοποιήθηκαν τότε αλλά τα σχέδια που είχαν γίνει με κάρβουνο, έμειναν στο συρτάρι.

Χρησιμοποίησα λοιπόν εκείνα τα πρόσωπα και παράλληλα έπρεπε να σκεφτώ και ένα σχετικό background. Αυτό προέκυψε μέσα από τα διάφορα στοιχεία που μου είχαν στείλει για να χρησιμοποιήσω στο έργο. Μέσα σε αυτά τα στοιχεία, υπήρχε και μια παλιά «Σημερινή», λίγο κιτρινισμένη. Αποφάσισα να την χρησιμοποιήσω ως φόντο και να κάνω ένα μείγμα με τους 7 προέδρους, τα πρόσωπα των οποίων θα έβγαιναν το ένα μέσα από το άλλο. Άλλωστε, όλοι αυτοί μαζί, είναι ο ένας προέκταση του άλλου, ενώ παράλληλα διατηρούν τις αντιθέσεις τους πολιτικά και σίγουρα αντιπροσωπεύουν ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας της Κύπρου. Τέλος, μέσα από όλο αυτό, βγαίνει ένα λευκό περιστέρι το οποίο είναι το σήμα κατατεθέν της «Σημερινής» που αντιπροσωπεύει το νέο ξεκίνημα.





Ο αυθεντικός πίνακας του Κίκου Λανίτη για τη νέα εποχή της «Σημερινής»

 Η δική μου γραφή, η οποία είναι αναγνωρίσιμη, δεν αλλάζει.

Η τεχνική που χρησιμοποιήσατε για τη δημιουργία του έργου, διαφέρει από άλλες τεχνικές που έχετε δουλέψει μέχρι στιγμής;

Χρησιμοποίησα μια μικτή τεχνική, η οποία είναι μεταξύ ηλεκτρονικού κολάζ -δηλαδή η ανάμειξη των σχεδίων που είχα, μέσα σε μια εφημερίδα, και έπειτα το σήμα της «Σημερινής». Πάνω στον καμβά χρησιμοποίησα μικτές τεχνικές με μπογιές και χρώματα, αφήνοντας πάντα μια ελευθερία. Το τελικό έργο φωτογραφήθηκε και μετά εκτυπώθηκε σε art paper, με το κάθε ένα έργο να είναι αριθμημένο και υπογραμμένο από τον καλλιτέχνη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 360 μοναδικά κομμάτια, αφού η μήτρα έχει καταστραφεί για να μην μπορούν να βγουν άλλα.

Το δώρο αυτό της «Σημερινής» γίνεται για να την θυμούνται και θεωρώ πως είναι το κατάλληλο δώρο για να θυμάσαι κάτι.

Αυτή τη νέα τεχνική την εφαρμόζετε και στις εκθέσεις σας;

Όχι δεν έχει καμία σχέση αυτό με τις εκθέσεις μου. Αυτό ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό. Μια ειδική περίπτωση που έπρεπε να χρησιμοποιήσω συγκεκριμένα πράγματα τα οποία θα καθόριζαν τη Σημερινή, χωρίς όμως να καθορίζουν εμένα. Η δική μου γραφή, η οποία είναι αναγνωρίσιμη, δεν αλλάζει.

 

Το τελευταίο διάστημα όλο και περισσότερες επιχειρήσεις και εταιρείες προτιμούν να δίνουν στους πελάτες τους έργα τέχνης, αντί στυλό ή μπρελόκ που έδιναν παλαιότερα. Αυτό δεν είναι μια μορφή μαζικοποίησης της τέχνης;

Η δημιουργία πολλαπλών έργων δεν είναι καινούργια νοοτροπία, αφού είχε  ξεκινήσει από τον David Hockney και τον Andy Warhol περί τα 1960. Ήταν όπως λέγαμε τότε, η τέχνη των φτωχών. Από τη στιγμή που ένα έργο είναι αριθμημένο και υπογεγραμμένο από τον καλλιτέχνη, δεν αλλοιώνεται η αξία του. Αν γίνει σωστά, τότε μπορεί να κρατήσει στο χρόνο. Είναι ένα δώρο, το οποίο μπορεί να το κρατήσει, να το κορνιζάρει ή να το φυλάξει κάποιος, σε αντίθεση με ένα στυλό το οποίο θα το χρησιμοποιήσει και όταν τελειώσει θα το πετάξει. Το δώρο αυτό της «Σημερινής» γίνεται για να την θυμούνται και θεωρώ πως είναι το κατάλληλο δώρο για να θυμάσαι κάτι. Και για αυτούς που ήταν και γι’ αυτούς που θα έρθουν και δεν θα γνωρίζουν τη «Σημερινή» στη μορφή που ήταν μέχρι σήμερα.

Προσωπικά, θεωρώ πως βρίσκομαι στο πιο ωραίο σημείο, έναντι άλλων ζωγράφων που κάνουν πολιτικοκοινωνικό έργο

Ο Κίκος Λανίτης ζει και εργάζεται τα τελευταία χρόνια μεταξύ Αθήνας, Λευκωσίας και του χωριού Πέρα Πέδι, όπου εκεί έχει δημιουργήσει πλέον και το εργαστήριο του. «Στην Ελλάδα πλέον φτιάχνω μόνο έργα τα οποία θα φύγουν στην Ευρώπη, εκεί μετά την κρίση η εικαστική ζωή έχει πεθάνει. Κυρίως δουλεύω στο εργαστήρι που έχω δημιουργήσει στο Πέρα Πέδι. Εκεί έχω την ησυχία μου, τους περιπάτους μου».





Το έργο, όπως αποτυπώθηκε σε art paper για να δοθεί ως δώρο

Το να εργάζεστε σε ένα περιβάλλον όπως αυτό ενός χωριού σάς βοηθά περισσότερο δημιουργικά;

Κοίτα, αυτή τη στιγμή με την τεχνολογία που υπάρχει σήμερα δεν έχει σημασία πού βρίσκεσαι, διότι η επικοινωνία είναι καθημερινή με όλο τον κόσμο. Για να καταλάβεις, την ώρα που τελειώνω ένα έργο, το βλέπει ο μάνατζέρ μου στη Γερμανία και ταυτόχρονα σε 16 gallery. Άρα, είτε είμαι Αθήνα είτε Πέρα Πέδι, είτε σε ένα χωριό της Γαλλίας, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.

 

Σε καλλιτεχνικό επίπεδο όμως; Σε επίπεδο έμπνευσης δεν είναι καλύτερα δουλεύοντας στο χωριό;

Αν ήμουν καλλιτέχνης που σχεδίαζε νεκρά φύση ή φύση γενικότερα, ναι θα με επηρέαζε το περιβάλλον που δημιουργούσα. Τα δικά μου έργα όμως επειδή είναι πολιτικοκοινωνικά δεν επηρεάζονται από το μικροπεριβάλλον. Επηρεάζομαι όμως από ένα πιο ευρύ περιβάλλον, όπως η θέση της Κύπρου αυτή τη στιγμή στο χάρτη. Προσωπικά, θεωρώ πως βρίσκομαι στο πιο ωραίο σημείο, έναντι άλλων ζωγράφων που κάνουν πολιτικοκοινωνικό έργο, αφού η χώρας μας αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην πιο αναμμένη περιοχή του πλανήτη. Αν βρισκόμουν για παράδειγμα στη Σουηδία, όλα αυτά που συμβαίνουν στους γείτονές μας θα ήταν απλά μια είδηση. Στην Κύπρο τα νιώθεις, τα μυρίζεσαι, τα βλέπεις. Όλο αυτό λοιπόν είναι αυτό που με φορτίζει για να δημιουργώ.

Υπάρχει κάποιο ή κάποια έργα τα οποία θεωρείτε ως ναυαρχίδα;

Όχι, ακόμα μαθαίνω και αυτό είναι κάτι που δεν τελειώνει ποτέ. Όσο πειραματίζεσαι, τόσο μαθαίνεις, τόσο προχωράς. Το κάθε έργο που έκανα, έγινε σε μια περίοδο που αν τα δεις χρονικά, είχαν σχέση ακριβώς με αυτό που γινόταν εκείνη την περίοδο. Όταν σχεδίαζα τα παιδιά της κρίσης πριν 7 χρόνια, ήταν τότε που ξεκινούσε η κρίση στην Ελλάδα και άρχισα να πιστεύω ότι η νέα γενιά -τα παιδιά δηλαδή που θα γεννηθούν μέσα στην κρίση- δεν θα ξέρουν τι ζήσαμε εμείς προηγουμένως.

 

Μια ευχή για τη νέα Σημερινή.

Ένα πράγμα που θέλω να πω -ως συμβουλή- είναι πως η φιλοσοφία μια κυριακάτικης εφημερίδας, είναι τελείως διαφορετική από μια εφημερίδα που βγαίνει καθημερινή και κυριακάτικη. Πιστεύω ότι η «Σημερινή» της Κυριακής θα μπει στη νέα αυτή φιλοσοφία και θα βρει τρόπους να προσελκύσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Ο έντυπος Τύπος ή πρέπει να αλλάξει ριζικά τα πράγματα ή δεν θα έχει ελπίδα.

 

Θεωρείτε ότι ο έντυπος Τύπος πεθαίνει;

Τίποτα δεν πεθαίνει, αν δεν το σκοτώσεις εσύ.