Πριν δώσω οδηγία να φύγει ή να μπει, ζητώ να του μιλήσω στο τηλέφωνο. «Είμαι ο Σ.», μου λέει. «Δεν με ξέρετε. Είμαι ένας Σύρος φοιτητής και ζω στην Αγγλία. Ξέρω ότι είναι λίγο παράξενο αυτό, αλλά θέλω να σας δώσω ένα δώρο. Είναι μια έκπληξη που σίγουρα θα σας αρέσει!».

Αυτός ο κόσμος, μετά από τόσα που έχουμε δει, μας έχει κάνει καχύποπτους. Η φωνή είναι ζεστή, με αραβική προφορά, μιλά καλά αγγλικά και μου ακούγεται ως μια πολύ ευγενική προσωπικότητα.

Όμως, ήταν παράξενο. Σε όλα τα κανάλια του κόσμου (κι αυτός ζει στην Αγγλία, θα έπρεπε να το υπολογίσει) υπάρχει έλεγχος στην πρόσβαση και δεν είναι εύκολο να περάσει κάποιος από την ασφάλεια! Χωρίς να έχεις κλείσει ραντεβού, χωρίς να ξέρεις κάποιον… πώς πιστεύεις ότι θα μπεις μέσα… για να δώσεις ένα δώρο. Δώρο; Από ποιον;

Πολύ παράξενο μου ακούστηκε κι όμως, μια φωνή μέσα μου μού έλεγε πως είναι από έναν άλλο κόσμο αυτός ο νεαρός. Από μια πιο αθώα εκδοχή του. Του ζητώ λοιπόν να περιμένει στην πύλη και πηγαίνω να τον συναντήσω εκεί.

Φτάνω κι απέναντι μου βλέπω έναν ψιλόλιγνο νεαρό με παράξενα σγουρά μαλλιά και δυο τεράστια μαύρα μάτια που χαμογελούν.

«Ευχαριστώ», μου λέει, «θέλω μόνον δυο λεπτά και θα φύγω».

«Ήρθα να σας δώσω αυτό…», και βγάζει από μια τσαντούλα ένα κάδρο.

Το παίρνω στα χέρια μου και το κοιτάζω προσεκτικά για να δω αν υπάρχει κάτι ύποπτο. Ένα δώρο από έναν άγνωστο άνδρα, που είχε ως παραλήπτη τον γενικό διευθυντή του καναλιού.

Το νάιλον μέσα στο οποίο ήταν τυλιγμένο ήταν από το ΙΚΕΑ, όπως και το κάδρο που έφερε ως δώρο ήταν από το ΙΚΕΑ.

Μου ζητά αν μπορούμε να καθίσουμε 2-3 λεπτά για να μου πει την ιστορία. Βλέπω το κάδρο… Και καταλαβαίνω ότι είναι ένα ευχαριστήριο… δώρο.

Του λέω με μητρικό τόνο (αδύνατον να θυμώσεις σε αυτά τα μάτια) ότι είναι πολύ τυχερός που πήρα το «ρίσκο». «Πώς πίστεψες ότι θα μπορούσες να περάσεις από την ασφάλεια ενός σταθμού τόσο εύκολα, ειδικά στις μέρες μας;». «Δεν το σκέφτηκα καθόλου!», μου είπε και πραγματικά το εννοούσε.

Καθίσαμε για μερικά λεπτά. Ήταν αμήχανος και το αισθάνθηκα. Ντράπηκα.

«Δεν ήθελα να σε κάνω να νοιώσεις αμήχανα», απολογήθηκα. «Πραγματικά είναι δύσκολο να μπεις σε ένα κανάλι… Θέλω να ακούσω την ιστορία σου, όμως».

Μου εξηγεί τον χάρτη και τι γράφει:

«Μέχρι το 1995, εμείς, στη Συρία, βλέπαμε μόνο ένα κρατικό αραβικό κανάλι. Όταν ξαφνικά ξεκίνησαν να εκπέμπουν σταθμοί από την Κύπρο! Η οροσειρά στα παράλια εμπόδιζε τη λήψη σήματος στις πιο μέσα περιοχές, στην ενδοχώρα, οπότε μόνο τα παράλια μπορούσαν να δουν τους σταθμούς αυτούς. Υπήρχε, όμως, ένα φυσικό «άνοιγμα» στο βουνό (κύκλος στο σχέδιο) όπου περνούσε το σήμα και έτσι κάποιες περιοχές στην ενδοχώρα μπορούσαν να δουν τα κυπριακά κανάλια.

Αυτές ήταν πόλεις που είχαν πληθυσμό πάνω από 3 εκατομμύρια (!)  και οι περισσότεροι έβλεπαν κυρίως Σίγμα, αφού είχε το πιο δυνατό σήμα  ειδικά τον χειμώνα. Στο κάτω γράφημα, σημειώνεται η δύναμη του σήματος των καναλιών το χειμώνα και το καλοκαίρι. Εκεί που το ποσοστό ήταν κάτω από 50% δεν μπορούσες να δεις. Γι’ αυτό και το Σίγμα ήταν η επιλογή μας χειμώνα - καλοκαίρι! Ήταν το παράθυρό μας στον δυτικό κόσμο.

Βλέπαμε ταινίες, όμορφες κοπέλες, τραγούδια, διαφημίσεις, ρούχα, φαγητά, εικόνες από έναν άλλο κόσμο πολύ διαφορετικό από τον αραβικό. Αγοράσαμε όλοι ένα μηχανισμό που τον λέγαμε «power box» και δυναμώναμε την λήψη. Δεν ξέρω πώς σας ακούγεται, αλλά για μας ήταν φοβερό, γιατί όλα τα χρόνια πριν βλέπαμε μόνον το συριακό κρατικό κανάλι και ακολούθως, για μια 10ετία, από το 1995 μέχρι το 2005 που ήρθαν πια εκπομπές άλλων ξένων καναλιών μέσω δορυφόρων,  το Σίγμα ήταν για μας η παρέα μας, η εκπαίδευσή μας, η πληροφορία, τα πάντα!

Σκεφτείτε μόνο, όντας σε ένα αραβικό χώρο, βλέπαμε την ερωτική ζώνη στο Σίγμα μετά τα μεσάνυχτα! Μπορείτε να φανταστείτε τι γινόταν; Κανένας δεν κοιμόταν γρήγορα εκείνη τη δεκαετία!».

Γελούμε! Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ κάτι τέτοιο! «Μήπως έμαθες και καμιά ελληνική λέξη;», τον ρωτώ. Εκεί είναι που έπαθα το μεγαλύτερο σοκ! «Ναι», λέει ο Σ. γελώντας. Είχε συχνά κάποιες διαφημίσεις και θυμάμαι πολύ έντονα τη φωνή μιας κοπέλας που έλεγε «Τελεφωνήστε τώρα! Μηδέν ενενίντα έξι έξι έξι... Τρία έντεκα».

Ειλικρινά, γέμισαν τα μάτια μου. Εκείνη η φωνή, ήταν… η δική μου, όταν έκανα όλες τις διαφημίσεις της Peoplestel με διαγωνισμούς και άλλες τηλεφωνικές υπηρεσίες και αλήθεια, μπορεί να έπαιζαν στο Σίγμα πάνω από 20 διαφημίσεις την ημέρα!

«Ήταν η δική μου φωνή, Σ.», του είπα συγκινημένη. «Αλήθεια;». Τρελάθηκε ο Σ. «Δεν το πιστεύω!». «Κι όμως», εξηγώ, τότε έκανα πολλές διαφημίσεις. Μπορεί να άλλαξε λίγο η φωνή μου αλλά εγώ ήμουν».

Ήταν απίστευτο. Με αγκάλιασε αμέσως. Δεν σκέφτηκε… Κι εγώ τον αγκάλιασα.

Συναντηθήκαμε σήμερα στο παρελθόν μας με έναν τόσο αγαπησιάρικο τρόπο.

Μου είπε κι άλλα… η συνάντηση διήρκησε πάνω από 30 λεπτά… και αν δεν είχα δουλειά θα μπορούσε να πάει πολύ περισσότερο. Ανταλλάξαμε emails και τηλέφωνα.

Πιο κάτω αντιγράφω το κείμενο που έγραψε στο κάδρο:

Spring of 1995, far beyond the Syrian mountains… miles and miles away from the shores of the Mediterranean sea, the Syrian people started receiving a new wave of hope carried by the signals of the terrestrial Cypriot TV channels!   With Sigma TV being the strongest of them all, people started buying a new generation of TV antennas equipped with what was called “a power box”, to enhance the reception of the Cypriot TV channels. The summer breeze coming from the west was the perfect carrier of the signals and people received most Cypriot TV channels with a clear picture.  However, during winter times, the storms and severe weather conditions would weaken the signals, making it very hard to get any channels. Only Sigma TV could manage to reach the Syrian land during the clear days of winter, making it the only friend in cold nights.  In other seasons, Sigma, Mega, ANT1, ERT and sometimes RIK1  were mostly watched in a clear picture.

The Syrian Coastal Mountains prevented the signals from reaching the Syrian Midland area.  However, a plain gap called Homs Gap allowed the signals to reach a specific area behind the mountains, represented by the red circle on the map, where people were envied for being able to get the signals whilst their other Midland fellows could not.   Coastal cities, like Latakia and Tartous, and Midland cities like Homs, Hama and Salamiyah with population of 3 million people altogether were able to watch, enjoy and learn from Cypriot TV Channels.

In the 1960s, 1970s and 1980s Syrian generations received the Cypriot TV channels in 1995 with great happiness and hope as these channels were the FIRST and ONLY foreign channels to be received and watched, bringing Western values and shaping the Syrian identity.  Whether through music, movies or even erotica, Cypriot TV channels contributed positively and helped the Syrian people to be more open minded and educated in many aspects of life.

From 1995 until 2005 when Satellite Receivers became common in Syria, Cypriot terrestrial TV channels were the Syrians’ only foreign friend.  10 years were enough to get the old logos of Sigma, Mega and Ant1 engraved in the hearts of Syrian people.  Thank you Cyprus!

Από όλο αυτό, σήμερα, συνειδητοποίησα ότι ακόμα υπάρχει αθωότητα στον κόσμο. Ο νεαρός Σ. ζει στην Αγγλία και σπουδάζει για να γίνει δάσκαλος αγγλικών. Είναι ένα γλυκό παιδί που δεν ξέρει πού και πώς θα ζήσει στο μέλλον. Προς το παρόν, είναι πρόσφυγας και με μια πατρίδα διαλυμένη. Έχει περάσει πολλά, θυμάται πολλά, άσχημα κυρίως, αλλά και όμορφα και αυτά είναι που δεν θέλει να ξεχάσει. Ταξίδεψε με δικά του έξοδα για να έρθει στην Κύπρο λίγες μέρες και ήρθε να μας βρει στο κανάλι για να μας πει ένα «ευχαριστώ» εκ μέρους των Σύρων γειτόνων μας, που, χωρίς να το ξέρουμε, τους προσφέραμε χαρά και παρέα. Δεν θέλει καμιά δημοσιότητα για το πρόσωπό του.

Σήμερα είπα κι εγώ ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον Σ. γιατί το «μικρό» του δώρο ήταν τεράστιο.

Είναι μια μεγάλη ελπίδα για τον άνθρωπο.

Ελίζα Βλάχου