Ένα ιστορικό βίντεο, σημερινή μου ανακάλυψη από τις συλλογές του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στο περιθώριο της Συνδιάσκεψης της Χάγης κινηματογραφεί έναν λόγο στα αγγλικά. Το βίντεο με τον Βενιζέλο να μιλάει αγγλικά αποτελεί από μόνο του ένα τρομερό οπτικοακουστικό τεκμήριο. Αυτό όμως που το κάνει ιστορικό είναι πως στο τέλος του ο Βενιζέλος χάνει τα λόγια του, περίπου σαν σαρδάμ, ξεκαρδίζεται στα γέλια και φαίνεται να λέει κάτι στον άνθρωπο πίσω από την κινηματογραφική μηχανή. Εκεί το βίντεο τελειώνει. Πάντως με αυτά που πέτυχε στη Χάγη και εγώ θα γελούσα. Λίγα λόγια για τη Συνδιάσκεψη της Χάγης τον Αύγουστο του 1929. Από το 1920, εκτός από κάποια διαλείμματα, ο Βενιζέλος ζούσε αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Το 1927 επιστρέφει στα Χανιά ανακαινίζει το σπίτι του στη Χαλέπα και το 1928 θριαμβεύει στις βουλευτικές εκλογές και γίνεται ξανά Πρωθυπουργός της Ελλάδος. Όταν επανήλθε στην εξουσία, σχεδόν το 30% του πληθυσμού της χώρας, περίπου 1.400.000 άνθρωποι, ήταν πρόσφυγες. Το μέγεθος της τραγωδίας μπορεί να το υπολογίσει κανείς αν φαντασθεί στη σημερινή Ελλάδα να φθάνουν ξαφνικά 3.000.000 Έλληνες άστεγοι και χωρίς ελάχιστη περιουσία. Το βάρος της αποκατάστασης αυτών των δυστυχισμένων ανθρώπων ήταν δυσβάσταχτο ακόμα και για μια πανίσχυρη οικονομία· πόσο μάλλον για την Ελλάδα, που είχε μεταβληθεί σε μια πάμφτωχη χώρα με εξαθλιωμένους ανθρώπους, σημαδεμένους από την καταστροφή. Ο Βενιζέλος έθεσε σε εφαρμογή ένα μεγαλεπήβολο πρόγραμμα ανοικοδόμησης της χώρας. Για πρώτη φορά Ελληνική Κυβέρνηση μελέτησε και επεξεργάστηκε ένα μακροπρόθεσμο εθνικό σχέδιο, το οποίο συνδύαζε τη δραστική οικονομική εξυγίανση, την αξιοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας και την εξυπηρέτηση του ελληνικού δημόσιου χρέους. Αυτοί οι στόχοι προϋπέθεταν: πολιτική σταθερότητα, αποκατάσταση του διεθνούς κύρους της Ελλάδας, σταθεροποίηση του νομίσματος και εκτέλεση μεγάλων αναπτυξιακών έργων. Σε κάθε περίπτωση όμως προείχε η έξοδος της χώρας από τη διεθνή απομόνωση και ανυποληψία, δεδομένου ότι οι σχέσεις με τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής και τα βαλκανικά κράτη ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο. Η Ιταλία του Μουσολίνι φερόταν με ταπεινωτικό τρόπο, ενώ η Γιουγκοσλαβία ήγειρε απαράδεκτες αξιώσεις στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Με την Τουρκία υπήρχαν τεράστιες εκκρεμότητες, ενώ με τη Βουλγαρία τυπικώς υπήρχε καθεστώς εμπόλεμης κατάστασης. Η αποκατάσταση ομαλών σχέσεων με τις Μεγάλες Δυνάμεις και τις Βαλκανικές χώρες ήταν το πρώτο μεγάλο επίτευγμα του Έλληνα Πρωθυπουργού. Το επόμενο μεγάλο βήμα έγινε και πάλι εκτός συνόρων. Ο Βενιζέλος πέτυχε στη Χάγη το 1929 αυτό που δεν έχουν καταφέρει όλες οι Ελληνικές Κυβερνήσεις από το 1945 μέχρι σήμερα, σε σχέση με τις απαιτήσεις της Ελλάδος απέναντι στη Γερμανία. Με αριστοτεχνικούς διπλωματικούς χειρισμούς και με όπλο το διεθνές του κύρος, κατόρθωσε να γίνει η Ελλάδα ο κύριος δικαιούχος των ανατολικών πολεμικών επανορθώσεων από τις ηττημένες χώρες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία, Αυστρία κ.λπ.) και μάλιστα σε ποσοστό 75%. Παράλληλα, παρά τις σφοδρές αντιδράσεις της Γαλλίας, ανέτρεψε προηγούμενη συμφωνία που είχε συναφθεί από την Οικουμενική Κυβέρνηση και επέβαλε νέα ευνοϊκή ρύθμιση των ελληνογαλλικών χρεών. Οι διακανονισμοί αυτοί αποτελούν μοναδική περίπτωση στην ιστορία της νεότερης Ελλάδος, αφού για πρώτη και τελευταία φορά τα έσοδα της χώρας από τις πολεμικές επανορθώσεις ξεπέρασαν κατά πολύ τα έξοδα για την εξυπηρέτηση των πολεμικών δανείων που είχε συνάψει η Ελλάδα με τους συμμάχους. Η σημασία της επιτυχίας του Βενιζέλου στη Χάγη και η ανακούφιση που επέφερε αυτή στην οικονομία μπορεί να γίνει αντιληπτή αν ληφθεί υπόψη ότι την περίοδο εκείνη το 37% των ετήσιων τακτικών εσόδων διοχετεύονταν στην εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους, με συνέπεια τη δραματική μείωση των διαθέσιμων πόρων για ανάπτυξη και κοινωνική πολιτική. Η σταθεροποίηση του νομίσματος και η εξυγίανση της οικονομίας ήταν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για να λάβει η χώρα δάνεια ώστε να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα τα οποία είχε ανάγκη. Προς την κατεύθυνση αυτή στράφηκε η Κυβέρνηση Βενιζέλου, σε συνδυασμό με την περιστολή των δαπανών με πρώτο θύμα τις τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες, τις οποίες εξακολουθούσε να πραγματοποιεί ακόμα η Ελλάδα. πηγή κειμένου Χανιώτικα νέα πηγή βίντεο MIRC@sc.edu

Posted by Panos Sotiriou on Monday, 25 March 2019