Η αφορμή για να το ψάξουμε, δόθηκε από ένα ερώτημα που τέθηκε δημόσια, από κάποιον συμπολίτη μας ο οποίος ζητούσε βοήθεια αναφορικά με το πού μπορεί κάποιος να πάρει τα ληγμένα φάρμακα που έχει στο σπίτι για να καταστραφούν, όπως γίνεται σε άλλες χώρες του κόσμου, και όχι να καταλήξουν στα κοινά σκουπίδια.

Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε πως το να καταλήγουν τα διάφορα ιατρικά απόβλητα στα κοινά σκουπίδια, αποτελεί κίνδυνο τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία, εξ ου και οι περισσότερες χώρες διαθέτουν σχέδιο διαχείρισης οικιακών ιατρικών αποβλήτων, όπου τα ληγμένα και άχρηστα ιατρικά απόβλητα συλλέγονται από τα ιδιωτικά φαρμακεία και τα νοσοκομεία και ακολούθως ιδιωτικές εταιρείες αναλαμβάνουν την καταστροφή τους.

Στην Κύπρο, ωστόσο, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά καθώς παρότι εδώ και χρόνια γίνεται συζήτηση για τη ψήφιση νόμου διαχείρισης, το εν λόγω σχέδιο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση από το Τμήμα Περιβάλλοντος, χωρίς προς το παρόν να έχει κατατεθεί για ψήφιση.

Σύμφωνα με τον βουλευτή των Οικολόγων κ. Χαράλαμπο Θεοπέμπτου, ο οποίος έχει ασχοληθεί εκτενώς με το θέμα στο παρελθόν, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα σοβαρό κενό στη νομοθεσία το οποίο εκκρεμεί εδώ και αρκετά χρόνια, επιβαρύνοντας το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

Αυτό που ισχύει σήμερα είναι πως τα ιατρικά απόβλητα συλλέγονται από τα φαρμακεία των κρατικών νοσηλευτηρίων, ενώ έπειτα ιδιωτική εταιρεία τα μεταφέρει για διαχείριση και καταστροφή.

Το ζητούμενο, ωστόσο, και αυτό είναι που προωθεί το σχέδιο διαχείρισης, είναι όλα τα φαρμακεία ανά το παγκύπριο να διαθέτουν ειδικούς κάδους αποβλήτων όπου το κοινό θα μπορεί να μεταφέρει τα ληγμένα χάπια και άλλα ιατρικά απόβλητα που έχει στην κατοχή του, τα οποία στη συνέχεια θα συλλέγονται από τις αρμόδιες ιδιωτικές εταιρίες για να μεταφερθούν στα ειδικά εργοστάσια επεξεργασίας που υπάρχουν σε Κοφίνου και Άγιο Συλά, ούτως ώστε να καταστραφούν.

«Σε αρκετές χώρες τα φάρμακα ελέγχονται από τους ίδιους τους φαρμακοποιούς, οι οποίοι ξεχωρίζουν αυτά που πρέπει να καταστραφούν και αυτά που μπορούν να δοθούν σε ασθενείς οι οποίοι αδυνατούν να τα αγοράσουν. Κάποια φάρμακα έχουν διάρκεια ζωής και αφότου περάσει η ημερομηνία λήξης τους, άρα γιατί να μην αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;», αναρωτιέται ο κ. Θεοπέμπτου.

Τι προβλέπει το σχέδιο διαχείρισης που έχει θέσει προς δημόσια διαβούλευση το Τμήμα Περιβάλλοντος:

Το σχέδιο αφορά τα απόβλητα φαρμακευτικά προϊόντα οικιακής προέλευσης όπως φαρμακευτικά προϊόντα, ανθρώπινης και κτηνιατρικής χρήσης, περιλαμβανομένων των ομοιοπαθητικών φαρμακευτικών προϊόντων, δοκιμαζόμενων φαρμακευτικών προϊόντων και των φαρμακευτικών προϊόντων φυτικής προέλευσης τα οποία προέρχονται από οικιακούς χρήστες και τα οποία, σωρευτικά ή διαζευκτικά τα οποία

(α) έχουν ημερομηνία λήξης η οποία έχει παρέλθει ή σύμφωνα με τις

οδηγίες χρήσης, δεν συστήνεται η περαιτέρω χρήση τους,

(β) έχουν εκτεθεί σε τέτοιες συνθήκες ή χειρισμούς που δημιουργούν εύλογες αμφιβολίες για την ποιότητα τους.

(γ) Για οποιοδήποτε άλλο λόγο θεωρούνται απορριπτέα.

Το σχέδιο προνοεί μεταξύ άλλων την απαγόρευση απόρριψης ιατρικών αποβλήτων στα σκύβαλα, τις αποχετεύσεις ή καθ΄ οιοδήποτε άλλο τρόπο στο έδαφος ή στα νερά ενώ υποχρεώνει τους παραγωγούς που έχουν την ευθύνη, εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος των παρόντων Κανονισμών, να μεριμνήσουν, ατομικά ή συλλογικά, ώστε να δημιουργηθούν συστήματα διαχείρισης αποβλήτων φαρμακευτικών προϊόντων οικιακής προέλευσης, τα οποία να επιτρέπουν στους αρχικούς παραγωγούς των αποβλήτων να διαχωρίζουν στην πηγή τα απόβλητα φαρμακευτικά προϊόντα και να τα διαθέτουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εφικτή η χωριστή συλλογή τους.

Η δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο διαχείρισης πραγματοποιήθηκε αρχές Μαρτίου του τρέχοντος έτους, ωστόσο μέχρι τώρα δεν έχουν δημοσιευτεί οποιεσδήποτε εξελίξεις επί του θέματος.

Διαβάστε το προσχέδιο κανονισμών για τη διαχείριση φαρμακευτικών αποβλήτων.