Στο διήγημά της «Έθιμα Θανάτου» η Κωνσταντία Σωτηρίου γράφει για τις Κύπριες μητέρες και συζύγους, οι οποίες αφέθηκαν να πιστεύουν ότι οι δικοί τους αγνοούνταν μετά τον πόλεμο του 1974, ενώ το κράτος και η κοινωνία είχαν ξεκάθαρα τεκμήρια για τους θανάτους τους. Το διήγημα μεταφράστηκε στα αγγλικά από τη μεταφράστρια και αρθρογράφο Λίνα Πρωτοπαπά. Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του διαγωνισμού που μια μετάφραση λαμβάνει το μεγάλο βραβείο.

«Το «Έθιμα Θανάτου» είναι ένα αξιοσημείωτο διήγημα που καταφέρνει να είναι τόσο προσωπικό – μια που ακολουθεί το οδυνηρό αφήγημα μιας γυναίκας που έχασε τον γιο της – όσο και βαθιά πολιτικό, αφού καταγράφει τη διαίρεση ενός τόπου που καταρρέει μέσα στη δίνη του εμφύλιου πολέμου. Το διήγημα μάς ενθαρρύνει να δούμε την κατάβαση προς την αιματοχυσία και το χάος ως ένα τσακωμό μεταξύ δυο αδελφιών, τα οποία θα μπορέσουν να συμφιλιωθούν μονάχα μετά τον θάνατο. Οι φωνές που ακούμε εδώ ηχούν με μια όμορφη ισχύ ενώ το διήγημα αλλάζει ταχύτητες και χρονικές διακυμάνσεις με πραγματική ευγλωττία. Το «Έθιμα Θανάτου» χαρακτηρίζεται από μια υψηλή και ποιητική ένταση και παρόλο που είναι περίπλοκο, τόσο ως προς τη μορφή όσο και προς το αντικείμενό του, παραμένει αξιοθαύμαστα διαυγές και συγκινητικό και δικαίως κερδίζει το Βραβείο Διηγήματος της Κοινοπολιτεία για το 2019», ανέφερε μετά τη βράβευση ο Caryl Phillips, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής.

Η Κωνσταντία Σωτηρίου γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1975. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Η Αϊσέ Πάει Διακοπές (Πατάκης, 2015), έλαβε το Βραβείο Αθηνών για τη Λογοτεχνία. Το δεύτερο της βιβλίο, Φωνές από Χώμα (Πατάκης, 2017), συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο των επικρατέστερων για το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας της Κύπρου. Έχει γράψει θεατρικά έργα για ανεξάρτητους θιάσους καθώς και για τον Οργανισμό Θεάτρου Κύπρου. Η ανακοίνωση της νικήτριας έλαβε χώρα στο Maison de la littérature στην Πόλη του Κεμπέκ, Πόλη της Λογοτεχνίας UNESCO, όπου οι πέντε περιφερειακές νικήτριες συνευρέθηκαν με υψηλού προφίλ Καναδές και Καναδούς συγγραφείς, όπως είναι η ποιήτρια, συγγραφέας και κωμικός Erika Soucy και η βραβευμένη μυθιστοριογράφος Christiane Vadnais.

Η Κύπρια συγγραφέας δήλωσε, «Είναι μεγάλη μου τιμή και χαρά που κέρδισα αυτό το καταπληκτικό βραβείο, το οποίο αντιλαμβάνομαι ως ανταμοιβή για όλη τη σκληρή δουλειά που έχω κάνει τα τελευταία οκτώ χρόνια, γράφοντας για τις προοπτικές των γυναικών στα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα της Κύπρου. Αυτό το βραβείο είναι μια αναγνώριση για την προσπάθειά μου να δώσω φωνή σε αυτές που δεν είχαν την ευκαιρία να ακουστούν πριν. Σε αυτές που αφέθηκαν πίσω να μαζεύουν τα κομμάτια που άφησε πίσω το χάος του πολέμου. Μεγάλωσα βλέποντας τα πρόσωπα των μητέρων και των συζύγων των αγνοουμένων. Αυτές ήταν τα πραγματικά θύματα του πολέμου. Οι γυναίκες δεν πρέπει να είναι θύματα κανενός πολέμου. Οι γυναίκες είναι η συνέχεια της ζωής. Έγραψα αυτή την ιστορία για να χαιρετίσω τη δύναμή τους.»

Κατά την τελετή, οι Κοινοπολιτειακοί Συγγραφείς, οι οποίοι διοικούν τον διαγωνισμό, ανακοίνωσαν ότι από τον επόμενο χρόνο θα γίνονται δεκτά, για πρώτη φορά, διηγήματα και στη γαλλική γλώσσα. Ο διαγωνισμός δέχεται ήδη υποβολές στα αγγλικά, ελληνικά, κινέζικα, μαλαϊκά, μπεγκάλι, πορτογαλικά, σαμόα, σουαχίλι, ταμίλ και τουρκικά. Αυτή η γλωσσική πολυμορφία του βραβείου αντιπροσωπεύει τον πλούτο των πολλών και διαφόρων λογοτεχνικών παραδόσεων της Κοινοπολιτείας.

Ο Vijay Krishnarayan, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος της Κοινοπολιτείας ανέφερε: «Το διήγημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου, επιδέξια μεταφρασμένο από τη Λίνα Πρωτοπαπά, είναι μια δυνατή ιστορία η όποια άξια κερδίζει το Βραβείο Διηγήματος της Κοινοπολιτείας για το 2019. Είναι μια συναρπαστική νίκη μια που το διήγημα αυτό είναι το πρώτο μεταφρασμένο διήγημα που κερδίζει τον διαγωνισμό. Το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει από την πρώτη χρονιά που ο διαγωνισμός άνοιξε τις πόρτες του σε μεταφράσεις από τα ελληνικά, μας υποδεικνύει τον τεράστιο συγγραφικό πλούτο που βρίσκεται σε κάθε γωνιά της Κοινοπολιτείας και που δεν έχει ακόμα φθάσει στο αγγλόφωνο κοινό.»

Το Βραβείο Διηγήματος της Κοινοπολιτείας κρίνεται από μια διεθνή ομάδα συγγραφέων που αντιπροσωπεύει τις πέντε περιφέρειες της Κοινοπολιτείας. Υπό την προεδρία του Βρετανού μυθιστοριογράφου, θεατρικού συγγραφέα και δοκιμιογράφου Caryl Phillips, η Jennifer Nansubuga Makumbi (Αφρική), ο Mohammed Hanif (Ασία), η Karen Lord (Καραϊβική), ο Chris Power (Ευρώπη και Καναδάς) και η Courtney Sina Meredith (Ειρηνικός) επέλεξαν τις περιφερειακές νικήτριες για το 2019 – μια αποκλειστικά γυναικεία νικητήρια ομάδα – ανάμεσα από 5081 υποβολές από 50 χώρες της Κοινοπολιτείας.

Σε συνεργασία με τους Κοινοπολιτειακούς Συγγραφείς, το λογοτεχνικό περιοδικό Granta δημοσιεύει όλες τις περιφερειακές νικήτριές του Βραβείου Διηγήματος της Κοινοπολιτείας για το 2019, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντίας Σωτηρίου με το διήγημά της «Έθιμα Θανάτου». Το νικητήριο διήγημα θα δημοσιευθεί επίσης στο adda, το καινοτόμο ηλεκτρονικό περιοδικό των Κοινοπολιτειακών Συγγραφέων, στο www.addastories.org.

Στην Αφρική, η Mbozi Haimbe, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λουσάκα της Ζάμπιας και τώρα ζει στο Νόρφολκ του Ηνωμένου Βασιλείου, κέρδισε με το διήγημά της «Η Αδελφή της Κυρίας» (‘Madam’s Sister’), στο οποίο η άφιξη μιας αδελφής από το Λονδίνο προκαλεί αναταραχές σε ένα νοικοκυριό της Ζάμπιας. Στην Ασία, η Μαλαισιανή συγγραφέας και καθηγήτρια γλώσσας και δημιουργικής γραφής Saras Manickam κέρδισε με το διήγημά της «Η μητέρα μου η Pattu» (‘My Mother Pattu’). Η ιστορία διερευνά τη βίαιη ζήλια και τον φθόνο μιας μητέρας προς την κόρη της, η οποία διαπιστώνει ότι κανείς δεν μπορεί να την προστατεύσει από την κακοποίηση εκτός από τον ίδιο τον εαυτό της. Στην Καραϊβική, η Alexia Tolas που γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Μπαχάμες κέρδισε με το διήγημά της «Η Βεράντα της Γιαγιάς» (‘Granma’s Porch’), η πρωταγωνίστρια του οποίου πλοηγείται ανάμεσα στα λεπτά όρια μεταξύ εφηβείας και ενηλικίωσης καθοδηγούμενη από τα περασμένα τραύματα των φίλων και της οικογένειάς της και από τον ταραχώδη πρώτο της έρωτα. Στον Ειρηνικό, η συγγραφέας, καλλιτέχνης και εκδότρια Harley Hern, η οποία ζει σε μια αγροτική συνοικία όπου πριονίζει καυσόξυλα και φτιάχνει φράχτες, κέρδισε με το διήγημά της «Ουρλιάζοντας» (‘Screaming’), στο οποία μια επίσκεψη σε ένα ίδρυμα περίθαλψης στη Νέα Ζηλανδία φέρνει δύο φίλες αντιμέτωπες με την εξαπάτηση, την ταυτότητα και την έννοια του τέλους.

Οι υποβολές διηγημάτων για το Βραβείο Διηγήματος της Πολιτείας του 2020 θα ανοίξουν την 1η Σεπτεμβρίου, 2019.

Μπορείτε να ενημερώνεστε για τις εξελίξεις σχετικά με το βραβείο και να συμμετάσχετε στη συζήτηση μέσω των: www.commonwealthwriters.org | twitter.com/cwwriters