Για κάποιους είναι μια εμβληματική βασίλισσα, γυναίκα του βασιλιά Ριχάρδου, ενώ για άλλους το εγκαταλειμμένο ξενοδοχείο στον Πρόδρομο. Πολλοί ξέρουν τον οικισμό στα Πολεμίδια, ενώ είναι κι αυτοί που έχουν ακούσει να φωνάζουν έτσι κάποιο κτήριο ή κάποια καλλιτεχνική ομάδα.

Η Βασίλισσα Βερεγγάρια, αν και ιστορικά δεν έχει αφήσει κάποιο ιδιαίτερο στίγμα, εντούτοις για έναν παράδοξο λόγο κατάφερε να αφήσει το στίγμα της σε όλη την Κύπρο περνώντας μέχρι και τις μέρες μας.

Το «the Berengaria Project» αποτελεί ένα φιλόδοξο και ιδιαίτερο project της ομάδας ΦΧΨ Heritage Design, το οποίο εδώ και λίγο καιρό «τρέχει» σε Λευκωσία και Λάρνακα σε χώρους εντός των πόλεων που θεωρούνται σημεία αναφοράς, όπως και τα έργα του project που φιλοξενούν.

Ένα δύσκολο εγχείρημα το οποίο μέχρι στιγμής δείχνει να αποδίδει καρπούς και να παράγει ουσιαστικό έργο πάνω στη θεματική που έχει επιλέξει, με κύριο άξονα τη δημιουργία διαλόγου, με το τελευταίο να το έχει καταφέρει σίγουρα αφού ήδη γίνεται μεγάλη συζήτηση.

Ένα πολύπλευρο project, το οποίο θα έλεγε κανείς ότι αγγίζει πολύ περισσότερες πτυχές από τις προφανείς. Γιατί αποφασίσατε να εμπλέξετε τόσες πολλές και διαφορετικές ιδιότητες;

Πολύπλευρο και πολυσύνδετο, άλλα και με ευχάριστες και απρόσμενες διαστάσεις οι οποίες θα γίνουν πιο ξεκάθαρες στην πορεία του έργου. Ξεκινώντας με τη θεματική, θέλαμε να εντάξουμε δημιουργούς που θα μπορούσαν να μεταδώσουν τη θεματική μας μέσω της δικής τους άποψης/προοπτικής. Αυτό έχει δημιουργήσει ένα μεταξύ μας διάλογο, άλλα το πιο σημαντικό είναι το ότι έχει δημιουργηθεί παράλληλα και ένας διάλογος με τους γύρω μας, τον κόσμο που παρακολουθεί την δουλεία των δημιουργών ή του ΦΧΨ Heritage Design.

Η Βερεγγάρια για την Κύπρο μοιάζει να ήταν ένα σημαίνων πρόσωπο το οποίο έως σήμερα εκπέμπει δέος. Ήταν όντως μία τόσο επιδραστική βασίλισσα;

Σκοπός της δουλείας μας δεν είναι η ιστορική έρευνα ούτε είναι ο τομέας μας, εντούτοις μελετούμε σε βάθος και με την καθοδήγηση της κ. Ρουθ Κεκεσιάν (Βιβλιοπωλείο Μούφλον) αρκετό υλικό της εποχής γύρω από τη θεματική, για να έχουμε τη δυνατότητα να το αποδώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα σε σχέση με τη θεματική του project. Η Βασίλισσα Βερεγγάρια, ασήμαντη ή σημαντική στη μεσαιωνική ιστορία του νησιού μας, δεν είναι αυτό που μας αφορά εδώ. Εμείς εξετάζουμε το διάστημα που παρέμεινε στο νησί -το οποίο ήταν αρκετά μικρό- και το ‘στίγμα’ που ίσως να έχει αφήσει πίσω της. Το οποίο και φυσικά είναι το σημείο στο οποίο εμείς στεκόμαστε και κτίσαμε τη θεματική μας.

Γιατί επιλέξατε αυτή τη βασίλισσα και όχι κάποια άλλη, πιο δυναμική και με περισσότερη δράση;

Εύλογο ερώτημα με την απάντηση να είναι σχετικά απλή. Η Βασίλισσα Βερεγγάρια είναι αυτή για την οποία υπάρχουν πολλαπλές αναφορές στο νησί μας και κυρίως στη Λεμεσό. Ενδεικτικά να αναφέρω το μουσικό φεστιβάλ του Ριάλτο, τη ροταριανή ομάδα της Λεμεσού, υπάρχουν γραφεία και οικοδομήματα με το όνομά της, ο οικισμός των Βρετανών στα Πολεμίδια, όπως και το διάσημο ξενοδοχείο στον Πρόδρομο. Άρα οι αναφορές είναι αρκετές ώστε να μας δημιουργεί το ερώτημα τελικά πόσο σημαντική πραγματικά ήταν η Βασίλισσα Βερεγγάρια.

Υποταγή & Περιφρόνηση. Τι προσδιορίζει αυτή η επεξήγηση;

Κατά μεγάλο βαθμό αυτό το μεγαλοπρεπές φαινόμενο της Βασίλισσας Βερεγγάρια και με βάση τους τρείς άξονες που πήρε η θεματική του project, ήταν το ξενοδοχείο στον Πρόδρομο, ο οικισμός στα Πολεμίδια και η ίδια η Βασίλισσα και το πως και τα τρία αυτά στοιχεία στιγματίστηκαν από υποταγή & περιφρόνηση ή και εγκατάλειψη σε κάποιο στάδιο της ζωής τους.

Στο project συμμετέχουν 40 και πλέον επαγγελματίες, από διαφορετικούς χώρους. Όταν τους προσεγγίσατε για το project, τι τους ζητήσατε να κάνουν;

Από τους συντελεστές και τους συμμετέχοντες του project βρήκαμε άμεση ανταπόκριση σε μια θεματική που και οι ίδιοι βρήκαν ενδιαφέρον να ερευνήσουν και να αναπτύξουν μέσω τις δουλείας τους ο καθένας. Αρχικά ήταν μια πρόκληση να κάνουν τη δική τους έρευνα αλλά σε μεταγενέστερο στάδιο η θεματική της εγκατάλειψης/υποταγής/περιφρόνησης και πως ο κάθε ένας με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο μπορεί να έχει βιώσει αυτό το συναίσθημα, το έκανε πιο προσωπικό και έτσι βγήκε η δουλεία με το συναίσθημα αυτό.

Πώς είναι δομημένο το project; Ποιες είναι οι προγραμματισμένες δράσεις;

Προς το παρόν και μέχρι το τέλος του καλοκαιριού 2019 τα αντικείμενα/εκθέματα, είναι τοποθετημένα σε 15 διάφορα σημεία της Λάρνακα και Λευκωσίας, ενώ μέσα στο φθινόπωρο θα προχωρήσουμε σε μία μεγάλη έκθεση στη Λεμεσό υπό την αιγίδα του Δήμου Λεμεσού.

Οι χώροι όπου είναι τοποθετημένα τα αντικείμενα/έργα αυτή την περίοδο, είναι χώροι όπου μπορεί να δημιουργηθεί ο διάλογος όσο αφορά τη θεματική και μας ενδιαφέρει η αντίδραση του κοινού και το πως αντιδρά η θεματική και το έκθεμα στον καθένα ξεχωριστά. Παράλληλα δημιουργούνται βίντεο από ομάδες με μουσική όπου θα γίνουν μικρές προβολές σύντομα στους χώρους όπου δεν υπάρχουν έργα τοποθετημένα όπως στο Γκαράζ και στο Πολιτιστικό & Ερευνητικό ‘Ίδρυμα ΑΡΤος καθώς και ομιλίες μέσα στον εκθεσιακό χώρο στη Λεμεσό. Ένα project είναι συνεχώς ενεργό και στην πορεία αλλάζει, προσθέτει, αλλά και μεταβάλλεται με στόχο να δημιουργεί ενδιαφέρον τόσο στους συμμετέχοντες όσο και στο κοινό που επέλεξε ή θα επιλέξει να το παρακολουθήσει.

Βλέποντας τα έργα που έχουν ετοιμαστεί έως σήμερα, τι αίσθηση σας έχουν αφήσει;

Πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό το πρώτο αυτό στάδιο με τα έργα που έχουν δημιουργηθεί έχουν αναδείξει τη θεματική σε μεγάλο βαθμό. Συνεχίζουμε, βέβαια, προσθέτοντας ακόμη μερικούς συντελεστές με πιο συγκεκριμένη στοιχεία που θα εμβαθύνουν περισσότερο. Αυτό εμπεριέχει και έρευνα σε ανθρώπινες συμπεριφορές και συγκεκριμένα βιώματα από τον οικισμό Βερεγγάρια στα Πολεμίδια.

Πολλά από τα έργα σας, ως ΦΧΨ, πέραν της καλλιτεχνικής τους υπόστασης έχουν και χρηστικές ιδιότητες, συμβαίνει το ίδιο και σε αυτή την περίπτωση;

Η δουλεία που βγαίνει από την δράση του ΦΧΨ Heritage Design δεν εντάσσετε σε χρηστικά αντικείμενα για τα οποίο υπάρχουν άλλα δεδομένα με τα οποία θα πρέπει κάποιος να αναπτύξει. Θα μπορούσε αλλά δεν είναι ο στόχος αυτού του προτζεκτ να είναι χρηστικό το αντικείμενο μας. Εντούτοις οι τεχνικές, και σε μεγάλο βαθμό οι επεξεργασίες που γίνονται από τον ομάδα είναι με βάση το βιομηχανικό ντιζάιν τα αντικείμενα το απεικονίζουν αυτό.

Τι θα δει κάποιος που θα ακολουθήσει το project καθ’ όλη τη διάρκειά του;

Το project, όπως ανέφερα και πιο πάνω, είναι κάτι ζωντανό το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται και αλλάζει. Σκοπός είναι στην πορεία του να ενταχθούν άτομα και δράσεις που μπορούν να μεταδώσουν τη θεματική αλλά και παράλληλα μπορούν να εμπλουτίσουν την οπτική και λογοτεχνική διάσταση του. Ευελπιστούμε ότι θα το καταφέρουμε χωρίς να φλυαρήσουμε ή να κουράσουμε τον κόσμο που το αγκάλιασε και το ακολουθεί.




Ποιοι είναι οι ΦΧΨ Heritage Design

Η ομάδα ΦΧΨ αποτελείται από τους Γιάννα Τσολάκη (επιμελήτρια), Μάριο Χαραλάμπους (Ιnterdisciplinary Designer) και Κωνσταντίνο Οικονομίδη (Industrial Designer).

Η ομάδα ξεκίνησε να δημιουργεί το 2014, παρουσιάζοντας μια σειρά από αντικείμενα -εμπνευσμένα από την Λευκωσία- στο Αμβούργο, σε νεοσύστατη γκαλερί. Η Γιάννα Τσολάκη είχε τη γενική επιμέλεια στο κομμάτι του design – Green Line σειρά (Τραπεζάκι, Φωτιστικό και μπολ) / DOTing σειρά (καθρέφτης, φωτιστικό και κρεμαστάρια) / PEEP σειρά (κουτιά, έπιπλα). «Εκεί εκθέταμε για δυο χρόνια, στη συνέχεια, όμως, δημιουργήθηκε η ανάγκη όπως στεγαστούν αυτά τα αντικείμενα κάτω από μια κοινή ομάδα όπου θα είχαν δική τους ταυτότητα.

Η τοπογραφία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς με τις πολιτιστικές αναφορές που δένουν πολλές φορές στη θεματική, να μας εμπλουτίζει ακόμη περισσότερο το αποτέλεσμα. Στόχος μας είναι να μεταδίδουμε οπτικά ή και πιο λογοτεχνικά τη δουλεία που βγάζουμε προς τα έξω, αποσκοπώντας σε διάλογο απόψεων και συνομιλίας γύρω από την κουλτούρα μας».