Οι Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας με ανακοίνωσή τους, ενημέρωσαν το κοινό ότι κατά την φετινή περίοδο μέχρι και σήμερα, 5 Αυγούστου 2019, έχουν καταγραφεί δύο επιβεβαιωμένα κρούσματα Ιού Δυτικού Νείλου στην ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας, με τις Ιατρικές Υπηρεσίες να έχουν λάβει γνώση και την για αύξηση των κρουσμάτων στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές.

Τι είναι, όμως, ο Ιός του Δυτικού Νείλου και από τι προκαλείται;

Απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα και σε άλλα σχετικά, δίνουν οι καθηγητές Πέτρος Καραγιάννης, Ανδρέας Χαραλάμπους, Αριστομένης Τούρβας και Δρ Behrooz Behbod του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας και Πληθυσμιακής Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας μέσα από κείμενό τους.

Ο Ιός του Δυτικού Νείλου (WNV) ανήκει στην οικογένεια των Φλαβοιών, η οποία περιλαμβάνει περισσότερους από 70 διαφορετικούς ιούς. Μεταξύ αυτών είναι αρκετοί ιοί με κλινική σημασία, όπως ο ιός του δάγγειου πυρετού, ο ιός του κίτρινου πυρετού, ο ιός της εγκεφαλίτιδας που μεταδίδεται με κρότωνες, ο ιός της ιαπωνικής εγκεφαλίτιδας και ο ιός ζίκα, καθώς και λοιμώξεις χωρίς ενδιάμεσο διακομιστή όπως ο ιός της ηπατίτιδας C. Οι Φλαβοϊοί γενικά προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας σε σχεδόν όλα τα μέρη του κόσμου.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται από κουνούπια του γένους Culex που συναντάται επίσης στην Κύπρο (4,5). Σε 75% περίπου των μολυσμένων ατόμων συμπτώματα εμφανίζονται μερικώς ή καθόλου, ενώ το 20% περίπου εμφανίζει πυρετό, πονοκέφαλο, εμετό ή εξάνθημα.

Σε λιγότερο από 1% των περιστατικών εμφανίζεται εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα, με σχετική δυσκαμψία του αυχένα, σύγχυση ή επιληπτικές κρίσεις και η ανάρρωση από τη λοίμωξη μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες έως μήνες. Υπάρχει ποσοστό θνησιμότητας 10% στην ομάδα των ασθενών με εμπλοκή του νευρικού συστήματος (6). Δεν υπάρχει ανθρώπινο εμβόλιο που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για προφύλαξη.

Συνήθως τα θηλυκά κουνούπια μολύνονται όταν τρέφονται από αίμα μολυσμένων πτηνών. Κρούσματα λοίμωξης από τον WNV έχουν υπάρξει στην Ευρώπη, την Αφρική, την Ασία, την Αυστραλία και τη Βόρεια Αμερική.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες χιλιάδες περιπτώσεις έχουν καταγραφεί ετησίως, κυρίως τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο. Τα άλογα λειτουργούν επίσης ως δεξαμενή του ιού, ενώ πρόσφατες μελέτες που αποσκοπούν στην ανίχνευση αντισωμάτων κατά του WNV στο αίμα άλλων ειδών ζώων, συμπεριλαμβανομένων των ερπετών, έχουν καταδείξει τη μόλυνση κροκόδειλων του Νείλου εκτρεφόμενων στο Ισραήλ, κροκοδείλων που εκτρέφονται στο Μεξικό, τη Φλόριντα και τους αμερικανικούς άγριους αλιγάτορες στη Λουιζιάνα. Στην τελευταία περίπτωση, ο ιός βρέθηκε να συνδέεται με ασθένειες και θνησιμότητα σε αλιγάτορες όχι μόνο στη Λουιζιάνα, αλλά και στη Γεωργία και τη Φλόριντα. Επομένως, και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι κροκόδειλοι αποτελούν επιπρόσθετη δεξαμενή μόλυνσης (7).

Την τελευταία δεκαετία, ο WNV φαίνεται να έχει εισβάλει στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων χωρών όπως η Ιταλία, η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, καθώς και την Τουρκία και το Ισραήλ (8). Στο Ισραήλ, πρόσφατες έρευνες σε ορούς έχουν δείξει αυξανόμενο επιπολασμό αντισωμάτων κατά του ιού (9). Ομοίως, στην Ελλάδα, δύο επιδημίες το 2010 και το 2011 προκάλεσαν 250 περιπτώσεις νευρικής νόσου με 15% ποσοστό θνησιμότητας (10,11). Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι ενδημικός στο Ισραήλ, επηρεάζοντας ετησίως 40-160 άτομα (9), με την μεγαλύτερη επιδημία να εμφανίζεται το 2000, με 417 περιπτώσεις με ορολογική επιβεβαίωση και 35 θανάτους (12).

Στην ανακοίνωση των Ιατρικών Υπηρεσιών, τονίζεται ότι παρόλο που καταγράφηκαν δύο κρούσματα, δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας, λόγω του ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, αλλά χρειάζεται ενδιάμεσος διαβιβαστής, που στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι το κουνούπι. Το Υπουργείο Υγείας, παρόλα αυτά, βρίσκεται σε εγρήγορση και παίρνονται όλα τα απαραίτητα ενδεικνυόμενα μέτρα.