Φωτογραφίες: Θεοδώρα Ιακώβου


Αρχές Αυγούστου, τότε που ακόμη το TIK TOK δεν είχε ξεθυμάνει, είχα πετύχει ένα βίντεο μιας γυναίκας, η οποία μας ξεναγούσε στο χώρο εργασίας της, ξεκαθαρίζοντας σε όλους πως αυτό που κάνει το αγαπά και ούτε ντρέπεται γι’ αυτό ούτε νιώθει λιγότερο ικανή.

Η Άντρεα Ψωμά, που εργάζεται στην οικογενειακή επιχείρηση που δημιούργησε ο πατέρας της, ένα εργαστήρι μεταλλικών κατασκευών, ένιωσε την ανάγκη, τότε, να απαντήσει σε όλους όσοι την είχαν κρίνει αρνητικά για το επάγγελμά της, λέγοντάς πως «αυτές, δεν είναι δουλειές για γυναίκες», πως «ίσως να είναι καλύτερα να βρει μια δουλειά γραφείου» και πως «δεν είναι σωστό να δουλεύει μες τη βρωμιά και τα σίδερα».

Το viral βίντεο της Άντρεας, κοινοποιήθηκε χιλιάδες φορές και σχολιάστηκε ακόμη περισσότερες (σε TIK TOK και Facebook), κυρίως θετικά, με τους περισσότερους χρήστες να δείχνουν πως εκεί έξω η πλειοψηφία έχει σταματήσει να ζει με στερεότυπα κολλημένα δεκαετίες πριν. Η ίδια, στην πρώτη επαφή που είχαμε κάνει τότε, θυμάμαι να μου λέει πως «η δουλειά σου δίνει ψωμί να φας και να ζεις αξιοπρεπώς, δεν μπορεί λοιπόν να είναι ντροπή».

Σχεδόν δύο μήνες αργότερα, καταφέραμε να διευθετήσουμε μια συνάντησή μαζί της, στο σιδηρουργείο τους -στην Τερσεφάνου- για να συζητήσουμε, όπως της είχα πει, τα αυτονόητα.

Γιατί ενοχλήθηκες τόσο από τα αρνητικά σχόλια και ένιωσες την ανάγκη να απαντήσεις;

Δεν είναι τόσο ότι ενοχλήθηκα όσο το ότι ένιωσα πως όλο αυτό που γίνεται, εάν το αφήσω απλώς να περάσει, θα διαιωνίζει μια κατάσταση που όχι μόνο είναι λάθος, αλλά επηρεάζει αρνητικά χιλιάδες γυναίκες εκεί έξω, που ίσως να θέλουν να εργαστούν σε κάτι αντίστοιχο και δεν το κάνουν γιατί φοβούνται μη χαρακτηριστούν.

Εσύ δεν σκέφτηκες ποτέ μήπως χαρακτηριστείς;

Δεν γράφει πουθενά ότι η δουλειά μου είναι μόνο για άντρες. Το ίδιο ισχύει για όλες τις δουλειές εκεί έξω που κάποιοι χαρακτηρίζουν «γυναικείες» ή «αντρικές» αντίστοιχα. Εγώ και τα αδέλφια μου μεγαλώσαμε στο εργαστήριο του πατέρα μας, να κουβαλάμε σίδερα, να τον βοηθάμε με τις δουλειές του και να μαθαίνουμε την τέχνη του. Αυτή η δουλειά έθρεψε και εξακολουθεί να θρέφει μια οικογένεια με πέντε παιδιά. Πώς θα μπορούσα να ντραπώ ποτέ ή να νιώσω άσχημα για τη δουλειά μου;

Σπούδασες, όμως, και νηπιαγωγός.

Επειδή είναι ένα επάγγελμα που επίσης αγαπώ και ήθελα να το κάνω. Και είναι ένα επάγγελμα που το εξασκώ παράλληλα τα σαββατοκύριακα μαζί με τον σύζυγό μου. Δεν το έχω αφήσει. Θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι που ίσως να μην έχουν καταλάβει κάποιοι. Στο εργαστήριο δουλεύω γιατί μου αρέσει πραγματικά. Νιώθω ότι δημιουργώ, ότι είμαι χρήσιμη, ότι προσφέρω. Δεν το κάνω από υποχρέωση σε κανέναν. Παράλληλα, έχω την τύχη και την ευλογία να δουλεύω με τα αδέρφια μου και τον πατέρα μου, με τους οποίους είμαστε ένα εξαιρετικό team. Τι περισσότερο θα μπορούσα να ζητήσω;

Περίμενες πως το βίντεο που ανέβασες τότε θα έπαιρνε τόση έκταση;

Ειλικρινά όχι! Ήταν κάτι αυθόρμητο, της στιγμής και ίσως της παρόρμησης. Εγώ ήθελα απλώς να πω ότι η δουλειά δεν είναι ντροπή, είναι δουλειά και σου δίνει ψωμί να φας για να ζήσεις. Το χάρηκα, όμως, πολύ όλο αυτό που ακολούθησε γιατί κατάλαβα πως πέραν των 5, 10 ή 20 που μένουν κολλημένοι σε απαρχαιωμένες ιδέες, η πλειοψηφία με στήριξε και συμφώνησε μαζί μου. Δέχτηκα μεγάλη υποστήριξη και αγάπη από πολλούς.

Ήταν η πρώτη φορά που βίωνες κάτι αντίστοιχο; Σεξιστικά ή απαξιωτικά σχόλια σε σχέση με το επάγγελμα και το φύλο σου;

Εννοείται πως όχι. Όπως σου είπα, μεγάλωσα στο εργαστήριο, βοηθώντας τον πατέρα μου, οπότε ουκ ολίγες φορές, μην σου πω σχεδόν κάθε φορά που έβγαινα μαζί του για να συναντήσει πελάτες, είχα αυτές τις αντιδράσεις. Είναι πολύ δύσκολη δουλειά αυτή για μία γυναίκα, και γιατί δεν βρίσκεις κάτι άλλο ή «η κορούα εν έπρεπε να ήταν δαμε», «έννεν πιο καλά να πάεις νηπιαγωγός που εσπούδασες;». Ακόμη και σήμερα, τόσα χρόνια μετά, έρχομαι αντιμέτωπη με τέτοιες καταστάσεις.

Απαντάς;

Εξαρτάται από τη διάθεσή μου. Κάποιες φορές τους τρολάρω και άλλες συζητώ μαζί τους σοβαρά, για να καταλάβω από που προκύπτει όλο αυτό. Αλλά στο τέλος της ημέρας όλο αυτό που συμβαίνει με κάνει πιο δυνατή και με πεισμώνει για να τους αποδείξω με τη δουλειά μου τι αξίζω.

Ο πατέρας σου πώς αντιδρά σε όλο αυτό;

Ο πατέρας μου, ανάμεσα στις διάφορες συμβουλές που μας έδωσε κατά καιρούς, μας είχε πει και το εξής: Να προσπερνάμε όσα λέει ο κόσμος και να προχωράμε μπροστά. Αυτό νομίζω τα λέει όλα.

Ποιες είναι οι δυσκολίες της δουλειάς σου;

Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες, όπως η ζέστη ή το κρύο, όταν δουλεύεις σε εξωτερικό χώρο και το κουβάλημα βαριών αντικειμένων. Επειδή όμως το ζω από πολύ μικρή, μπορώ να σου πω με κάθε ειλικρίνεια πως οι πρακτικές δυσκολίες κάθε επαγγέλματος, όπως και του δικού μου, αφορούν και άντρες και γυναίκες. Δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος άντρας που απολαμβάνει να δουλεύει στους 40 βαθμούς υπό σκιά. Σε σχέση με τη μυϊκή μάζα, ναι, μια γυναίκα δυσκολεύεται περισσότερο να σηκώσει το ίδιο βάρος με έναν άντρα, αλλά και πάλι δεν το θεωρώ αποτρεπτικό παράγοντα ούτε και προκαλεί πρόβλημα στη δουλειά.

Τι σου αρέσει περισσότερο στη δουλειά σου;

Το ότι δημιουργούμε. Το ότι κάνουμε κατασκευές, μεγάλες, τεράστιες και πιο μικρές. Είναι υπέροχο συναίσθημα να βλέπεις αυτό που έφτιαξες να παίρνει σάρκα και οστά, ξέροντας πως το δημιούργησες εσύ από το μηδέν.

Είσαι μία γυναίκα ανάμεσα σε πέντε άντρες. Πιστεύεις πως η δική σου παρουσία προσφέρει το κάτι διαφορετικό στην επιχείρηση;

Δεν είναι θέμα εάν το πιστεύω, είναι κάτι που το βλέπω. Οι γυναίκες συνήθως είμαστε πιο πολύ της λεπτομέρειας, ενώ είμαστε και πιο παρατηρητικές. Οπότε, υπάρχει διαφορά και στο τελικό αποτέλεσμα του προϊόντος που πουλάμε αλλά και στη σχέση με τους πελάτες. Πολλές φορές, σε συναντήσεις με πελάτες, έκανα διάφορες προτάσεις και εισηγήσεις οι οποίες άρεσαν και υιοθετήθηκαν.

Υπάρχει ενδιαφέρον από γυναίκες;

Δυστυχώς όχι. Θεωρούν πως είναι δύσκολη δουλειά. Δεν το τολμούν. Αλλά θα ήθελα να πω ότι πρέπει να ξεπεράσουν τις φοβίες τους, να πιστέψουν στον εαυτό τους και στη δύναμή τους και να δοκιμάσουν. Αυτό ισχύει και για τους άντρες. Γενικά, δεν υπάρχει ενδιαφέρον ακριβώς γιατί θεωρείται δύσκολη δουλειά.

Αποφέρει κέρδος αυτή η δουλειά;

Αν με ρωτάς αν έχει δουλειά άρα και χρήματα, προσωπικά θα τη χαρακτήριζα ως δουλειά του μέλλοντος. Σκεφτείτε μόνο πώς χτίζονται τα περισσότερα σπίτια σήμερα.