Του Ανδρέα Χατζηκυπριανού*

Καθώς οι κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο δίνουν σαφείς οδηγίες για περιορισμό στο σπίτι, με στόχο την άμεση μείωση της διασποράς του ιού, πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν άγχος και συναισθηματικά προβλήματα.

Τι θα γίνει αύριο; Πότε θα επιστρέψουν τα παιδιά στο σχολείο; Ποιος θα προσέχει τα παιδιά αφού η γιαγιά και ο παππούς ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες; Τι θα κάνουν τα παιδιά όσο εγώ δουλεύω από το σπίτι; Πρέπει να ακυρώσω το ταξίδι που προγραμμάτισα για τον Μάιο;

Κανείς δεν ξέρει πόσο καιρό θα διαρκέσει η πανδημία ή πόσος καιρός θα χρειαστεί μέχρι να μπορέσουμε να επανέλθουμε στην παλιά μας ρουτίνα. Αυτή η διεισδυτική αβεβαιότητα, είναι κύριος λόγος δημιουργίας άγχους και συναισθηματικών προβλημάτων.

Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα όταν η κύρια διαχείριση του στρες μας μέχρι σήμερα, ήταν το γυμναστήριο, οι βόλτες, η συναναστροφή με συναδέλφους και ομάδες φίλων σε καφετέριες και μπαρ, όλες δηλαδή τις δραστηριότητες που καλούμαστε σήμερα να διακόψουμε.

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, το άγχος είναι μια φυσική απάντηση στο άγνωστο, οπότε είναι φυσιολογικό να αισθανόμαστε αναστατωμένοι, αφού πολλά για τον ιό είναι άγνωστα, ακόμη και για τους ειδικούς. Πώς μπορούμε λοιπόν να ανταποκριθούμε στη νέα προσωρινή πραγματικότητα, με τρόπο που θα διατηρήσει τη ψυχολογική μας ευημερία;

Ενώ είναι καλό να έχουμε μια γενική ιδέα για το τι συμβαίνει, ειδικά αν ζούμε κοντά σε μια περιοχή με υψηλή συγκέντρωση κρουσμάτων, είναι σημαντικό να περιορίσουμε την έκθεσή μας στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ιδιαίτερα από δυνητικά αναξιόπιστες πηγές.

Ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενθαρρύνει να γίνεται έλεγχος ειδήσεων από αξιόπιστες πηγές, μόνο μία ή δύο φορές την ημέρα. Η σωστή ενημέρωση βοηθά στη διαχείριση του στρες, δίνοντας μια αίσθηση ελέγχου στην καθημερινότητά μας.

Οι άνθρωποι αισθάνονται ασφάλεια όταν υπάρχει προβλεψιμότητα στις καθημερινές συνήθειες.

Οργανώστε την εβδομάδα σας με πρόγραμμα τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας, όπου θα περιλαμβάνει μια σταθερή ρουτίνα όπως εργασία, παιχνίδι, φαγητό, ώρες ξεκούρασης και εισαγωγή νέων δραστηριοτήτων.

Ο σχεδιασμός και η εκτέλεση μίας νέας ρουτίνας που σας συνδέει με αυτό που πραγματικά έχει σημασία στη ζωή σας, είναι καλή συνταγή για ενίσχυση της καλής ψυχική υγεία.

Για παράδειγμα, αυτή μπορεί να είναι η ιδανική στιγμή για να μάθετε να παίζετε την κιθάρα που βρίσκεται στη ντουλάπα σας ή να μάθετε γερμανικά. Τα μαθήματα στο διαδίκτυο αφθονούν.

Μπορείτε επίσης να διδάξετε στα παιδιά σας όλες εκείνες τις δεξιότητες που συχνά δεν μπορείτε να μοιραστείτε μαζί τους, ένεκα των γρήγορων ρυθμών της καθημερινότητάς που ζούμε.

Αφήστε τα να μαγειρέψουν μαζί σας, να σας βοηθήσουν να βάλετε πλυντήριο, να συμμαζέψετε όλοι μαζί το σπίτι, να πληρώσετε μαζί τους λογαριασμούς, να δουν τι πρέπει να κάνουν σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης κλπ. Αυτές οι δραστηριότητες οικοδομούν στην ανθεκτικότητα των παιδιών όταν θα είναι αύριο ανεξάρτητα.

Είναι η κατάλληλη στιγμή να εμβαθύνουμε τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους που συγκατοικείτε στο σπίτι.

Δημιουργήστε κοινές ρουτίνες για φαγητό και συζήτηση, ομαδική μαγειρική, γυμναστική στο σαλόνι, ξεκινήστε μια λέσχη οικογενειακών βιβλίων ή παρακολουθήστε μαζί ταινίες. Πότε θα έχετε ξανά την ευκαιρία να είστε όλοι μαζί στο σπίτι για να τα κάνετε όλα αυτά;

Έστω και αν η φυσική παρουσία, για κοινωνική εμπλοκή, αποθαρρύνεται τις μέρες αυτές, μπορείτε να μείνετε κοινωνικά συνδεδεμένοι. Ευτυχώς, αυτό είναι πιο εύκολο σήμερα από ποτέ άλλοτε.

Εφαρμογές όπως viber, skype, messenger, face time και πολλές άλλες μας βοηθούν να διατηρούμε ζωντανές τις ανθρώπινές μας σχέσεις, χωρίς να θέτουμε τον εαυτό μας σε κίνδυνο εκθέτοντάς τον στον ιό.

Σε στιγμές έντασης στο σπίτι μπορείτε να εξασκηθείτε σε ασκήσεις αναπνοών και χαλάρωσης.

Μια ενδιαφέρουσα άσκηση αναπνοών είναι η μέθοδος 4-7-8, η οποία μπορεί να επαναφέρει την αίσθηση της ηρεμίας όταν αισθάνεστε εκτός ελέγχου. Η μέθοδος περιλαμβάνει την εισπνοή από τη μύτη για τέσσερα δευτερόλεπτα (η κοιλιά να φουσκώνει), στη συνέχεια κρατάμε τον αέρα για επτά δευτερόλεπτα και εκπνέουμε για οκτώ δευτερόλεπτα. Επαναλαμβάνουμε 3-5 φορές. Αισθανθείτε την απελευθέρωση στην εκπνοή από ό,τι σας συμβαίνει και ανακουφιστείτε.

Τέλος ο προσωπικός χρόνος είναι κλειδί για την ψυχική ηρεμία.

Αφιερώστε προσωπικό χρόνο για χαλάρωση, διάβασμα, γράψιμο, αυτό-ανακάλυψη, ισορροπώντας μεταξύ των απαιτήσεων του - μένω σπίτι - με την οικογένεια και βρίσκω χρόνο για τον εαυτό μου.

Το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα μπορεί να έχουν θετικές συνέπειες. Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που περνούν από πολύ δύσκολες εμπειρίες ζωής μπορούν να βγουν από αυτές με μια ισχυρότερη αίσθηση ψυχικής αντοχής, αναζωογονημένες σχέσεις και ανανεωμένη εκτίμηση της ζωής.

Μέχρι νεωτέρας μένουμε σπίτι, μειώνοντας τη διασπορά του ιού και αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο στη νέα μας καθημερινότητα.

Ο Ανδρέας Χατζηκυπριανού είναι Εγγεγραμένος Σχολικός Ψυχολόγος και Ειδικός Επιστήμονας στο Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης

Κεντρική φωτογραφία: Kelly Sikkema/Unsplash