Μια ιδιαίτερη κατάσταση βιώσαμε σήμερα (Τετάρτη) σε κατάστημα λιανικής πώλησης στη Λευκωσία, όταν κατά τη διάρκεια της παρουσίας μας εκεί, μας πλησίασε ένας από τους υπαλλήλους για να μας ενημερώσει πως σύμφωνα με την πολιτική του καταστήματος εκτός από τα άτομα που εργάζονται εκεί, υποχρεούνται να φέρουν προστατευτική μάσκα και όλοι όσοι εισέρχονται στο χώρο. Όταν επισημάναμε πως η οδηγία των Υγειονομικών Υπηρεσιών και του Υπουργείου Υγείας αναφέρει πως η χρήση μάσκας για το γενικό πληθυσμό συνίσταται, αλλά δεν είναι υποχρεωτική, η υπάλληλος μας ενημέρωσε πως πέραν από της γενικής οδηγίας, η επιχείρηση έχει υιοθετήσει αυτή την πολιτική και άρα όσοι εισέρχονται στο χώρο πρέπει να φέρουν μάσκα για την προστασία των υπολοίπων, για να συμπληρώσει πως εάν δεν έχουμε δική μας μάσκα, μπορούμε να αγοράσουμε από το κατάστημα στην τιμή των 59 σεντς του ευρώ, διαφορετικά θα έπρεπε να αφήσουμε τα ψώνια στη μέση και να αποχωρήσουμε.


Για να είμαστε δίκαιοι, υπήρχε σχετική ανακοίνωση στην είσοδο για την πολιτική του καταστήματος, την οποία όμως δεν είχαμε προσέξει αφού δεν έτυχε να ακούσουμε ή να δούμε πως εφαρμόζεται κάπου αλλού.

Όπως και να 'χει, προκύπτουν κάποια ερωτήματα. Έχει αυτό το δικαίωμα μία επιχείρηση, να απαγορεύει δηλαδή την είσοδο στον οποιοδήποτε δεν εφαρμόζει μία πολιτική που δεν είναι υιοθετείται από το κράτος και τις αρμόδιες υπηρεσίες; Και αφ' ης στιγμής σε υποχρεώνει να ακολουθήσεις τη συγκεκριμένη πολιτική, δεν θα έπρεπε να σου παρέχει δωρεάν το προϊόν αντί να σου το πουλά; Τίθεται ζήτημα οικονομικής εκμετάλλευσης ή το κατάστημα και ο επιχειρηματίας νομιμοποιούνται να πράξουν κατά αυτόν τον τρόπο;

Τι αναφέρει η οδηγία των Υγειονομικών Υπηρεσιών για τη χρήση μάσκας για τον Γενικό Πληθυσμό: Η χρήση μάσκας μιας χρήσης για τον γενικό πληθυσμό συστήνεται και δεν είναι υποχρεωτική σε περιπτώσεις παρουσίας των πολιτών σε πολυσύχναστους και κλειστούς χώρους, όπου παρατηρείται συνάθροιση ατόμων, όπως είναι οι υπεραγορές, τα πολυκαταστήματα, οι επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, τα φαρμακεία, οι τράπεζες, τα Τμήματα του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που εξυπηρετούν κοινό, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, κοκ.

Ενώ, η αντίστοιχη οδηγία που εξέδωσε το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και αφορά εργοδότες και εργαζομένους αναφέρει πως η χρήση μάσκας και γαντιών καθίσταται υποχρεωτική.

Η πρώτη επαφή έγινε με το γραφείο της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, από το οποίο μας ενημέρωσαν πως το εν λόγω ζήτημα δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά τους, καθότι δεν έγινε διάκριση που να αφορά φύλο, εμφάνιση ή θρήσκευμα.

Ακολούθως, επικοινωνήσαμε με την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή θέτοντας τα πιο κάτω ερωτήματα: Έχει το δικαίωμα μία επιχείρηση να μου επιβάλει να φέρω μάσκα εντός του χώρου ενώ το κράτος δεν την θεωρεί υποχρεωτική και εφόσον μου επιβάλλει αυτή την πρακτική, είναι νόμιμο να με χρεώσει για την παροχή μάσκας; Σύμφωνα με τον λειτουργό της υπηρεσίας, με τον οποίο επικοινωνήσαμε, κάθε ιδιωτική επιχείρηση πέραν των γενικών οδηγιών, έχει το δικαίωμα να εφαρμόσει δική της, εσωτερική πολιτική, για την προστασία των εργαζομένων της και για να αποτρέψει πιθανούς εξωτερικούς κινδύνους. Άρα ναι, η επιχείρηση μπορεί να επιβάλλει στους πελάτες της και σε όλους όσοι εισέρχονται εντός της επιχείρησης να φέρουν μάσκα και επίσης έχει το δικαίωμα να μην επιτρέψει την είσοδο σε όποιον δεν συμμορφώνεται.

Εντούτοις, ο λειτουργός δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει εάν η επιχείρηση έχει το δικαίωμα να θέσει προς πώληση τις μάσκες ή αν πρέπει να τις διαθέτει δωρεάν σε όσους εισέρχονται, όπως εφαρμόζεται με τα αντισηπτικά και τα γάντια.

Πιο ξεκάθαρη απάντηση για το δεύτερο ζήτημα λάβαμε από τον Εκτελεστικό Γραμματέα της ΠΟΒΕΚ, Στέφανο Κουρσάρη, ο οποίος ανάφερε πως από τη στιγμή που η όποια επιχείρηση σε υποχρεώνει να φέρεις μάσκα, παρά τις οδηγίες του κράτους, τότε υποχρεούται και να σου παρέχει δωρεάν το προστατευτικό υλικό. «Τα πρωτόκολλα, οι κανονισμοί και οι οδηγίες που πρέπει να εφαρμόζονται στις επιχειρήσεις λιανικού από εργοδότες και εργαζομένους είναι αυτά του Υπουργείου Υγείας. Σε αυτά, αναφέρεται ρητά πως η χρήση μάσκας για το γενικό πληθυσμό δεν είναι υποχρεωτική. Εάν τώρα μία επιχείρηση επιθυμεί να την επιβάλλει, τότε οφείλει να παρέχει μάσκες δωρεάν και όχι να της πουλά έναντι οποιουδήποτε κόστους. Η πώληση μάσκας ως εναλλακτική επιλογή, εάν ο καταναλωτής δεν έχει δική του, είναι εντελώς εκτός θεμιτών πρακτικών», σημειώνει ο κος Κουρσάρης.

Αφού, λοιπόν, θεωρείται αθέμιτη πρακτική η πώληση μάσκας μίας χρήσης μεμονωμένα σε πελάτες που επιθυμούν να εισέλθουν σε ένα χώρο, πού μπορεί ένας καταναλωτής να αποταθεί για να αναφέρει ότι υπέπεσε στην αντίληψή του μία τέτοια πρακτική;

Παρότι επικοινωνήσαμε με όλες τις υπηρεσίες που πιθανόν να αφορά μία τέτοια καταγγελία, δεν λάβαμε ξεκάθαρη απάντηση για το πού μπορούμε να καταγγείλουμε τέτοιες πρακτικές. Ωστόσο βρισκόμαστε σε αναμονή για απάντηση από την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή.