Η Διεθνής Ημέρα Ενάντια στην Ομοφοβία, Τρανσφοβία και Αμφιφυλοφοβία που τιμάται στις 17 Μαΐου κάθε χρόνο, αποτελεί ευκαιρία αναλογισμού των προβλημάτων που προκύπτουν από τα κρούσματα ομοφοβίας και τρανσφοβίας, όχι μόνο για τα ίδια τα άτομα που θυματοποιούνται, αλλά και για την κοινωνία μας στο σύνολό της. Ταυτόχρονα, αποτελεί και ευκαιρία εορτασμού των ενεργειών που έχουν γίνει μέχρι σήμερα για την εξάλειψη των διακρίσεων στέλνοντας το μήνυμα στα ΛΟΑΤΙ άτομα πως η κοινωνία αργά μεν, αλλά σταθερά, συστρατεύεται γύρω τους και πως η διαφορετικότητά τους σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί λόγο ντροπής.

Φέτος, η Κύπρος σημείωσε σημαντική άνοδο στην ετήσια κατάταξη του διεθνή οργανισμού για τα ΛΟΑΤΙ δικαιώματα ILGA-Europe, που δημοσιοποιήθηκε με την ευκαιρία της Διεθνούς Μέρας κατά της Ομοφοβίας, Τρανσφοβίας και Αμφιφυλοφοβίας 2020.

Συγκεκριμένα, με ποσοστό 31% η Κύπρος ανέβηκε στη 19η θέση (από 23η το 2019) ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και στην 29η ανάμεσα στις 49 χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρότι το ποσοστό νομοθεσιών που είχαμε ως χώρα παραμένει χαμηλό, εντούτοις η πρόοδος που σημειώθηκε, είναι ουσιαστική. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει η σειρά ενεργειών του Υπουργείου Εσωτερικών, που τις περισσότερες φορές δεν γίνονται γνωστές στο ευρύ κοινό, αλλά αποτελούν σοβαρή βοήθεια στον αγώνα κατά των διακρίσεων.

Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει η οδηγία του Υπουργείου προς το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού για τροποποίηση της διαδικασίας εξασφάλισης των ταξιδιωτικών εγγράφων τρανς ατόμων ούτως ώστε να επιτρέπεται η αλλαγή ονόματος και φύλου στα επίσημα έγγραφα της Δημοκρατίας (πιστοποιητικό γέννησης, ταυτότητα και διαβατήριο).

Πρόκειται για ένα θετικό βήμα εν αναμονή της ψήφισης του Νόμου Νομικής Αναγνώρισης Ταυτότητας Φύλου, που θα καλύπτει και τη διαδικασία τροποποίησης των στοιχείων τρανς ατόμων, ειδικά για άτομα που δεν εμπίπτουν στις κύριες κατηγορίες του νόμου, με σαφή χρονοδιαγράμματα και διασφάλιση του απορρήτου των τροποποιήσεων.

Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά την έγκρισή του από τη Νομική Υπηρεσία, το προσχέδιο νομοσχεδίου Νομικής Αναγνώρισης Ταυτότητας Φύλου, εξακολουθεί να απέχει από το να παρέχει μια εύκολη και λειτουργική διαδικασία μέσω της οποίας ένας πολίτης μπορεί να προβαίνει σε αλλαγή στοιχείων όταν το επιθυμεί.

Με τη σύμφωνη γνώμη του Προέδρου της Δημοκρατίας και εν αναμονή της επίσημης απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών για τη δημιουργία ειδικής επιτροπής για περαιτέρω εξέταση του προσχεδίου, κατά τους τελευταίους μήνες πραγματοποιήθηκε σειρά συναντήσεων με την Επίτροπο Νομοθεσίας, κ Λουίζας Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου, με στόχο την ανταλλαγή απόψεων για αναγκαίες μετατροπές. Είμαι βέβαιος πως με τη λήξη των έκτακτων μέτρων που λήφθηκαν προς αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, τα οποία ταλαιπωρούν όλους αλλά ιδιαίτερα τις ευάλωτες ομάδες, το προσχέδιο θα προχωρήσει άμεσα και σύντομα θα κατατεθεί στη Βουλή.

Εξίσου σημαντική για την περίοδο που διανύουμε, είναι και η προετοιμασία του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για Προώθηση της Πολυπολιτισμικότητας και της Αποδοχής της Διαφορετικότητας, το οποίο θα περιλαμβάνει συγκεκριμένες δέσμες δράσεων, μέτρων, προγραμμάτων και δραστηριοτήτων για την προστασία, την προώθηση, την επαγγελματική και κοινωνική συμπερίληψη και ανέλιξη εντός της Κυπριακής κοινωνίας, τόσο των ΛΟΑΤΙ και των μεταναστών, όσο και των ΑμεΑ, των Ρομά, και άλλων ομάδων, συμπεριλαμβανομένων και ατόμων πολλαπλών ταυτοτήτων. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης θα βασίζεται στις σχετικές εισηγήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τη δημιουργία του θα ζητηθεί η συμβολή οργανώσεων υποστηρικτών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Την ίδια στιγμή, συζητείται η τροποποίηση της εφαρμογής της ποινικοποίησης της ομοφοβικής και τρανσφοβικής ρητορικής μίσους. Σχετική πρόταση έχει ήδη κατατεθεί προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και αναμένεται πως σύντομα θα εξεταστεί σε συνεργασία με την Επίτροπο Νομοθεσίας. Εξετάζονται επίσης τρόποι άρσης εμποδίων που εξακολουθούν να ταλαιπωρούν ομόφυλα ζευγάρια, ανάμεσα τους και αυτά που είναι παντρεμένα στο εξωτερικό, αλλά και προστασίας όλων ανεξαιρέτως των οικογενειών.

Ο δρόμος προς την εξάλειψη των διακρίσεων και των προκαταλήψεων είναι μακρύς και δύσκολος και τα παραδείγματα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ΛΟΑΤΙ άτομα στη χώρα μας είναι πολλά και καθημερινά. Όμως, βρισκόμαστε σε καλύτερη θέση από ποτέ και είμαι σίγουρος ότι, με σταθερά και ουσιαστικά βήματα, η βελτίωση θα συνεχιστεί απρόσκοπτη και κάθε χρόνο θα γινόμαστε όλο και καλύτεροι.

Με την ευκαιρία, θα ήθελα να μεταφέρω, ιδιαίτερα προς τα νεαρά ΛΟΑΤΙ άτομα, μήνυμα στήριξης και συμπαράστασης, καθώς και τη διαβεβαίωση πως η προσπάθεια για αλλαγή είναι δυναμική και διαρκής.

Με εκτίμηση,

Κώστας Γαβριηλίδης

Σύμβουλος Προέδρου της Δημοκρατίας για θέματα Πολυπολιτισμικότητας, Αποδοχής και Σεβασμού στη Διαφορετικότητα