Εκπαιδευτής Ξενοδοχειακών και Γαστρονομικών Τεχνών στο επάγγελμα, ο Δημήτρης Παυλίδης, στη σύντομη κουβέντα που είχαμε μαζί του, μας έδωσε την εντύπωση πως είναι ένας άνθρωπος που δεν αρέσκεται στην πρώτη ανάγνωση αλλά προτιμά να ψάχνει εις βάθος αυτά που τον ενδιαφέρουν.

Κάπως έτσι προέκυψε και η ανάγκη για τη δημιουργία του βιβλίου του, «Πολεμικές Τέχνες της Κύπρου». Η αγάπη του για το είδος τον οδήγησε στο να εμβαθύνει στην ιστορία των πολεμικών τεχνών, με την έρευνά του να τον οδηγεί στην ανακάλυψη πως οι Πολεμικές Τέχνες δεν έχουν ρίζες μόνο στην Ιαπωνία ή την Κίνα, αλλά εντοπίζονται και στην Κύπρο.

Υπάρχουν γηγενείς πολεμικές τέχνες;

Οι πολεμικές τέχνες, όπως για παράδειγμα η πάλη και η πυγμαχία, είναι ένα είδος εκγύμνασης και ενδυνάμωσης του σώματος και του μυαλού σε συγκεκριμένες τεχνικές άοπλης ή και ένοπλης μάχης. Στις μέρες μας, οι πολεμικές τέχνες έχουν διάφορες κοινωνικές θέσεις ανάλογα με τη χρήση που τους γίνεται από κάθε χώρα. Μπορεί να χρησιμοποιούνται ως άθλημα και εκγύμναση, ως μέρος της στρατιωτικής ή και αστυνομικής εκπαίδευσης ή ακόμα και ως μέρος της σχολικής εκπαίδευσης. Οι κυπριακές πολεμικές τέχνες είναι καθαυτό οι πολεμικές τέχνες που δημιουργήθηκαν στην Κύπρο και αποτελούν μέρος της πολιτισμικής κληρονομιά της χώρας μας. Συνεπώς, είναι όντως «γηγενείς», όπως υποδηλώνει και η λέξη, που σημαίνει «ντόπιος».

Οι κυπριακές πολεμικές τέχνες, συνεχίζει, «περιλαμβάνουν διάφορες άοπλες ή και ένοπλες γυμναστικές ασκήσεις με σκοπό την εκπαίδευση του ατόμου σε συγκεκριμένες τεχνικές μάχης.

«Οι κυπριακές πολεμικές τέχνες δημιουργήθηκαν στην Κύπρο μέσα από τις πολιτισμικές επιρροές των Ελλήνων (π.χ. μυθολογία, μουσική, φιλοσοφία) και την ελληνική γυμναστική εκπαίδευση (π.χ. πάλη, πυγμαχία, Παγκράτιο) η οποία εγκαθιδρύθηκε στην Κύπρο το 441π.Χ. από τον Ευαγόρα Α’. Οι πολεμικές τέχνες -συνήθως- περιλαμβάνουν τεχνικές που μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο για άμυνα όσο και για επίθεση. Σύμφωνα και με το δημοφιλές γνωμικό, ‘η καλύτερη άμυνα, είναι η επίθεση’».

Ποια η δική σας σχέση με τις πολεμικές τέχνες;

Ασχολούμαι με τις πολεμικές τέχνες τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, εδώ και αρκετά χρόνια. Λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος στην επιστημονική έρευνα και τις πολεμικές τέχνες, το 2018 ολοκλήρωσα με επιτυχία το ακαδημαϊκό πρόγραμμα «Μάστερ στις Πολεμικές Τέχνες» του Πανεπιστημίου Horizons της Γαλλίας.

Μελετώντας τις διάφορες πολεμικές τέχνες και την ιστορία τους κατά τη διαδικασία διεκπεραίωσης του Μάστερ, μου δημιουργήθηκε το ερώτημα αν έχει και η Κύπρος τις δικές της πολεμικές τέχνες. Έτσι, ξεκίνησα να μελετώ την ιστορία της Κύπρου από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα και βρήκα ουσιαστικές αναφορές όσον αφορά στις κυπριακές πολεμικές τέχνες. Αυτό, μου δημιούργησε το ενδιαφέρον ώστε να κάνω την τελική μου εργασία -έρευνα με θέμα τις Κυπριακές Πολεμικές Τέχνες. Με την ολοκλήρωση της έρευνας και την απόκτηση του Μάστερ, σκέφτηκα ότι θα ήταν καλά να γράψω και να εκδώσω ένα σχετικό βιβλίο. Σκοπός μου ήταν να επαναφέρω στην επιφάνεια το συγκεκριμένο θέμα, που έχει μείνει για τόσα χρόνια ξεχασμένο, αλλά και για να μεταφέρω τις γνώσεις που απέκτησα στο συγκεκριμένο θέμα και σε άλλους, που μπορεί να ενδιαφέρονται.

Υπάρχουν κοινά στοιχεία των «κυπριακών» πολεμικών τεχνών με άλλους πολιτισμούς, όπως τον ιαπωνικό ή τον κινεζικό;

Ναι, υπάρχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία των «Κυπριακών» πολεμικών τεχνών με άλλες πολεμικές τέχνες και μέσα στο βιβλίο μου κάνω αρκετές τέτοιες συσχετίσεις. Για παράδειγμα, η κυπριακή πολεμική τέχνη «Πάλληωμα» έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με το «Τζούντο» (Ιαπωνική πολεμική τέχνη που προέρχεται από το Τζου Τζίτσου).

Στο «Πάλληωμα», όπως και στο «Τζούντο», οι παλαιστές προσπαθούν να ρίξουν τον αντίπαλο στο έδαφος, με τέτοιο τρόπο ώστε η πλάτη του να αγγίξει το έδαφος. Εάν συμβεί αυτό, τότε ο αγώνας ολοκληρώνεται με νικητή τον παλαιστή που εκτέλεσε επιτυχημένα τη συγκεκριμένη τεχνική. Επίσης, η τεχνική στο «Πάλληωμα» όπου ο ένας παλαιστής έμπλεκε τα πόδια του εσκεμμένα για να ρίξει τον αντίπαλο στο έδαφος, είναι παρόμοια με τις «τεχνικές αυτοθυσίας» του «Τζούντο».

Πόσο δύσκολο ήταν να βρείτε τα ιστορικά στοιχεία που παραθέτετε στο βιβλίο;

Ήταν εξαιρετικά δύσκολο για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι το γεγονός ότι οι πηγές που αναφέρονται στις κυπριακές πολεμικές τέχνες είναι περιορισμένες και ο δεύτερος λόγος, ότι η έρευνα μου ξεκινά από τα προϊστορικά χρόνια (10.000 π.Χ.) και φθάνει μέχρι σήμερα. Αυτή, είναι μια αρκετά μεγάλη ιστορική «διαδρομή», η οποία απαιτούσε τη μελέτη αρκετών πληροφοριών.

Υπάρχουν καταγεγραμμένες αναφορές, όπως για παράδειγμα στο βιβλίο του Λουκά Γεώργιου, «Φιλολογικαί Επισκέψεις. Των εν τω Βίο των Νεωτέρων Κυπρίων. Μνημείων των Αρχαίων» που χρονολογείται στο 1874. Στο τέλος του βιβλίου μου, παραθέτω όλη την βιβλιογραφία που χρησιμοποίησα για να συλλέξω πληροφορίες.

Υπάρχει σήμερα στην Κύπρο κάποιος που να διδάσκει κυπριακές πολεμικές τέχνες;

Δυστυχώς, σήμερα δεν υπάρχει κάποιος που να διδάσκει κυπριακές πολεμικές τέχνες, καθώς αυτές περιθωριοποιήθηκαν και σιγά σιγά ξεχάστηκαν κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας (1878 - 1960).

Επόμενος μου στόχος, μετά την έκδοση του βιβλίου μου, είναι η αναβίωση των κυπριακών πολεμικών τεχνών. Ως πρώτο βήμα έχω δημιουργήσει ένα «Εγχειρίδιο» μέσα στο οποίο αναγράφω τη συστηματοποίηση των κυπριακών πολεμικών τεχνών, έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να εκπαιδεύεται στις κυπριακές πολεμικές τέχνες. Ωστόσο, αυτό ακόμα είναι σε πρώιμο στάδιο και χρειάζεται αρκετή δουλειά.

Το βιβλίο σας είναι το πρώτο στο είδος του. Κάνετε σκέψεις να μεταφραστεί και να προωθηθεί παράλληλα στο εξωτερικό;

Ναι, φυσικά, είμαι στη διαδικασία μετάφρασης του από τα Ελληνικά στα Αγγλικά. Μετέπειτα, θα διερευνήσω το ενδεχόμενο μετάφρασης του και σε άλλες γλώσσες, έτσι ώστε η συγκεκριμένη πτυχή της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, να διαδοθεί και σε άλλες χώρες.

Γιατί πιστεύετε πως δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, έως και καθόλου, ότι η προϊστορία της Κύπρου περιελάμβανε και πολεμικές τέχνες;

Αυτό δεν μπορούμε να το γνωρίζουμε με βεβαιότητα αλλά για κάποιο λόγο φαίνεται ότι δεν ασχολήθηκε κάποιος με το συγκεκριμένο θέμα, έτσι ώστε να γίνει γνωστό. Προσωπικά, από την αρχή τις έρευνας μου, ένιωθα ότι υπάρχουν κυπριακές πολεμικές τέχνες, απλά έπρεπε να ψάξω να τις βρω. Αυτή η εντύπωση μου δημιουργήθηκε αφού μελέτησα την ιστορία της Κύπρου, η οποία στην ουσία είναι μια «πολεμική» ιστορία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το δεδομένο, σκέφτηκα ότι θα ήταν σχεδόν αδιανόητο να μην έχει και η Κύπρος τις δικές της πολεμικές τέχνες.

Εκτός από ιστορικά δεδομένα, τι άλλο θα δει κάποιος που θα αγοράσει το βιβλίο σας;

Στο βιβλίο γίνεται μια εκτενής αναφορά στις «ξεχασμένες» Κυπριακές πολεμικές τέχνες, στον τρόπο δημιουργίας τους αλλά και στην εξέλιξη τους μέχρι τις μέρες μας. Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες, κάποιες από τις οποίες απεικονίζουν αποκλειστικά τις Κυπριακές πολεμικές τέχνες, ενώ άλλες παρουσιάζουν κάποια άλλα πολιτισμικά χαρακτηριστικά της Κύπρου. Περιλαμβάνονται επίσης αρκετοί πίνακες οι οποίοι παρουσιάζουν τις διάφορες συγκρίσεις και συσχετίσεις που αναφέρονται στο βιβλίο, σχετικά με τις Κυπριακές αλλά και άλλες πολεμικές τέχνες.

Επίσης, στο τέλος του βιβλίου παρουσιάζεται ο παγκόσμιος χάρτης με τις κυριότερες πολεμικές τέχνες και τις χώρες προέλευσης τους, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου. Ο χάρτης είναι κάτι πολύ σημαντικό διότι εντάσσει τις Κυπριακές πολεμικές τέχνες στον παγκόσμιο χάρτη των πολεμικών τεχνών, όπου μέχρι σήμερα ήταν ανύπαρκτες.

Το βιβλίο είναι διαθέσιμο παγκύπρια, στα πιο κάτω βιβλιοπωλεία:

Λευκωσία: Ελλάς, Πάργα, Σολώνειο

Λάρνακα: Πάργα

Λεμεσό: Κυριάκου (Άγιος Αθανάσιος)

Πάφο: Πάργα

Για παραγγελίες online στο www.parga.com.cy