Του Δρος Ανδρέα Ονοφρίου*


Πιο κάτω αυτούσιο το κείμενο:

Πιο καυλωμένοι από ποτέ

Αυτό ήταν το σύνθημα των τελειόφοιτων μαθητών/τριων του Λυκείου Παραλιμνίου. Αυτό που ακουλούθησε μετά το είδα στα σόσιαλ μίντια, φωτοβολίδες καπνογόνα, και κότες και άλλα ζώα να περπατούν τρομαγμένα. Στα βίντεο που είδα (Famagusta News) κανένας μαθητής/τρια, δεν έδειχνε σοκαρισμένος/η, κρατούσαν τα κινητά τους και κάποιες φωνές έλεγαν “Jesus”, “Oh my God”.

Είμαι εκπαιδευτικός και αναρωτιέμαι: Αν όντως αυτό είναι ένα έθιμο, όπως διάβασα, και γίνεται τα τελευταία χρόνια στο συγκεκριμένο Λύκειο, σε ποιο βαθμό κάνουμε προγράμματα πρόληψης στα σχολεία για την παραβατικότητα, την άσκηση βίας, τον λεκτικό και σωματικό εκφοβισμό. Καθώς και σε ποιο βαθμό στηρίζουμε τους μαθητές/τριες που είναι εθισμένοι/ες σε τοξικές αντιλήψεις και κυρίαρχες ιδέες για το ποιοι είναι ανώτεροι και πόσο, ποιοι είναι κατώτεροι και πόσο και ποιοι είναι καυλωμένοι και πόσο έτσι ώστε η καύλα τους να επιτρέπει να συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται.

Όταν τερματίστηκε η παράσταση του Ιταλού σκηνοθέτη Ρόμεο Καστελλούτσι στη Λευκωσία, το 2019, επειδή εμφανίστηκε ένα άλογο στην σκηνή, ο Καστελλουτσι έγραψε μια επιστολή στην οποία μιλούσε για το ιερό, την συνύπαρξη με τα ζώα και για την ιδέα πως ως έμβια όντα μοιραζόμαστε το ίδιο πεπρωμένο. Όπως εμείς φιλοξενούμαστε στη γη έτσι και αυτά, όπως εμείς θα πεθάνουμε έτσι και αυτά. Παραθέτω ένα απόσμασμα από την επιστολή:

«Υπάρχει μία μορφή φιλοζωίας που διεκδικεί τη δυνατότητα πραγματικής συνύπαρξης με τους πλησίον μας, τα ζώα. Που διεκδικεί για αυτά μία κατάσταση ζωής από την οποία έχουν αποβληθεί… Πρόκειται για την επανεκκίνηση μιας στάσης περισυλλογής απέναντι στα ζώα και στη μυστηριώδη παραμονή και επιβίωσή τους».

Σε ποιο βαθμό μαθαίνουμε στα παιδιά την παραπάνω άποψη; Μέσα από ποιες εκπαιδευτικές διαδικασίες και πολιτικές διδάσκουμε την άποψη ότι δεν είμαστε ανώτεροι από τα ζώα και δεν αποφασίζουμε για αυτά αλλά συνυπάρχουμε μαζί τους. Συνάντησα μαθητές/τριες που σέβονται και αγαπούν τα ζώα, αλλά και πολλούς που θέλουν μόνο ακριβά κατοικίδια «ράτσας» και όχι από ένα καταφύγιο, που πιθανόν μετά θα εγκαταλείψουν ή θα τα δώσουν στη γιαγιά να τα φροντίζει, στην καλύτερη περίπτωση. Συνάντησα και μαθήτριες που δεν ήθελαν να τρώνε κρέας και οι υπόλοιποι τις έβλεπαν ως εξωγήινους επειδή διαφωνούσαν με τους τρόπους που θανατώνονται τα ζώα και την αλόγιστη χρήση και σπατάλη ζώων αλλά και άλλους που είναι κυνηγοί και πιστεύουν ότι τα κουνέλια τις κότες και τα γουρούνια τα εκτρέφουμε για να τα σφάζουμε και να τα τρώμε. Οι ίδιοι μαθητές που την Τσικνοπέμπτη μπορεί και να έφερναν αμπελοπούλια στο πανηγύρι κατανάλωσης σουβλακιών και σιεφταλιών, που απορώ πως επιτρέπεται ακόμα.

Αυτά τα αγόρια που πιθανόν να συμμετείχαν στο πιο πάνω γεγονός θα είναι τα ίδια που στο μέλλον θα «δικαιούνται να πάνε να παίξουν με το αεροβόλο τη φιλενάδα τους επειδή τους ζήτησε να χωρίσουν;». Και για αυτά τα αγόρια θα πει μια μητέρα ενός άλλου αγοριού «Αφού επήρε του τα μυαλά του, να δούμε και με πόσους άλλους θα πήγαινε…».

Σε πολλές ομιλίες τελικών γιορτών τελειοφοίτων ( όταν ακόμα γίνονταν, πριν να θυματοποιηθούν οι νυχτερίδες στο Βουχάν) μια μητέρα με στόμφο έλεγε «Τα παιδιά μας είναι τα μάτια μας, είναι το μέλλον, τα προσέχουμε ως κόρη οφθαλμών, και τα παραδίνουμε στην κυπριακή κοινωνία…». Αναρωτιέμαι: Βλέπουμε τα ίδια πράγματα; Ποια είναι η κόρη οφθαλμών, ποιος είναι ο καθρέφτης; Οι ίδιες κυρίες στο πάρκινγκ στην Λάρνακα που λέγανε μπροστά στα παιδιά τους στην συμπολίτισσά τους από τη Ρωσία «Θέλεις ποτούτον, ρα θέλεις ποτούτον (δείχνοντας το μεσαίο δάκτυλο)…».

Αυτά είναι τα παιδιά μας;

Αυτό είναι το μέλλον;

Αυτή είναι η κυπριακή κοινωνία;

Εμείς είμαστε η κυπριακή κοινωνία;

*Δρ. Αντρέας Ονουφρίου, Κοινωνικές Σπουδές / Εκπαιδευτικός Μέσης Εκπαίδευσης