Πέραν από τα οφέλη του mindfulness, μας εξηγεί τι είδους ασκήσεις χρειάζονται, μας δίνει πληροφορίες για τη διάρκεια ενός τέτοιου προγράμματος, για το κατά πόσο οι εν λόγω ασκήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν και προληπτικά, ενώ απαντά και στο ερώτημα για το αν είναι πάντοτε απαραίτητη η παρουσία / καθοδήγηση ενός ειδικού ή αν μπορούμε να δουλέψουμε και μόνοι μας.
Γιατί ο άνθρωπος έχει την τάση να παρασύρεται από σκέψεις του παρελθόντος και σκέψεις για το μέλλον, αφήνοντας τις στιγμές του παρόντος να περνάνε ανεκμετάλλευτες;
Αυτό συνδέεται απόλυτα με την ανθρώπινη κατασκευή. Δεν είμαστε φτιαγμένοι να έχουμε το μυαλό μας άδειο, μας δυσκολεύει να μην ταξιδεύουμε, νοιώθουμε άβολα, ίσως νοιώθουμε κενό, με αποτέλεσμα να αφήνουμε το παρόν να φεύγει. Σε αντίθεση με τα παιδιά τα οποία ζουν με φυσικότητα στο παρόν, σύμφωνα με τις δομές του εγκεφάλου τους, οι οποίες αλλάζουν μετά την εφηβεία. Γι’ αυτό δεν μπορούν να μην ζουν στο παρόν, δεν έχουν άλλη επιλογή. Μεγαλώνοντας, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια να υπερβούμε αυτό από το οποίο είμαστε κατασκευασμένοι.
Παρόλο που λέμε πως πρέπει να ζούμε με ενσυνειδητότητα στο παρόν, πόσο εύκολο είναι να το πράξουμε;
Είναι πραγματικά δύσκολο και χρειάζεται δια βίου δουλειά. Αρχικά, χρειάζεται επίγνωση ή κατανόηση ότι είμαστε στον αυτόματο πιλότο και χρειάζεται να φέρουμε την προσοχή μας, τις σκέψεις μας, στο τώρα. Είναι σαν να και μαζεύουμε τα κομμάτια μας και λέμε θα νοιώσω τη στιγμή δεν θα την αφήσω να φύγει.
Τι είδους ασκήσεις / εκπαίδευση βοηθάνε προς αυτή την κατεύθυνση;
Η ενσυνειδητότητα είναι κυρίως ψυχοεκπαιδευτική, προσφέροντας τα απαραίτητα εργαλεία για να αλλάξουμε τον τρόπο που λειτουργούμε, σκεφτόμαστε και ζούμε. Δεν είναι τεχνικές, ούτε ψυχοθεραπεία, παρόλο που μακροπρόθεσμα βοηθά στην προσωπική θεραπεία αποτελώντας την αφορμή για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας. Σημαντική είναι η θεωρία, στην οποία προστίθεται σε κάθε μάθημα μία η δύο ασκήσεις που βοηθούν στη συγκέντρωση και στη μετακίνηση της προσοχής από το μυαλό στο σώμα. Αυτές οι ασκήσεις κυρίως έχουν σαν κέντρο αναφοράς την αναπνοή.
Είναι πάντοτε απαραίτητη η παρουσία / καθοδήγηση ενός ειδικού ή μπορούμε να δουλέψουμε και μόνοι μας;
Ο ιδρυτής του mindfulness, John Kabat Zin, έχοντας βιώσει ο ίδιος τα οφέλη, εισήγαγε τη θεωρία και την πράξη στο Πανεπιστήμιο που εργαζόταν. Μάζεψε όλα τα δύσκολα περιστατικά και με τη δική του καθοδήγηση, σε διάστημα 8 βδομάδων, είδε βελτίωση στη συγκέντρωση, στο σωματικό πόνο, στην αϋπνία, στην κατάθλιψη, στο στρες. Ως εκ τούτου, οι έρευνες όλες στρέφονται σε διάστημα 8 βδομάδων.
Είναι σημαντική η καθοδήγηση, ιδιαίτερα τις πρώτες βδομάδες, ούτως ώστε να υπάρξει ανατροφοδότηση, συζήτηση και παρέμβαση του ειδικού σε περίπτωση που ο θεραπευόμενος/μαθητής νοιώσει ανεπιθύμητα συναισθήματα, δυσκολίες κατά τη διάρκεια της εξάσκησης στο σπίτι, ή χρειάζεται ένα πιο εξατομικευμένο πρόγραμμα.
Η ανάγνωση βιβλίων και άρθρων βοηθάνε προς αυτή την κατεύθυνση; Μπορούν να αντικαταστήσουν τον ειδικό;
Η ανάγνωση βιβλίων και άρθρων βοηθούν στη προσωπική ανάπτυξη και την εντρύφηση στο αντικείμενο, ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, αλλά κατ’ ουδένα λόγο δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τον ειδικό. Είναι το ίδιο με οποιοδήποτε όργανο, σπορ, μάθημα, εκπαίδευση που χρειάζεται τη συνοδεία και το καθρέφτισμα του ειδικού.
Πόση διάρκεια έχει συνήθως ένα πρόγραμμα;
Το πρόγραμμα αποτελείται από 8 μαθήματα της 1,5 ώρας, ενώ για έφηβους συστήνονται 5 μαθήματα.
Οι εν λόγω ασκήσεις βοηθάνε και προληπτικά; Μπορούν να λειτουργήσουν και ως πρόληψη;
Βέβαια δουλεύουν ως πρόληψη, βοηθώντας τον καθένα να τα βιώσει βαθιά και να τα υιοθετήσει όταν έρθει οποιαδήποτε πρόκληση στη ζωή του, π.χ. ασθένεια, πόνος, στρεσογόνο γεγονός κτλ.
Ποια είναι τα πιο βασικά οφέλη του mindfulness;
Τα επιστημονικά οφέλη του mindfulness περιλαμβάνουν βελτίωση της υγείας και αύξηση της ευεξίας, αντιμετώπιση του στρες και του χρόνιου πόνου, διαχείριση συμπεριφορών και δύσκολων συναισθημάτων, ενίσχυση της προσοχής και της συγκέντρωσης, ανάπτυξη μιας πιο συμπονετικής σχέσης με τον εαυτό μας και τους άλλους, αλλά και ενίσχυση των διαπροσωπικών δεξιοτήτων και της απόδοσης, όπως επίσης και βελτίωση στην ισορροπία μεταξύ εργασίας και επαγγελματικής ζωής.
*Στέλλα Σαββίδου, Bsc,Msc, Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Mindfulness Accredited Teacher / Μind and Health
Κεντρική φωτογραφία: Callum Shaw / Unsplash
