Οι Αφγανοί φοιτητές επέστρεψαν στις αίθουσες των πανεπιστημίων για πρώτη φορά μετά την κατάληψη της χώρας από τους Ταλιμπάν. Η φωτογραφία από το Avicenna University στην Καμπούλ που έκανε τον γύρο του διαδικτύου, δείχνει μια γκρίζα κουρτίνα να διαχωρίζει την τάξη με τις γυναίκες να φορούν την παραδοσιακή μακριά ενδυμασία και ένα κάλυμμα που αφήνει, εντούτοις, εκτεθειμένα τα μάτια τους.

Το τι συμβαίνει στα σχολεία και τα πανεπιστήμια του Αφγανιστάν παρακολουθείται στενά από τις ξένες χώρες, που θέλουν το νέο καθεστώς των Ταλιμπάν να σεβαστεί τα δικαιώματα των γυναικών με αντάλαγμα ζωτική βοήθεια και διπλωματικές δεσμεύσεις. Υπενθυμίζεται πάντως ότι την τελευταία φορά που οι Ταλιμπάν βρέθηκαν στην εξουσία, την περίοδο 1996-2001, απαγόρευσαν στα κορίτσια να πηγαίνουν σχολείο, ενώ απέκλεισαν τις γυναίκες από τα πανεπιστήμια και τους εργασιακούς χώρους. Παρά τις πρόσφατες διαβεβαιώσεις από τους Ταλιμπάν ότι τα δικαιώματα των γυναικών θα διαφυλαχθούν σε συνάρτηση πάντα με τον Ισλαμικό Νόμο, παραμένει αβέβαιο πώς θα εφαρμοστεί αυτό στην πράξη.


Η επιστροφή τους στην εξουσία προκάλεσε αναστάτωση στις γυναίκες, οι οποίες βλέπουν τα δικαιώματά τους, για τα οποία αγωνίστηκαν τις δύο τελευταίες δεκαετίες, να διακυβεύονται. Σύμφωνα με δηλώσεις φοιτητριών στο Reuters από την Καμπούλ, την Κανταχάρ και τη Χεράτ, σε πολλές περιπτώσεις οι φοιτήτριες όχι μόνο διδάσκονται σε ξεχωριστές αίθουσες από τους άντρες, αλλά δικαιούνται να κυκλοφορούν μόνο σε συγκεκριμένα σημεία των ακαδημαϊκών χώρων.


«Η τοποθέτηση κουρτινών είναι απαράδεκτη», δήλωσε στο Reuters η Anjila, μια 21χρονη φοιτήτρια στο πανεπιστήμιο της Καμπούλ που επέστρεψε, για να βρει την τάξη της χωρισμένη. «Πραγματικά αισθάνθηκα απαίσια όταν εισήλθα στην τάξη… Σταδιακά πηγαίνουμε 20 χρόνια πίσω», πρόσθεσε.


Ακόμη και πριν οι Ταλιμπάν καταλάβουν τη χώρα, οι γυναίκες φοιτήτριες κάθονταν ξεχωριστά από τους άντρες, αλλά οι αίθουσες δεν ήταν χωρισμένες κατ’ αυτόν τον τρόπο, δήλωσε περαιτέρω η Anjila.

Όπως έγινε γνωστό τις προηγούμενες μέρες, οι γυναίκες θα μπορούν να συνεχίσουν να φοιτούν στα πανεπιστήμια, αλλά με όρους. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να φορούν αμπάγια και νιγκάπ, ενώ οι φοιτήτριες θα πρέπει να βγαίνουν 5 λεπτά νωρίτερα από την αίθουσα, για να μην έρχονται σε επαφή με άντρες φοιτητές. Επίσης, αναφέρθηκε ότι θα προσληφθούν γυναίκες καθηγήτριες, για να διδάσκουν τις φοιτήτριες, ή ηλικιωμένοι άντρες, η ηθική των οποίων θα έχει περάσει από κόσκινο.


Πάντως το καθεστώς των Ταλιμπάν δεν έχει μέχρι στιγμής τοποθετηθεί επίσημα σχετικά με τις φωτογραφίες που είδαν το φως της δημοσιότητας ή σε σχέση με τον ακριβή τρόπο λειτουργίας των πανεπιστημίων. Ένας εκπρόσωπός τους ανέφερε, ωστόσο, στο Reuters ότι οι κουρτίνες είναι «απόλυτα αποδεκτές», και ότι δεδομένων των περιορισμένων πόρων που διαθέτει το Αφγανιστάν, είναι «καλύτερο να υπάρχει ένας μόνο καθηγητής που να διδάσκει και στις δύο πλευρές της τάξης».

Μειωμένη η προσέλευση των φοιτητών

Ένας καθηγητής δημοσιογραφίας στο Herat University δήλωσε στο Reuters ότι αποφάσισε να σπάσει το διάρκειας μίας ώρας μάθημά του σε δύο μισάωρα, για να διδάξει πρώτα τις γυναίκες και μετά τους άντρες. Μάλιστα από τους 120 φοιτητές που εγγράφηκαν στο μάθημά του, λιγότεροι από το ένα τέταρτο εμφανίστηκαν, αφού πολλοί ήδη εγκατέλειψαν τη χώρα. «Οι φοιτητές ήταν πολύ νευρικοί σήμερα», ανέφερε ο ίδιος. «Τους είπα να συνεχίσουν να έρχονται και να συνεχίσουν να μελετούν και ότι μέσα στις επόμενες μέρες η νέα κυβέρνηση θα θέσει τους κανόνες».


Ο Sher Azam, ένας 37χρονος καθηγητής σε ένα ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Καμπούλ, δήλωσε περαιτέρω ότι το ίδρυμα έδωσε την επιλογή στους καθηγητές είτε να διδάσκουν σε ξεχωριστά τμήματα ανδρών και γυναικών είτε οι μικτές αίθουσες να διαχωρίζονται με κουρτίνες ή σανίδια. Ανησυχεί, εντούτοις, για το πόσοι φοιτητές θα επιλέξουν εν τέλει να επιστρέψουν στο πανεπιστήμιο δεδομένων των οικονομικών δυσκολιών που ενισχύθηκαν εξαιτίας της ανόδου των Ταλιμπάν στην εξουσία.


Με πληροφορίες από Reuters