Καθώς ο πλανήτης υπερθερμαίνεται, τεράστιες ποσότητες μόνιμου παγετού λιώνουν, απελευθερώνοντας υλικό που έχει παγιδευτεί μέσα στους πάγους εδώ και χιλιάδες χρόνια. Αυτό το υλικό περιλαμβάνει μια σειρά από μικρόβια που παρέμειναν αδρανή για εκατοντάδες χιλιετίες σε ορισμένες περιπτώσεις.

Επιστήμονες από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας έφεραν ξανά στη ζωή μερικούς από αυτούς τους αρχαίους «ιούς-ζόμπι», οι οποίοι ήταν παγιδευμένοι βαθιά στους πάγους της Σιβηρίας, συμπεριλαμβανομένου και ενός που πιστεύεται ότι είναι σχεδόν 50.000 ετών - ηλικία ρεκόρ για έναν παγωμένο ιό που επιστρέφει σε κατάσταση ικανή να μολύνει άλλους οργανισμούς.

Στον αρχαίο αυτό ιό δόθηκε το όνομα Pandoravirus yedoma, το οποίο παραπέμπει στο (μεγάλο) μέγεθός του και στον τύπο του εδάφους του μόνιμου παγετού στο οποίο βρέθηκε, σύμφωνα με το Science Alert. Οι επιστήμονες ξεπαγώνουν αυτούς τους αρχαίους ιούς προκειμένου να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία.

Η ομάδα πίσω από την εργασία, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Jean-Marie Alempic, λέει ότι αυτοί οι «αναστημένοι» ιοί αποτελούν δυνητικά σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία, ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω μελέτη για να αξιολογηθεί το μέγεθος του κινδύνου που θα μπορούσαν να προκαλέσουν καθώς «ξυπνούν» από τον παγωμένο «ύπνο» τους.

Καθώς το μόνιμα παγωμένο έδαφος λιώνει στο βόρειο ημισφαίριο, ο πάγος που αποψύχεται, απελευθερώνει τόνους παγιδευμένων χημικών ουσιών και μικροβίων.

«Λόγω της υπερθέρμανσης του κλίματος, η μη αναστρέψιμη απόψυξη του μόνιμου πάγου απελευθερώνει οργανική ύλη που έχει παγώσει για έως και ένα εκατομμύριο χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αποσυντίθεται και μετατρέπεται σε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, ενισχύοντας περαιτέρω το φαινόμενο του θερμοκηπίου», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης. «Μέρος αυτής της οργανικής ύλης αποτελείται επίσης από αναγεννημένα κυτταρικά μικρόβια, καθώς και ιούς που παρέμεναν αδρανείς από τους προϊστορικούς χρόνους».


Ιός ηλικίας 48.500 ετών

Ο ιός της αμοιβάδας ηλικίας 48.500 ετών είναι στην πραγματικότητα ένας από τους 13 που περιγράφονται σε μια νέα μελέτη που βρίσκεται σε προεκτύπωση, με εννέα εξ αυτών να πιστεύεται ότι είναι δεκάδων χιλιάδων ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κάθε ένας ήταν διαφορετικός από όλους τους άλλους γνωστούς ιούς όσον αφορά το γονιδίωμά τους.

Ο εν λόγω ιός που έσπασε το ρεκόρ (ηλικίας), βρέθηκε κάτω από μια λίμνη, ενώ άλλοι ιοί εντοπίστηκαν σε μαλλί μαμούθ ή στα έντερα ενός λύκου της Σιβηρίας – όλα θαμμένα κάτω από τον μόνιμο πάγο. Χρησιμοποιώντας ζωντανές μονοκυτταρικές καλλιέργειες αμοιβάδας, η επιστημονική ομάδα απέδειξε ότι οι ιοί εξακολουθούσαν να έχουν τη δυνατότητα να είναι μολυσματικά παθογόνα.

Ένας νέος ιός –όπως και ο SARS-CoV-2– θα μπορούσε να είναι πολύ πιο προβληματικός για τη δημόσια υγεία, ειδικά καθώς η Αρκτική γίνεται πιο πυκνοκατοικημένη. «Η κατάσταση θα ήταν πολύ πιο καταστροφική στην περίπτωση ασθενειών φυτών, ζώων ή ανθρώπων που προκαλούνται από την αναβίωση ενός αρχαίου άγνωστου ιού», γράφουν οι ερευνητές.


Πόσο επικίνδυνοι είναι;


Η ερευνητική ομάδα ασχολείται εδώ και χρόνια με την ανακάλυψη ιών στη Σιβηρία με μια προηγούμενη μελέτη να περιγράφει λεπτομερώς την ανακάλυψη ενός ιού 30.000 ετών. Όπως ο νέος κάτοχος του ρεκόρ, και εκείνος ο ιός ήταν επίσης ένας πανδωραίος, αρκετά μεγάλος ώστε να είναι ορατός με μικροσκόπιο φωτός.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλοί περισσότεροι ιοί προς ανακάλυψη, πέρα ​​από αυτούς που στοχεύουν μόνο τις αμοιβάδες.

Ορισμένοι από αυτούς τους «ιούς-ζόμπι» θα μπορούσαν ενδεχομένως να είναι επικίνδυνοι για τον άνθρωπο, προειδοποιούν οι συγγραφείς. Και, στην πραγματικότητα, η απόψυξη του μόνιμου πάγου έχει ήδη στοιχίσει ανθρώπινες ζωές.

Πολλοί από τους ιούς που θα απελευθερωθούν κατά την απόψυξη του πάγου θα είναι εντελώς άγνωστοι σε εμάς – αν και μένει να δούμε πόσο μολυσματικοί θα είναι αυτοί οι ιοί μόλις εκτεθούν σε εξωτερικές συνθήκες, όπως η θερμότητα, το οξυγόνο και οι υπεριώδεις ακτίνες. Όλα αυτά είναι πεδία που θα μπορούσαν να διερευνηθούν σε μελλοντικές μελέτες.

Ωστόσο, οι ερευνητές λένε ότι η πιθανότητα μιας τέτοιας κατάστασης αυξάνεται, καθώς όλο και περισσότερο από το μόνιμο στρώμα πάγου ξεπαγώνει και όλο και περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να καταλαμβάνουν την Αρκτική, που λιώνει εξαιτίας εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων.

Η έρευνα δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους, αλλά είναι διαθέσιμη στο bioRxiv.


Με πληροφορίες από Science Alert