Το αποκαλούσαν «Θεότητα του Γιανγκτσέ», ένα πλάσμα τόσο σπάνιο που πίστευαν ότι έφερνε τύχη προστάτευε στους ντόπιους ψαράδες και σε όσους είχαν την τύχη να το εντοπίσουν. Αλλά η υπερ-αλιεία και η ανθρώπινη δραστηριότητα οδήγησε το είδος στο χείλος της εξαφάνισης και έχει να εμφανιστεί εδώ και δεκαετίες.

Ο λόγος για το δελφίνι του ποταμού Γιανγκτσέ, ένα πλάσμα «μοναδικό και πανέμορφο» που όμοιό του δεν υπάρχει, όπως το χαρακτήρισε ο Samuel Turvey, Βρετανός ζωολόγος, ο οποίος επιχειρεί εδώ και δύο δεκαετίες να εντοπίσει το ζώο.

«Υπήρχε για δεκάδες εκατομμύρια χρόνια και ανήκε στη δική του οικογένεια θηλαστικών. Υπάρχουν και άλλα ποταμοδέλφινα στον κόσμο, αλλά αυτό ήταν πολύ διαφορετικό, τόσο ασύνδετο με οτιδήποτε άλλο», δήλωσε ο Turvey. «Η εξαφάνισή του ήταν κάτι περισσότερο από ακόμη μια τραγωδία. Ήταν τεράστια απώλεια της ποτάμιας ποικιλότητας όσον αφορά το πόσο μοναδικό ήταν και άφησε τεράστια κενά στο οικοσύστημα».

Ειδικοί έχουν εκφράσει την έντονη ανησυχία τους πως και άλλα ζώα του ποταμού Γιανγκτσέ, αλλά και μέρη της χλωρίδας θα έχουν την ίδια μοίρα με το δελφίνι μπάιτζι, όπως είναι αλλιώς γνωστό, λόγω της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών συνθηκών που εντοπίζονται στο μεγαλύτερο ποτάμι της Ασίας.

Η ξηρασία που έπληξε την Κίνα τους καλοκαιρινούς μήνες, επηρέασε, σημαντικά, τον Γιανγκτσέ, τον τρίτο μεγαλύτερο ποταμό του κόσμου, ο οποίος «στεγνώνει».

Με βροχοπτώσεις κάτω από τον μέσο όρο από τον Ιούλιο, η στάθμη του νερού τού ποταμού έχει πέσει σε επίπεδα ρεκόρ, ούσα 50% πιο κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και αποκαλύπτοντας ραγισμένες κοίτες ποταμών, ακόμη και βυθισμένα νησιά.

Η ξηρασία είχε ήδη καταστροφικές επιπτώσεις στον πιο σημαντικό ποταμό της Κίνας, ο οποίος εκτείνεται περίπου 6.300 χιλιόμετρα από το οροπέδιο του Θιβέτ έως τη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας κοντά στη Σαγκάη και παρέχει νερό, τροφή, μεταφορές και υδροηλεκτρική ενέργεια σε περισσότερα από 400 εκατομμύρια ανθρώπους.

Ο ανθρώπινος αντίκτυπος ήταν τεράστιος. Τα εργοστάσια έκλεισαν για να διατηρηθεί η ηλεκτρική ενέργεια και οι παροχές νερού για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους έχουν πληγεί.

Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι λιγότερος λόγος γίνεται για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των συναφών ακραίων καιρικών φαινομένων στα εκατοντάδες προστατευόμενα και απειλούμενα είδη άγριας ζωής και φυτών που ζουν στον ποταμό και γύρω από αυτόν.

«Ο Γιανγκτσέ είναι ένας από τους πιο κρίσιμους, οικολογικά, ποταμούς στον κόσμο για τη βιοποικιλότητα και το οικοσυστήματα γλυκών υδάτων - ακόμα ανακαλύπτουμε νέα είδη», σημείωσε η Hua Fangyuan, επίκουρη καθηγήτρια από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου. «Πολλά από τα λίγα (γνωστά) και άγνωστα ψάρια και άλλα υδρόβια είδη είναι πολύ πιθανόν να αντιμετωπίζουν σιωπηλά κινδύνους εξαφάνισης και απλά δεν γνωρίζουμε αρκετά», προσέθεσε.

Εκατοντάδες είδη απειλούνται

Με την πάροδο των ετών, περιβαλλοντολόγοι και επιστήμονες έχουν εντοπίσει και καταγράψει εκατοντάδες είδη άγριων ζώων και φυτών που ενδημούν στον Γιανγκτσέ. Μεταξύ αυτών, ένα δελφίνι που είναι - όπως και το μπάιτζι - αντιμέτωπο με την εξαφάνιση. Οι ειδικοί έχουν, επίσης, παρατηρήσει μια δραστική μείωση πολλών ψαριών του γλυκού νερού, όπως ο οξύρρυγχος (και το εξαφανισμένο πλέον κινεζικό «κουπόψαρο» - peddlefish). Επίσης, άλλα είδη που απειλούνται είναι ο κινεζικός αλιγάτορας και η γιγάντια χελώνα με μαλακό κέλυφος – που πιστεύεται ότι είναι το μεγαλύτερο ζωντανό είδος χελώνας του γλυκού νερού στον κόσμο.

Σε υψηλό κίνδυνο βρίσκεται και η κινεζική γιγάντια σαλαμάνδρα, ένα από τα μεγαλύτερα αμφίβια στον κόσμο. Οι άγριοι πληθυσμοί έχουν καταρρεύσει, ανέφερε ο Turvey, τονίζοντας ότι το είδος -παρότι προστατευόμενο- είναι «τώρα στα πρόθυρα της εξαφάνισης» εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου της θερμοκρασίας της γης.

«Έχουν αντιμετωπίσει για μεγάλο χρονικό διάστημα απειλές όπως η λαθροθηρία, η απώλεια των οικοτόπων τους και η ρύπανση, αλλά όταν προσθέσουμε σε αυτά και την κλιματική αλλαγή, οι πιθανότητές τους να επιβιώσουν μειώνονται δραστικά», πρόσθεσε.

Παγκόσμια ανησυχία

Διεθνείς περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση), επισημαίνουν πως η κατάσταση στον ποταμό εμπνέει παγκόσμια ανησυχία.

«Ποτάμια ανά τον κόσμο, από την Ευρώπη στις ΗΠΑ, έχουν συρρικνωθεί και τα επίπεδά τους είναι σε ιστορικά χαμηλά, κάτι που επηρεάζει αρνητικά τα οικοσυστήματα», σημείωσε ο επικεφαλής επιστήμονας τής WWF, Jeff Opperman, ο οποίος, αναφερόμενος ειδικότερα στον κινεζικό ποταμό, τόνισε πως η «αποξήρανσή» του αποτελεί απειλή για τα είδη που φιλοξενεί, τα εναπομείναντα δελφίνια αλλά και τη «ζωή» των συνδεόμενων, με αυτόν, λιμνών και ρυακιών.

Η Hua κάλεσε σε ευαισθητοποίηση των πολιτών και μεγαλύτερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. «Οι άνθρωποι εξαρτώνται από τη φύση για την επιβίωσή τους. Και αυτό είναι ένα μάθημα για κάθε πολιτισμό», είπε χαρακτηριστικά.

«Ο Γιανγκτσέ ήταν κόσμημα στη κορώνα της Ασίας. Υπάρχει ακόμη τόση βιοποικιλότητα για την οποία πρέπει να αγωνιστούμε και δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε την ελπίδα για τη διάσωση ειδών, όπως οι γιγαντιαίες σαλαμάνδρες, τα ερπετά του ποταμού και άλλα», είπε με τη σειρά του ο Turvey.


Με πληροφορίες από LIFO/CNN