Στις 9 Οκτωβρίου 2022 ένας παλμός έντονης ακτινοβολίας «σάρωσε» το Ηλιακό Σύστημα- και ήταν τόσο ισχυρός που οι αστρονόμοι του έδωσαν τον τίτλο του «BOAT»- brightest of all time (το πιο φωτεινό όλων των εποχών). Η πηγή ήταν μια έκλαμψη ακτίνων Γάμμα (GRB- gamma-ray burst)- η ισχυρότερη κατηγορία εκρήξεων στο σύμπαν.

Η έκλαμψη/έκλυση αυτή κατεγράφη από αισθητήρες σε πολλά διαστημόπλοια και παρατηρήθηκε από αστεροσκοπεία ανά τον κόσμο. Αφού εξετάστηκαν όλα τα δεδομένα, αστρονόμοι είναι πλέον σε σχέση να εκτιμήσουν πόσο φωτεινή ήταν και να κατανοήσουν την επίδρασή της από επιστημονικής άποψης.

«Η GRB 221009A ήταν πιθανώς η φωτεινότερη έκλαμψη σε ενέργειες ακτίνων Χ και Γάμμα που έλαβε χώρα από τότε που άρχισε ο ανθρώπινος πολιτισμός», είπε ο Έρικ Μπερνς, επίκουρος καθηγητής Φυσικής και Αστρονομίας στο Louisiana State University. Ο ίδιος ηγήθηκε μιας ανάλυσης περίπου 7.000 GRB, που κυρίως έχουν εντοπιστεί από το Fermi Gamma-ray Space Telescope της NASA και το ρωσικό όργανο Konus στο διαστημόπλοιο Wind της NASA- για να διαπιστωθεί πόσο συχνά μπορεί να λαμβάνουν χώρα τόσο φωτεινά συμβάντα. Η απάντηση: Μια φορά στα 10.000 χρόνια.

Η έκλαμψη αυτή ήταν τόσο ισχυρή που πρακτικά τύφλωσε τα πιο πολλά όργανα ακτίνων Γάμμα στο Διάστημα, κάτι που σημαίνει ότι δεν ήταν δυνατή η απευθείας καταγραφή της πραγματικής έντασης των εκπομπών. Αμερικανοί επιστήμονες ήταν σε θέση να αναδομήσουν τις πληροφορίες αυτές από τα δεδομένα του Fermi. Μετά σύγκριναν τα αποτελέσματα με αυτά από τη ρωσική ομάδα που εργάζεται πάνω σε δεδομένα του Konus και κινεζικές ομάδες που αναλύσουν στοιχεία από το όργανο GECAM-C στον δορυφόρο SATech-01, καθώς και όργανα στο Insight-HXMT. Όπως προέκυψε, η έκλαμψη ήταν 70 φορές πιο φωτεινή από οτιδήποτε έχει θεαθεί ποτέ στο παρελθόν.

Το σήμα αυτό από την GRB 221009A ταξίδευε για περίπου 1,9 δισεκατομμύρια χρόνια πριν φτάσει στη Γη, κάτι που την καθιστά μια από τις πιο κοντινές γνωστές «μακράς διαρκείας» GRB, η αρχική εκπομπή των οποίων κρατά για πάνω από δύο δευτερόλεπτα. Αστρονόμοι θεωρούν πως αντανακλούν τη γένεση μαύρων τρύπων που σχηματίζονται όταν καταρρέουν οι πυρήνες γιγαντιαίων άστρων. Σημειώνεται πως οι αστρονόμοι περιμένουν να βρουν και στοιχεία από σουπερνόβα, μα δεν έχει συμβεί ακόμα κάτι τέτοιο.

ΠΗΓΗ