Ο Απόστολος Βερβέρης, Έλληνας φωτογράφος, βρέθηκε στο νησί μας τον Ιούλιο του 1954, λίγους μήνες πριν από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κατά την οποία θα συζητείτο και το κυπριακό ζήτημα. Η Ελλάδα με αίτησή της στον ΟΗΕ το 1954 ζήτησε την «Εφαρμογήν υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιαθέσεως των λαών εις την περίπτωσιν του λαού της Κύπρου». Ωστόσο, στις 17 Δεκεμβρίου 1954 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ απέρριψε την αίτηση της Ελλάδας.


Ο Βερβέρης πέρασε 10 μέρες στην Κύπρο ως απεσταλμένος του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών με στόχο να «επιβεβαιώσει» την ελληνικότητα του νησιού. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του φωτογράφισε εντυπωσιακά τους ανθρώπους της Κύπρου, τοπία, αρχαιολογικούς χώρους και σκηνές από τη λαϊκή παράδοση του νησιού. Ουσιαστικά, οι οδηγίες που είχε ήταν να συλλέξει οπτικό υλικό που να αποδεικνύει τη στενή σχέση του νησιού με την Ελλάδα, ώστε να ενισχυθεί ο ισχυρισμός τής ελληνικής κυβέρνησης και της Κύπρου, ότι ένα νησί που μοιράζεται πολιτιστικούς και πνευματικούς δεσμούς με την Ελλάδα, δεν μπορεί να παραμένει υπό τη βρετανική κυριαρχία. Ο Βερβέρης, παρότι επιφορτισμένος με συγκεκριμένα καθήκοντα και μιας και η ελληνικότητα του νησιού ήταν έκδηλη, παρέδωσε φωτογραφίες σπάνιας ομορφιάς που αποτυπώνουν μοναδικά την Κύπρο εκείνης της εποχής.

Ο Απόστολος Βερβέρης

Ο Απόστολος Βερβέρης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1900 και απέκτησε τις βασικές γνώσεις της φωτογραφίας στη γενέτειρά του. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, βρέθηκε το 1922 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου από το 1927 διατηρούσε δικό του φωτογραφείο. Το 1936 άνοιξε φωτογραφείο και στην Αθήνα, το οποίο λειτούργησε έως λίγο πριν από τον πόλεμο. Επέστρεψε στην Αίγυπτο και εργάστηκε ως πολεμικός φωτογράφος στη Μέση Ανατολή. Το 1944 ήλθε ξανά στην Ελλάδα. Φωτογράφισε τις καταστροφές που προξένησαν οι Γερμανοί και ο Εμφύλιος Πόλεμος, καθώς και τα στρατόπεδα της Μακρονήσου, κατόπιν ανάθεσης του Υπουργείου Στρατιωτικών. Το 1948 εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αθήνα. Το 1952 έκλεισε το φωτογραφείο του στην Αλεξάνδρεια. Πέθανε στις 13 Ιουνίου 1980, στην Αθήνα.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία είναι ότι ο Βερβέρης ήταν ο φωτογράφος που απαθανάτισε στην Αλεξάνδρεια το επιθανάτιο περιβάλλον του Κ.Π. Καβάφη το 1933 λίγες ώρες μετά την εκδημία του.

Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα

Όπως διαβάζουμε στην πλατφόρμα «ΑΣΣΟΔΥΟ», η φήμη της καλής δουλειάς του, καθώς και οι υψηλές γνωριμίες, τον οδήγησαν να αναλάβει κρατικές αναθέσεις. Για παράδειγμα, το καθεστώς Μεταξά (1936-1941) τού ανέθεσε διάφορα φωτογραφικά projects για την τόνωση της εικόνας της κυβέρνησης. Κι αργότερα, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1944, το υπουργείο Ανοικοδομήσεως θα ζητούσε τη συμμετοχή του στην οπτική αποτύπωση των καταστροφών και των θυσιών της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του πολέμου, που παρουσιάστηκε με τη μορφή εκθέσεων το 1946, σκοπεύοντας στη διεθνή ευαισθητοποίηση και στη διεκδίκηση αποζημιώσεων πολέμου.

Φαίνεται πως ο Βερβέρης δεν είχε κανένα πολιτικό δισταγμό να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο κράτος για οποιοδήποτε σκοπό. Εκτός από φωτογραφική τεκμηρίωση πρόσφερε υπηρεσίες παραγωγής εικόνων προπαγάνδας. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου φωτογράφισε τις μάχες του Ελληνικού Στρατού έναντι των «Σλαυοκομμουνιστών» ανταρτών.

Η φωτογραφική του καριέρα συνεχίστηκε στη Μακρόνησο, όπου είχε ειδική αποστολή να φωτογραφίσει τους εξόριστους, όπως συνέβη την ίδια περίοδο και με τον γνωστό φωτογράφο της εποχής Χαρισιάδη. Ο Βερβέρης απαθανάτισε σχεδόν ευτυχισμένους εξόριστους που θαρρείς πως ήταν ευγνώμονες προς την ελληνική κυβέρνηση, η οποία τους έστειλε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησο ώστε να τους σωφρονίσει και να τους «βάλει στον σωστό δρόμο», για το καλό το δικό τους και της κοινωνίας. Με τον φακό του, ο Σμυρνιός εξιδανίκευσε τις συνθήκες κράτησης και αλλοίωσε λίγο πολύ την πραγματικότητα, παρουσιάζοντας έναν ειδυλλιακό τόπο εξορίας.

Οι δε εικόνες που συγκεντρώθηκαν από τη Μακρόνησο συμπεριλήφθηκαν σε μια αντικομμουνιστική έκθεση στο Ζάππειο Μέγαρο των Αθηνών το 1952. Την ίδια χρονιά συμμετείχε και στην ίδρυση της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας.

ΠΗΓΕΣ:

- Οι φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν από τον Mehmet Erbag στην ομάδα Cyprus4♥

- ΑΣΣΟΔΥΟ

-Ίδρυμα Ωνάση

-https://www.youtube.com/watch?v=Vhcqwcy6WD8