Σχέσεις
Τα σεξουαλικά κολλήματα του χριστιανισμού επηρεάζουν τον κόσμο περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε
Ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ εξηγεί πώς οι χριστιανικές πεποιθήσεις για το σεξ διαμόρφωσαν την αντίληψη μας γύρω απ' αυτό.
Ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στη Lifo εξηγεί πώς οι χριστιανικές πεποιθήσεις για το σεξ διαμόρφωσαν, στο πέρασμα των χρόνων, την αντίληψη του κόσμου γύρω από αυτό – και μάλιστα όχι μόνο των πιστών του χριστιανισμού.
Για τους πρώτους χριστιανούς κάποια πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Γνώριζαν ότι το Άγιο Πνεύμα είχε καταστήσει την Παναγία έγκυο, αλλά εκείνη παρέμεινε παρθένα. Αυτό για το οποίο δεν ήταν πολύ σίγουροι ήταν πώς αυτά τα δύο πράγματα θα μπορούσαν να ισχύουν εξίσου. Πώς, εν ολίγοις, μπήκε μέσα της ο Θεός;
Οι θεολόγοι ξεκίνησαν μια μεγάλη συζήτηση για να λύσουν το αίνιγμα, περιφρονώντας τη βιολογία, χωρίς υπερβολές όμως. Σχεδόν καμία οπή δεν έμεινε εκτός συζήτησης. Ένα κείμενο πρότεινε ότι ο Θεός είχε μπει στη Μαρία μέσα από τα μάτια της, ένας άλλος μελετητής νόμιζε ότι είχε μπει μέσα από το αυτί της. Ένας τρίτος πρότεινε ότι την κατέστησε έγκυο από τη μύτη της – καλή ιδέα, αν και δύσκολο να δει κανείς αυτήν την ιδέα ενσωματωμένη σε κάποιο σχολικό θεατρικό έργο με θέμα τη Γέννηση.
Ο Θεός έχει τις παραξενιές του όταν πρόκειται για το σεξ. Η Βίβλος και τα χριστιανικά κείμενα είναι ακόμα πιο αλλόκοτα. Και αν όλες αυτές οι παραξενιές επηρέαζαν μόνο τους πιστούς, αυτό από μόνο του θα ήταν αρκετό. Με περισσότερους από 2 δισεκατομμύρια οπαδούς, ο χριστιανισμός είναι η μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο και μπορεί εμείς που ζούμε στην αυτάρεσκη Δύση των κοσμικών να μην το συνειδητοποιούμε πλήρως, αλλά εξακολουθεί να εξαπλώνεται σε πολλές περιοχές.
Όμως, τα σεξουαλικά κολλήματα του χριστιανισμού με οτιδήποτε, από την αγαμία μέχρι την αντισύλληψη, την ομοφυλοφιλία και άλλα, επηρεάζουν κι άλλους, πολλούς, εκτός των πιστών. Στην Αμερική το θέμα των αμβλώσεων μπορεί να επηρεάσει τις εκλογές. Στη Ρωσία ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε νομοθεσία κατά των «μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων». Στη Βρετανία ξεκινά η μάχη για τον τερματισμό των περιορισμών στις αμβλώσεις. Οπότε είναι μια καλή στιγμή για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το σεξ και τον χριστιανισμό, αναφέρεται στο ρεπορτάζ.
Οι σύγχρονοι χριστιανοί συχνά καταφεύγουν στη Βίβλο για να βρουν σαφείς απαντήσεις σε ερωτήματα σεξουαλικής φύσης. Αλλά σαφείς απαντήσεις είναι αδύνατο να βρεθούν, όπως υποστηρίζει ένα περιεκτικό νέο βιβλίο σχετικά με το θέμα. Συγγραφέας του είναι ο Diarmaid MacCulloch, ακαδημαϊκός της Οξφόρδης, που έχει γράψει μεγάλα, βαριά βιβλία για τον χριστιανισμό, τα οποία του έχουν χαρίσει αρκετά βραβεία και πρωταγωνιστικούς ρόλους σε τηλεοπτικές σειρές.
Το πρόβλημα είναι ότι η Βίβλος, η οποία περιλαμβάνει περίπου εξήντα βιβλία τα οποία γράφτηκαν σε μια περίοδο χιλίων ετών τουλάχιστον, είναι περισσότερο βιβλιοθήκη παρά βιβλίο, όπου παρουσιάζεται ένα αντίστοιχα ευρύ φάσμα σεξουαλικής συμπεριφοράς. Στις σελίδες της παρελαύνουν μονογαμικοί και πολυγαμικοί γάμοι, βιασμοί, ρατσιστική ποίηση, αναθέματα για την ομοφυλοφιλία και τρυφερές περιγραφές του πάθους ενός άνδρα για τον άνδρα εραστή του. Σύμφωνα με τον MacCulloch, «δεν υπάρχει μια ενιαία χριστιανική θεολογία του σεξ».
Όχι ότι μια τόσο άβολη αλήθεια εμπόδισε ποτέ τους χριστιανούς να ισχυρίζονται ότι υπάρχει ή να διασταυρώνουν τα ξίφη τους με αυτούς που θεωρούν ότι παρεκκλίνουν από αυτήν. Από εκείνους που έκαψαν «σοδομιστές» στην πυρά τον 12ο αιώνα μέχρι εκείνους που πυρπολούν «αποκλίνοντες» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σήμερα, οι χριστιανοί έχουν τη συνήθεια να εξοργίζονται για όλα αυτά. Εκεί που κάποτε μάλωναν για τη μετουσίωση, τώρα είναι πολύ πιο πιθανό να διαφωνήσουν για τρανς ζητήματα, σημειώνει ο MacCulloch.
Έχει κάποιο δίκιο. Ολόκληρη η αγγλικανική κοινότητα, η τρίτη μεγαλύτερη ανάμεσα στις χριστιανικές Εκκλησίες (μετά τη ρωμαιοκαθολική και την ανατολική ορθόδοξη), κινδυνεύει εδώ και χρόνια με σχίσμα. Τα μέλη της διαφωνούν για το αν θα επιτρέψουν ή όχι την τέλεση γάμων ομοφυλοφίλων στην εκκλησία. Αν σε αυτό προσθέσουμε τη φρίκη των αποκαλύψεων σχετικά με το μέγεθος της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από καθολικούς ιερείς καθώς και τα επιχειρήματα εναντίον της αντισύλληψης, των αμβλώσεων και της χειροτονίας των γυναικών, θα καταλάβουμε γιατί ο κ. MacCulloch γράφει ότι το φύλο και η ταυτότητα φύλου προκαλούν αυτήν τη στιγμή περισσότερες διενέξεις στην Εκκλησία από «σχεδόν οποιαδήποτε άλλη περίοδο τις τελευταίες δύο χιλιετίες χριστιανικής ζωής».
Οποιαδήποτε θρησκεία συνιστά μια τυχαία συσσώρευση στοιχείων, όπως και το πραγματικό δόγμα. Οι σεξουαλικές εμμονές του χριστιανισμού δεν διαφέρουν. Πολλά από αυτά που «γνωρίζουν» οι άνθρωποι για τον χριστιανισμό είναι, για να το θέσουμε ήπια, σχεδόν αδύνατο να εντοπιστούν στη Βίβλο. Δεν υπήρχε, για παράδειγμα, μήλο στην Εδέμ (λέγεται ότι προέκυψε από το λογοπαίγνιο ενός μεταφραστή: οι λέξεις που σημαίνουν «μήλο» και «κακό» είναι σχεδόν πανομοιότυπες στα λατινικά). Η κόλαση, ως πύρινος τόπος βασανιστηρίων, απουσιάζει σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις σελίδες της Καινής Διαθήκης.
Οι Χριστιανοί μπορεί να ασχολούνταν με το σεξ, την αγαμία και την ομοφυλοφιλία για αιώνες, αλλά, στην πραγματικότητα, ο Ιησούς δεν είχε πολλά να πει για όλα αυτά. Αν και ήταν λάβρος εναντίον των άπληστων ανθρώπων, δεν είχε απολύτως τίποτα να πει για τους γκέι. Ωστόσο, όπως σχολαστικά τόνισε ένας σύγχρονος θεολόγος, «κανένα μεσαιωνικό κράτος δεν έριξε τους άπληστους στην πυρά». Παρομοίως, ελάχιστες χριστιανικές «οικογενειακές αξίες» εντοπίζει κανείς στη ζωή αυτού του ανθρώπου που ήταν αγενής με τη μητέρα του και δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Η εκκεντρικότητα του χριστιανισμού σχετικά με το σεξ και την οικογένεια μπορεί να εντοπιστεί, εν μέρει, στο περίεργο ξεκίνημα της ζωής του Χριστού. Το ménage à trois Μαρίας - Ιωσήφ - Θεού ήταν αρκετά ασυνήθιστο για τη Μαρία και δεν ήταν πολύ διασκεδαστικό για τον Ιωσήφ. Ενώ όλα αυτά συνέβαιναν μεταξύ της αρραβωνιαστικιάς του και του Θεού, ο Άγιος Ιωσήφ έπρεπε να μείνει στο περιθώριο, άλλοτε αισιόδοξος, άλλοτε ενοχλημένος, τελικά καθαγιασμένος. Σπάνια άντρας υπήρξε τόσο αντάξιος της αγιότητάς του. Υπήρχαν, όπως το θέτει ο MacCulloch, «τρεις σε αυτόν τον γάμο, οπότε, θεολογικά, ήταν, υπερπλήρης».
Για να καταλάβει από πού προέρχονται τα διάφορα χριστιανικά κολλήματα γύρω από το σεξ, ο MacCulloch κάνει μια γρήγορη περιήγηση στους ήρωες και στους κακούς δύο χιλιετιών χριστιανικής θεολογίας, από τον Άγιο Παύλο (του οποίου οι οργισμένες επιστολές ενέπνευσαν αιώνες ομοφοβίας) και τον Άγιο Ιερώνυμο (ο οποίος υπερασπίστηκε την αγαμία) μέχρι τον Άγιο Αυγουστίνο (ο οποίος, αφού γύρισε τα μπουρδέλα της Καρχηδόνας, στη συνέχεια κατέστρεψε τους επόμενους 16 αιώνες τους χριστιανούς με το προπατορικό αμάρτημα). Τα πράγματα τελικά φωτίζονται λίγο με τον ανθρωπιστή λόγιο Erasmus, ο οποίος το 1518 δημοσίευσε ένα φυλλάδιο που υπερασπιζόταν τις απολαύσεις του γάμου και ήταν αφιερωμένο σε έναν προστάτη με το αδιανόητο και μάλλον ανεπίδεκτο βελτίωσης όνομα «Lord Mountjoy».
Ο MacCulloch προσφέρει κι άλλες παρόμοιες ευχάριστες αναφορές. Για παράδειγμα, είναι ενδιαφέρον ότι η λέξη «buggery» είναι παραφθορά της λέξης «Βούλγαρος», επειδή οι χριστιανοί κατά τον Μεσαίωνα κατηγορούσαν τους αιρετικούς, που πίστευαν ότι κατάγονταν από τη Βουλγαρία. Αλλά πάρα πολλά στο βιβλίο είναι δυσνόητα. Η μεγάλη δύναμη του MacCulloch είναι ότι γνωρίζει πολλά. Η μεγάλη του αδυναμία είναι ότι τα έχει συμπεριλάβει σε περισσότερες από 497 σελίδες με μικροσκοπικά γράμματα. Αναμφίβολα, υπάρχουν μερικοί που θα ενθουσιαστούν όταν ανακαλύψουν ότι το 451 μ.Χ., στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας, μια μη χαλκηδονική εκκλησία «περήφανα υιοθέτησε τη θεωρία του διφυσιτισμού του εκτοπισμένου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Νεστορίου».
Πολλοί περισσότεροι θα σπαζοκεφαλιάσουν
Πειράζει που πολλοί θα αγοράσουν το βιβλίο, αλλά δεν θα το ολοκληρώσουν; Η χριστιανική στάση απέναντι στο σεξ έχει ιδιαίτερα σημαντική θέση στην πολιτική παγκοσμίως αυτήν τη στιγμή, αλλά μοιάζει εντελώς λάθος να ερμηνεύουμε αυτή την παράξενη σχέση με το σεξ σε υπερβολικό βαθμό με τους δικούς της όρους. Γιατί οι Αμερικανοί Συντηρητικοί καταστρατηγούν τα αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών; Γιατί η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εναντιώνεται στην ομοφυλοφιλία; Τα γραπτά του Αγίου Αυγουστίνου και του Αγίου Παύλου προσφέρουν μια απάντηση. Ίσως μια πιο απλή απάντηση δίνει το παλιό ρητό ότι τα πάντα στον κόσμο έχουν να κάνουν με το σεξ, εκτός από το σεξ, που έχει να κάνει με την εξουσία. Η χριστιανική εκκλησία, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως η πιο ισχυρή καταδιωκτική δύναμη που έχει υπάρξει, το γνωρίζει καλά αυτό.
ΠΗΓΗ: LIFO