Σαν σήμερα στις 11 Νοεμβρίου 1990, έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του τριάντα», Γιάννης Ρίτσος. Ο «Επιτάφιος», η «Ρωμιοσύνη» και η «Σονάτα του Σεληνόφωτος» είναι τρία από τα πιο γνωστά του έργα, ενώ το 1975 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

«Σπούδασα ιστορία του παρελθόντος και του μέλλοντος στη σύγχρονη σχολή του αγώνα», έγραφε ο Γιάννης Ρίτσος, του οποίου ο αγωνιστικός λόγος ήταν εναρμονισμένος με τη ζωή του. Η ποίηση του ήταν πάντα στενότατα συναρτημένη με τα ιδεολογικά, κοινωνικά και ιστορικά δρώμενα εκείνης της εποχής.

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε στη Μονεμβασιά την πρωτομαγιά του 1909. Ήταν το μικρότερο από τα τέσσερα παιδιά του μεγαλοκτηματία Ελευθέριου Ρίτσου και της Ελευθερίας Βουζουναρά. Το 1919 αποφοίτησε από το Σχολαρχείο της Μονεμβασιάς και το 1921 γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Γυθείου.


Η αγάπη για την Κύπρο και η επίσκεψη στο νησί

Ο Έλληνας ποιητής είχε ιδιαίτερη αγάπη για την Κύπρο. Όπως ανέφερε η κόρη του Έρη Ρίτσου σε συνέντευξή της που δημοσιεύτηκε στο sigmalive, «…είχε μεγάλη αγάπη στην Κύπρο. Βίωσε έντονα το δράμα της. Παρακολουθούσε πολύ τις πολιτικές και λογοτεχνικές εξελίξεις στο νησί. Το καλοκαίρι του 1974 ήταν σαν πεθαμένος. Για πρώτη φορά προσπάθησε να έλθει στην Κύπρο το 1960, αλλά η τότε κυβέρνηση της Ελλάδος δεν του έδωσε διαβατήριο. Αυτό τον είχε απογοητεύσει πάρα πολύ».

Ο Ρίτσος κατάφερε να επισκεφθεί το νησί μας, λίγα χρόνια μετά την εισβολή και συγκεκριμένα στις 16 Μαΐου του 1979, έπειτα από πρόσκληση του τότε Υπουργού Παιδείας Χρυσόστομου Σοφιανού.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που είχε αναφερθεί στην Κύπρο μέσα από το ποιητικό του έργο. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η ποιητική συλλογή «Ύμνος και θρήνος για την Κύπρο», που έγραψε στο Καρλόβασι της Σάμου τον Αύγουστο του 1974, με θερμή αφιέρωση στον Μακάριο.

Βίντεο από την επίσκεψή του στην Κύπρο διασώζεται από το ψηφιακό αρχείο του ΡΙΚ. Ο Ρίτσος καταφθάνει στο νησί από το αεροδρόμιο Λάρνακας όπου τον υποδέχονται με λουλούδια εκπρόσωποι του Υπουργείου Παιδείας και εκπρόσωποι του πνευματικού κόσμου της Κύπρου.

Σε ομιλία του αναφέρει: «Αισθάνομαι μια εντελώς ιδιαίτερη συγκίνηση, που πατώ το ιερό έδαφος της Κύπρου. Έρχομαι σαν προσκυνητής. Προσκυνητής της ιστορίας -της πανάχραιης- της Κύπρου. Προσκυνητής του εξαίρετου πολιτισμού της Προσκυνητής, της σύγχρονης αγωνιστικής ιστορίας της. Προσκυνητής, για όλους εκείνους που έπεσαν στους μεγάλους αγώνες για την ελευθερία. Λυπάμαι, πολύ βαθιά, που δεν μπορώ να ασπαστώ το χέρι του Μακαρίου, του πάντα παρόντος, του αθάνατου, ασπάζομαι το χέρι της ίδιας της Κύπρου. Ασπάζομαι τον κυπριακό λαό. Και μια ευχή: Εύχομαι η Κύπρος πολύ σύντομα να βρει την ελευθερία της, την ανεξαρτησία της, την ακεραιότητά της».

Δείτε το βίντεο ΕΔΩ.

Ο Έλληνας ποιητής με αφορμή συναντήθηκε επίσης στο Προεδρικό Μέγαρο με τον τότε πρόεδρο, Σπύρο Κυπριανού.

Δείτε βίντεο ΕΔΩ.

Η τελευταία επίσκεψη του Γιάννη Ρίτσου στην Κύπρο, κατά την οποία βραβεύτηκε, ήταν τον Μάιο του 1989, λίγο καιρό πριν από τον θάνατό του.

Με πληροφορίες από Ψηφιακό Ηρόδοτο/Μηχανή του Χρόνου/Sigmalive