Ο κύριος λόγος για τον οποίο οι νέοι στην Κύπρο δεν προτίθενται ή δεν είναι σίγουροι αν θα ψηφίσουν στις επερχόμενες ευρωεκλογές στις 9 Ιουνίου είναι το ότι δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του, σύμφωνα με τα ευρήματα ειδικής έρευνας του Ευρωβαρόμετρου για τη νεολαία και τη δημοκρατία που έδωσε στη δημοσιότητα η Κομισιόν.
Ακόμα, η Κύπρος είχε το χαμηλότερο ποσοστό των νέων που συμμετείχαν σε πρωτοβουλίες για αλλαγή της κοινωνίας (31% στην Κύπρο, 48% στην ΕΕ). Οι πρωτοβουλίες αυτές στην Κύπρο αφορούσαν σύμφωνα με τις απαντήσεις κυρίως θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και δημοκρατίας και κράτους δικαίου, ενώ οι δύο δημοφιλέστερες απαντήσεις σε επίπεδο ΕΕ αφορούσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την κλιματική αλλαγή.
Επίσης, το 71% των νέων στην Κύπρο έκρινε ότι η εκπαίδευση τους έχει δώσει τα εφόδια ώστε να μπορούν να εντοπίζουν την παραπληροφόρηση.
Το έκτακτο Ευρωβαρόμετρο 545 «Νεολαία και Δημοκρατία» πραγματοποιήθηκε μεταξύ 3-12 Απριλίου 2024 με δείγμα 26.189 νέων ηλικίας 15 έως 30 ετών στα 27 κράτη μέλη. Στην Κύπρο η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τις 4-12 Απριλίου με δείγμα 509 ατόμων. Η έρευνα διεξήχθη μέσω διαδικτυακής συνέντευξης με τη βοήθεια υπολογιστή.
Σύμφωνα με την έρευνα, το 53% των νέων στην Κύπρο (64% στην ΕΕ) δηλώνει ότι προτίθεται να ψηφίσει ενώ το 16% (13% στην ΕΕ) λέει πως δεν ενδιαφέρεται να ψηφίσει. Το 32% (38% στην ΕΕ) θεωρεί πως η ψηφοφορία είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ακουστεί η φωνή του.
Απαντώντας σε ξεχωριστή ερώτηση, όσοι νέοι στην Κύπρο δήλωσαν πως δεν προτίθενται να ψηφίσουν ή δεν είναι σίγουροι ανέφεραν πως η επιλογή τους οφείλεται στο ότι δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του (28% στην Κύπρο, 17% στην ΕΕ). Οι ερωτηθέντες μπορούσαν να επιλέξουν πάνω από μια απάντηση.
H δεύτερη δημοφιλέστερη απάντηση στην συγκεκριμένη ερώτηση ήταν το ότι δεν τους αρέσει κανένα πολιτικό κόμμα ή υποψήφιος (24% στην Κύπρο, 15% στην ΕΕ), το ότι δεν ενδιαφέρονται γενικά για την πολιτική (21% στην Κύπρο, 19% στην ΕΕ), η άποψη πως η ΕΕ δεν ασχολείται αρκετά με τα προβλήματα για άτομα όπως τους ίδιους (20% στην Κύπρο, 16% στην ΕΕ) και η πεποίθηση πως η ψήφος τους δεν θα αλλάξει τα πράγματα (19% στην Κύπρο και στην ΕΕ).
Η Κύπρος είχε το χαμηλότερο μερίδιο (31%) όσων απάντησαν πως συμμετείχαν σε πρωτοβουλίες για να υπάρξει αλλαγή στην κοινωνία, όπως η συμμετοχή σε συλλογή υπογραφών, η συμμετοχή σε διαδήλωση ή η αποστολή επιστολής σε πολιτικό. Ο μέσος όρος στην ΕΕ βρισκόταν στο 48%.
Αναφορικά με το αντικείμενο των δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν (απαντώντας σε ερώτηση με δυνατότητα πολλαπλών επιλογών), το μεγαλύτερο ποσοστό στην Κύπρο συγκέντρωσαν τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων (46% στην Κύπρο, 34% στην ΕΕ), δημοκρατίας και κράτους δικαίου (33% στην Κύπρο, 20% στην ΕΕ), κλιματικής αλλαγής και περιβάλλοντος (28% στην Κύπρο, 33% στην ΕΕ), η διεκδίκηση των ίσων δικαιωμάτων ανεξαρτήτως φύλου, φυλής ή σεξουαλικότητας (26% στην Κύπρο, 29% στην ΕΕ) και για θέματα που αφορούν πολέμους και συγκρούσεις (26% στην Κύπρο, 24% στην ΕΕ).
Μια μεγάλη πλειοψηφία ανέφεραν πως το εκπαιδευτικό σύστημα στις χώρες τους, τους προετοίμασε καλά για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, με το 71% των νέων στην Κύπρο (73% στην ΕΕ) να θεωρεί πως μέσω της εκπαίδευσης έχει αποκτήσει τις απαραίτητες ψηφιακές δεξιότητες για τον εντοπισμό της παραπληροφόρησης.
Επιπλέον, το 64% των νέων στην Κύπρο (67% στην ΕΕ) πιστεύει ότι η ΕΕ έχει αντίκτυπο, τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό, στην καθημερινή τους ζωή, ενώ το 30% δηλώνει ότι δεν έχει (26% στην ΕΕ) και το 6% στην Κύπρο και το 7% στην ΕΕ ότι δεν γνωρίζει.
Σε γραπτή δήλωσή του ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς εκτίμησε πως τα αποτελέσματα της έρευνας δημιουργούν ελπίδες, τονίζοντας πως «η συμμετοχή των νέων Ευρωπαίων στις ευρωπαϊκές εκλογές είναι απαραίτητη για το μέλλον της Ένωσης μας» και υπενθυμίζοντας πως στις ευρωεκλογές του 2019 παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση της συμμετοχής των νέων, εκφράζοντας αισιοδοξία πως το 2024 θα δοθεί συνέχεια σε αυτή την τάση.
Από την πλευρά της η Επίτροπος αρμόδια για θέματα έρευνας, πολιτισμού, παιδείας και νεολαίας, Ιλιάνα Ιβάνοβα, ανέφερε πως «είναι ενθαρρυντικό που βλέπουμε αυτά τα αποτελέσματα, που δείχνουν ότι πολλοί νέοι είναι ενεργοί και δεσμευμένοι και σκοπεύουν να ψηφίσουν». Ωστόσο, συνέχισε, «εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλοί που δεν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στη δημοκρατική διαδικασία», υπογραμμίζοντας πως «πρέπει να τους εμπλέξουμε και να διασφαλίσουμε ότι θα ακουστεί και η δική τους φωνή ».