Πρόσωπα
25 Σπάνιες Εικόνες από τη Μεγάλη Ζωή του Che
Σαν σήμερα γεννιέται το ασθματικό παιδί που έμελλε να εξελιχθεί στο σύμβολο όλων των καταπιεσμένων της γης.
Στις 14 Ιουνίου του 1928, γεννήθηκε στην Αργεντινή ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, μετέπειτα γνωστός ως Τσε Γκεβάρα. Ο αιώνιος επαναστάτης. Το ασθματικό παιδί που εξελίχθηκε στο σύμβολο όλων των καταπιεσμένων της γης. Το αδύναμο, ασθματικό παιδί, που εξαιτίας αυτής του της ασθένειας, πάλευε απ’ τα παιδικά του χρόνια με τον θάνατο, καταφέρνοντας εν τέλει να τον νικήσει.
O Τσε σπουδάζει Ιατρική. Το 1953 παίρνει το πτυχίο του και ξεκινά ένα ταξίδι στη Λατινική Αμερική, βιώνοντας στο πετσί του την ήπειρο της στυγνής εκμετάλλευσης. Οι άθλιες συνθήκες, υπό τις οποίες ζουν οι φτωχοί της Λατινικής Αμερικής, επηρεάζουν βαθιά τον Τσε Γκεβάρα, ο οποίος δεν θα αργήσει να ακολουθήσει τον δρόμο της επανάστασης.
Η Σεμίνα Διγενή που είχε ταξιδέψει στην Κούβα το 2004, γνώρισε τον Αλμπέρτο Γρανάδο, τον σύντροφο και καλύτερο φίλο του Τσε, με τον οποίο τόλμησε το 1952, το θρυλικό ταξίδι με τη μοτοσικλέτα, την Ποδερόσα ΙΙ, στη Λατινική Αμερική. Κάποια στιγμή τού έκανε την εξής ερώτηση: «Πότε είδατε πρώτη φορά τον Ερνέστο ως Τσε;» και η απάντηση τού Γρανάδο είναι ενδεικτική: «Μια νύχτα, φροντίζοντας μια ετοιμοθάνατη γυναίκα, μού είπε: “Όλοι αυτοί που τους υπηρετούσε μια ζωή αυτή η γυναίκα τώρα βιάζονται να πεθάνει, αφού δεν τους είναι χρήσιμη πια. Είναι άδικο να μην προστατεύονται, όταν γερνούν, όλοι αυτοί που δουλεύουν μια ολόκληρη ζωή”. Ένα ακόμη σημάδι παρατήρησα την ημέρα των γενεθλίων του, πριν αποχαιρετήσουμε τους λεπρούς που φροντίζαμε. Έκανε μια ομιλία μιλώντας για αλληλεγγύη και για μια ενωμένη Αμερική. Κι όταν είπε πως “το μεγαλείο των ορυχείων της Χιλής βασίζεται στα δέκα χιλιάδες πτώματα εργατών”, κατάλαβα πως απέναντί μου ήταν πλέον ο Τσε».
Το 1955, γνωρίζεται στο Μεξικό με τον εξόριστο Κουβανό αγωνιστή Φιντέλ Κάστρο και αμέσως προσχωρεί στην ομάδα του, η οποία σχεδιάζει επανάσταση στην Κούβα και την ανατροπή του δικτάτορα Μπατίστα. Τον Νοέμβριο του 1956, αποβιβάζονται στο νησί και μετά από αρκετές μάχες και πολιτικές επιτυχίες ο λαός της Κούβας αγκαλιάζει το κίνημά τους, γνωστό ως το Κίνημα της 26ης Ιουλίου (Μ26).
Η μεγαλύτερη ίσως στρατιωτική επιτυχία του Τσε Γκεβάρα υπήρξε η κατάκτηση της Σάντα Κλάρα στις 29 Δεκεμβρίου 1958, μία καθοριστική στιγμή στην ιστορία της κουβανικής επανάστασης. Στις 8 Ιανουαρίου του 1959, οι επαναστάτες της Σιέρρα Μαέστρα εισέρχονται θριαμβευτές στην πρωτεύουσα Αβάνα και εγκαθιδρύεται η επαναστατική κυβέρνηση. Ο Τσε παίρνει τιμητικά την κουβανέζικη εθνικότητα και διορίζεται πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Κούβας. Η κυβέρνηση λαμβάνει άμεσα μέτρα ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων, ενώ οι ΗΠΑ προσπαθούν με κάθε τρόπο να την ανατρέψουν.
Μερικά χρόνια μετά, ο Τσε παραιτείται από κάθε κυβερνητική θέση και τον Μάρτιο του 1964 εξαφανίζεται με αινιγματικό τρόπο. Στην πραγματικότητα, η εξαφάνισή του σχετίζεται με την ετοιμασία ενός σώματος από Κουβανούς, το οποίο θα συμβάλει στη συγκρότηση αντάρτικου στο Κονγκό. Ο Κομαντάντε φτάνει στην Αφρική μεταμφιεσμένος, όμως, οι απόπειρες στις ζούγκλες αποτυγχάνουν και έτσι το απόσπασμα μαζί με τον Τσε επιστρέφει στην Κούβα.
Η δεύτερη απόπειρα εξάπλωσης επανάστασης θα είναι και η τελευταία για τον Τσε Γκεβάρα. Το σχέδιο είναι μεγαλεπήβολο. Η Κούβα επιδιώκει τη συγκρότηση αντάρτικου αποσπάσματος Κουβανών και Βολιβιανών για τη δημιουργία βάσεων σε Αργεντινή, Περού και Βραζιλία. Πλέον, ο Τσε τίθεται στο στόχαστρο της CIA, η οποία επιχειρεί με κάθε τρόπο τη δολοφονία του. Προς τον σκοπό αυτό, δεν διστάζει να στρατολογήσει ακόμα και τον λεγόμενο «Χασάπη της Λυών», τον διαβόητο Ναζί εγκληματία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, Νικόλαος Κλάους Μπάρμπι, ο οποίος βοηθά με την εμπειρία του στη δολοφονία του μεγάλου επαναστάτη. Εν τέλει, στις 9 Οκτωβρίου του 1967, το σχέδιο εξόντωσης λαμβάνει σάρκα και οστά. Ο Τσε Γκεβάρα αιχμαλωτίζεται και με διαταγή του δικτάτορα Μπαριέντες πυροβολείται με τέτοιο τρόπο, ώστε να φανεί ότι σκοτώθηκε σε μάχη. Συνολικά 9 σφαίρες «τρύπησαν» τον Τσε, στον θώρακα και στο στήθος.
«Προσωπικότητες σαν τον Τσε Γκεβάρα ανήκουν σε εκείνη την κατηγορία ανθρώπων που είναι ικανοί με το παράδειγμά τους να συμβάλουν στην εμφάνιση κι άλλων που να τους μοιάζουν». Τα λόγια αυτά προέρχονται από τον επικήδειο προς τιμήν του Τσε που εξεφώνησε ο Φιντέλ Κάστρο στην Πλατεία της Επανάστασης, στην Αβάνα, στις 18 Οκτωβρίου 1967. Και πράγματι, 96 χρόνια μετά τη γέννησή του ο Τσε συνεχίζει να εμπνέει και να είναι ίσως πιο επίκαιρος από ποτέ.