Στις 11 Σεπτεμβρίου, οι Αιθίοπες θα γιορτάσουν το τέλος του έτους και την αρχή του επόμενου. Ωστόσο, με την ετεροχρονισμένη «Πρωτοχρονιά» σε λίγους μήνες, η χώρα της Ανατολικής Αφρικής θα υποδεχτεί το 2017, σύμφωνα με το ημερολόγιο της Αιθιοπίας.

Γιατί, λοιπόν, η δεύτερη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα της Αφρικής βρίσκεται 7 χρόνια και 8 μήνες «πίσω» από τον υπόλοιπο κόσμο; Και πώς λειτουργεί όλο αυτό για τους Αιθίοπες που ζουν σε έναν όλο και πιο διασυνδεδεμένο πλανήτη, ο οποίος ζει σε μια εντελώς διαφορετική εποχή; Οι απαντήσεις βρίσκονται σε παραδόσεις που χρονολογούνται αιώνες πριν.

Μοναδικό ημερολόγιο

Στην Αιθιοπία, το έτος γέννησης του Ιησού Χριστού αναγνωρίζεται ως επτά ή οκτώ χρόνια αργότερα από το Γρηγοριανό ή «Δυτικό» ημερολόγιο, το οποίο εισήχθη από τον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ το 1582.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η Ρωμαϊκή Εκκλησία προσάρμοσε τους υπολογισμούς της το 500 μ.Χ., ενώ η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αιθιοπίας επέλεξε να τηρήσει τις αρχαίες ημερομηνίες. Αν και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου υιοθέτησε το Γρηγοριανό ημερολόγιο, η Αιθιοπία κράτησε το δικό της.

Το αιθιοπικό ημερολόγιο έχει πολλές ομοιότητες με το ημερολόγιο της Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας. Ακολουθώντας ένα ηλιακό-σεληνιακό σύστημα, έχει διάρκεια 13 μήνες, με 12 από αυτούς τους μήνες να διαρκούν 30 ημέρες. Ο τελευταίος μήνας αποτελείται από μόλις πέντε ημέρες ή έξι ημέρες κατά τη διάρκεια ενός δίσεκτου έτους.

Μπέρδεμα ακόμη και για τους ίδιους

Οι ταξιδιώτες που επισκέπτονται την Αιθιοπία μένουν συχνά έκπληκτοι όταν μαθαίνουν ότι έχουν γυρίσει «πίσω στο χρόνο».

Καθώς οι διεθνείς επιχειρήσεις και τα σχολεία που εδρεύουν στη χώρα τείνουν να ακολουθούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο, πολλοί Αιθίοπες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να χρησιμοποιούν ταυτόχρονα το παραδοσιακό αιθιοπικό ημερολόγιο και το δυτικό ημερολόγιο.

«Είναι πολύ δύσκολο», δηλώνει στο CNN Travel ο Αιθίοπας αρχαιολόγος Goitom W. Tekle, ο οποίος βρίσκεται σήμερα στη Γερμανία. «Ακόμα δεν μπορώ να αλλάξω σε ένα από τα δύο… Είναι μεγάλη πρόκληση. Πρέπει να σκέφτομαι τις ώρες, τις ημέρες. Μερικές φορές τους μήνες, και μερικές φορές ακόμη και το έτος».

Ακόμη και κάτι πολύ απλό όπως η αίτηση για πιστοποιητικό γέννησης μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα κατά την προσπάθεια συγχώνευσης των δύο συστημάτων.

Το παραδοσιακό αιθιοπικό ημερολόγιο δεν είναι το μόνο ξεχωριστό ημερολόγιο. Για παράδειγμα, στο αρχαίο αιγυπτιακό ημερολόγιο το 2024 αντιστοιχεί στο έτος 6266.

Η Σαουδική Αραβία παραδοσιακά έδινε προτεραιότητα στο ημερολόγιο Hijri, που αποτελείται από 12 μήνες και 354 ημέρες, αλλά πρόσφατα ενέκρινε τη χρήση του Γρηγοριανού ημερολογίου για επίσημες συναλλαγές. Εν τω μεταξύ, το εβραϊκό ημερολόγιο είναι το επίσημο ημερολόγιο του Ισραήλ.

Το ενδιαφέρον, πάντως, για το αιθιοπικό ημερολόγιο έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, μιας και είναι «πολύ κοντά» στο Γρηγοριανό ημερολόγιο αλλά και διαφορετικό.

«Λογική προσέγγιση»

Οι Αιθίοπες επιμένουν ότι το παραδοσιακό σύστημα είναι πιο «λογικό». Η Πρωτοχρονιά, ή Enkutatash, που μεταφράζεται ως «δώρο κοσμημάτων» στα Αμχαρικά (σ.σ. η γλώσσα του λαού Αμχάρα και επίσημη γλώσσα της Αιθιοπίας) φτάνει προς το τέλος της περιόδου των βροχών.

Το Adey Abeba, ένα χαρακτηριστικό λουλούδι της χώρας, ανθίζει αυτήν την περίοδο και έχει γίνει σύμβολο του Αιθιοπικού Νέου Ετους.

Όπως επισημαίνουν οι ίδιοι, η Πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου δεν θα είχε νόημα στην Αιθιοπία, καθώς η ημερομηνία πέφτει κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, ενώ η 11η Σεπτεμβρίου (ή η 12η Σεπτεμβρίου κατά τη διάρκεια ενός δίσεκτου έτους), που σηματοδοτεί επίσης την αρχή του αιγυπτιακού έτους, λειτουργεί καλά για αυτούς.

12ωρο αντί για 24ωρο

Δεν είναι μόνο οι μήνες, οι μέρες και τα χρόνια που διαφέρουν στην Αιθιοπία. Η χώρα λειτουργεί επίσης με το δικό της σύστημα ώρας.

Ενώ οι περισσότερες χώρες ξεκινούν την ημέρα τους τα μεσάνυχτα, οι Αιθίοπες χρησιμοποιούν ένα σύστημα ρολογιού 12 ωρών που λειτουργεί από την αυγή έως το σούρουπο, ξεκινώντας από τη 1 π.μ. Αυτό εξηγείται καθώς οι ώρες της ημέρας όπου υπάρχει ηλιακό φως στη χώρα είναι αρκετά σταθερές λόγω της εγγύτητάς της στον Ισημερινό.

Οι ξένοι επισκέπτες, πάντως, δεν χρειάζεται να ανησυχούν μήπως μπερδέψουν τις ώρες και τις ημερομηνίες της πτήσης τους. Οι αεροπορικές εταιρείες της Αιθιοπίας χρησιμοποιούν το ευρωπαϊκό ημερολόγιο.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι το παραδοσιακό ημερολόγιο της Αιθιοπίας, που βασίζεται στις διδασκαλίες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αιθιοπίας, δεν είναι καν το μόνο λειτουργικό ημερολόγιο στη χώρα. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο άλλα ημερολόγια, που τα χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στη νότια Αιθιοπία.

Με πληροφορίες από CNN