Οι αστρονόμοι εντόπισαν άνθρακα σε έναν γαλαξία που σχηματίστηκε μόλις 350 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang, κάτι που αυξάνει τις πιθανότητες ότι οι συνθήκες για τη ζωή ήταν παρούσες σχεδόν από την αυγή του χρόνου.

Σύμφωνα με την ανάλυση των παρατηρήσεων που έγιναν από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, τεράστιες ποσότητες άνθρακα απελευθερώθηκαν όταν η πρώτη γενιά άστρων εξερράγη σε υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα). Ο άνθρακας είναι γνωστό ότι έσπειρε τους πρώτους πλανήτες και αποτελεί δομικό στοιχείο για τη ζωή όπως την ξέρουμε, αλλά μέχρι τώρα θεωρούνταν ότι εμφανίστηκε πολύ αργότερα στην κοσμική ιστορία, αναφέρει ο Guardian.

«Πρόκειται για την πρώτη ανίχνευση ενός στοιχείου βαρύτερου από το υδρογόνο που έχει ποτέ επιτευχθεί», δήλωσε ο καθηγητής Roberto Maiolino, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και συν-συγγραφέας της σχετικής μελέτης. «Πρόκειται για μια τεράστια ανακάλυψη».

«Η εύρεση μεγάλης ποσότητας άνθρακα σε έναν τόσο μακρινό γαλαξία υποδηλώνει ότι η ζωή θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει εμφανιστεί πολύ νωρίς στο σύμπαν, πραγματικά κοντά στην κοσμική αυγή».

Το πολύ πρώιμο σύμπαν αποτελούνταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από υδρογόνο, ήλιο και μικροσκοπικές ποσότητες λιθίου. Κάθε άλλο στοιχείο – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχημάτισαν τη Γη και τους ανθρώπους – σχηματίστηκε στα αστέρια και απελευθερώθηκε κατά όταν αυτά εξερράγησαν στο τέλος της ζωής τους. Με κάθε νέα γενιά άστρων, το σύμπαν εμπλουτιζόταν προοδευτικά με όλο και βαρύτερα στοιχεία, μέχρι που σχηματίστηκαν βραχώδεις πλανήτες και η ζωή έγινε πιθανή.

Η σημασία του άνθρακα

Ο άνθρακας είναι ένα θεμελιώδες στοιχείο σε αυτή τη διαδικασία, καθώς μπορεί να συσσωρευτεί σε κόκκους σκόνης σε έναν στροβιλιζόμενο δίσκο γύρω από τα αστέρια, και να μεγαλώνει σε όγκο μέχρι να δημιουργηθούν οι πρώτοι πλανήτες.

Προηγουμένως θεωρούνταν ότι ο εμπλουτισμός με άνθρακα συνέβη περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια μετά το Big Bang. Η τελευταία έρευνα χρονολογεί το αρχαιότερο αποτύπωμα άνθρακα σε μόλις 350 εκατ. χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι ο άνθρακας απελευθερώθηκε σε μεγάλες ποσότητες στους υπερκαινοφανείς αστέρες πρώτης γενιάς στο σύμπαν.

Αυτό δεν αλλάζει τις εκτιμήσεις για το πότε ξεκίνησε η ζωή στη Γη, πριν από περίπου 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά υποδηλώνει ότι ορισμένα από τα κριτήρια για την εμφάνιση ζωής σε άλλα μέρη του σύμπαντος υπήρχαν πολύ νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν.

«Ιερό δισκοπότηρο τα πρώτα αστέρια»

«Τα πρώτα αστέρια είναι το ιερό δισκοπότηρο της χημικής εξέλιξης, καθώς αποτελούνται μόνο από αρχέγονα στοιχεία και συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από τα σύγχρονα αστέρια», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ. Francesco D'Eugenio, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.

«Μελετώντας πώς και πότε σχηματίστηκαν τα πρώτα μέταλλα στο εσωτερικό των άστρων, μπορούμε να θέσουμε ένα χρονικό πλαίσιο για τα πρώτα βήματα στην πορεία που οδήγησε στον σχηματισμό της ζωής».

Ο γαλαξίας, ο οποίος είναι ο πέμπτος πιο μακρινός που έχει παρατηρηθεί ποτέ, είναι μικρός και συμπαγής – περίπου 100.000 φορές μικρότερος από τον δικό μας γαλαξία. «Είναι απλώς ένα έμβρυο γαλαξία όταν τον παρατηρούμε, αλλά θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι αρκετά μεγάλο, περίπου στο μέγεθος του γαλαξία μας», δήλωσε ο D'Eugenio. «Αλλά για έναν τόσο νεαρό γαλαξία, είναι αρκετά μαζικός».

Μια ανάλυση του φάσματος του φωτός που προέρχεται από τον γαλαξία έδωσε μια σίγουρη ανίχνευση άνθρακα και δοκιμαστικές ανιχνεύσεις οξυγόνου και νέου.

«Από τον άνθρακα στο DNA είναι ένα τεράστιο ταξίδι, αλλά αυτό δείχνει ότι τα βασικά στοιχεία είναι, κατ' αρχήν, ήδη εκεί», δήλωσε ο Maiolino.

ΠΗΓΗ