Κύπρος
20 Συγκλονιστικές Εικόνες Από Τις Πρώτες Ημέρες Μετά Την Τουρκική Εισβολή
Η CITY, έπειτα από ενδελεχή έρευνα, παρουσιάζει πώς κατέγραψε ο Τύπος της εποχής τα τραγικά γεγονότα τις εισβολής, λιγές μόλις ημέρες μετά.
Τις θλιβερές εκείνες ημέρες της τουρκικής εισβολής του Ιουλίου του 1974, ακολούθησε νεκρική σιγή. Νεκρική σιγή όχι μόνο στους τόπους του νησιού μας που βομβαρδίστηκαν ή στα πρόσωπα των προσφύγων που βίαια αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αλλά και στον Τύπο της εποχής που μέχρι το τέλος του μαύρου Ιουλίου δεν κυκλοφόρησε.
Οι εφημερίδες επανακυκλοφόρησαν την 1η Αυγούστου του 1974. Στα πρωτοσέλιδά τους, δημοσιεύονται οι πρώτες εικόνες από βομβαρδισμένα κτήρια και ξενοδοχεία. Πρόσφυγες, μακριά από τα σπίτια τους να αναπολούν κάτω από τη σκιά ενός δέντρου σε κάποιο πρόχειρο καταυλισμό που τους φιλοξενεί προσωρινά. Παιδιά να χαμογελούν αθώα, χωρίς να αντιλαμβάνονται το μέγεθος της καταστροφής που θα σημάδευε ολόκληρες γενιές.
50 χρόνια από την τουρκική εισβολή, η CITY μετά από εκτενή έρευνα δημοσιεύει εικόνες που δημοσιευθήκαν στον Τύπο κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών της εισβολής.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της τουρκικής εισβολής: αυτή του νεκρού άνδρα που το σώμα του εγκλωβίστηκε στα συντρίμμια του ξενοδοχείου Σαλαμίνα Τάουερ στην Αμμόχωστο. «Μια φωτογραφία που μαρτυρεί όλο το δράμα από τους τουρκικούς βομβαρδισμούς άμαχου πληθυσμού. Ένας νεαρός άνδρα, 16 ετών, που εργάζετο κατά τη διάρκεια των διακοπών του στο ξενοδοχείο Σαλαμίνα Τάουερ βρήκε τον θάνατο κατά τον βομβαρδισμό του ξενοδοχείου. Το σώμα του επαγιδεύθη μεταξύ δύο ορόφων του ξενοδοχείου, η μια πλευρά του οποίου κατέρρευσε», έγραφε στη λεζάντα της φωτογραφίας του πρωτοσέλιδου της εφημερίδας «Αγών» που κυκλοφόρησε την 1η Αυγούστου.
Μια φωτογραφία που δημοσιεύθηκε σε όλες τις εφημερίδες, είχε δημοσιευθεί αρχικά στην εφημερίδα «Μάχη» την 1η Αυγούστου. Στην φωτογραφία απεικονίζεται ότι απέμεινε από ένα αεροπλάνο την Κυπριακών Αερογραμμών. «Ότι επέμεινε από το έτερον των δύο αεροπλάνων τύπου «τράιτεντ» των Κυπριακών Αερογραμμών. Το διαλυθέν αεροπλάνον του οποίου η αξία αντικαταστάσεως εκτιμάται 3 εκατομμύρια λίρας επλήγην αλλεπαλλήλως από των βομβών των τουρκικών πολεμικών αεροσκαφών ενώ εβρίσκετο στον δίαυλον του αεροδρομίου Λευκωσίας», αναφέρεται στη λεζάντα της φωτογραφίας.
Την ίδια μέρα στην «Μάχη» δημοσιεύονται φωτογραφίες προσφύγων. Στην πρώτη απεικονίζονται δυο ηλικιωμένες και στη δεύτερη ένα μικρό παιδάκι. «Μια μαυροφορημένη γρηούλα βοηθά άλλην να σηκωθεί εις κάποιον προσφυγικό καταυλισμό/ Κάτω από τον μαυροπίνακα κάποιου σχολείου το αγοράκι της φωτογραφίας απολαμβάνει το παγωτό του, αδιάφορο για το δράμα που παίζεται δίπλα», γράφει η λεζάντα.
Στις 2 Αυγούστου η εφημερίδα «Μάχη» δημοσιεύει τις πρώτες φωτογραφίες από την τουρκοκρατούμενη Κερύνεια. Η μια από το λιμάνι της Κερύνειας και η δεύτερη από το ξενοδοχείο «Ντόουμ», όπου βρίσκονταν εγκλωβισμένοι 800 άμαχοι. «Αριστερά, ο λιμήν της πόλεως. Διακρίνεται τουρκικόν άρμα μάχης εις θέσιν βολής και τρεις ένοπλοι Τούρκοι στρατιώται. Δεξιά, η κεντρική είσοδος του ξενοδοχείου «Ντόουμ» εις το οποίο παραμένουν εγκλωβισμένοι 800 Έλληνες πρόσφυγες, φρουρούμενοι από άνδρας της Ειρηνευτικής. Διακρίνεται λάντ ρόβερ δια του οποίου φράσσεται η είσοδος του ξενοδοχείου», γράφει στη λεζάντα.
Η Cyprus Mail,την ίδια ημέρα δημοσιεύει φωτογραφία από το ξενοδοχείο «Ντόουμ» στην Κερύνεια από κοντινή απόσταση στην οποία διακρίνονται μέλη της Ειρηνευτικής Δύναμης.
Στις 5 Αυγούστου, η εφημερίδα «Πατρίς» δημοσιεύει φωτογραφία από το εσωτερικό του βομβαρδισμένου νοσοκομείο Αθαλάσσας. «Μια ακόμη φωτογραφία από τον βομβαρδισμόν του Ψυχιατρείου Λευκωσίας. Ακόμη και οι ατυχείς τρόφιμοι του ψυχιατρείου έγιναν στόχος των Τούρκων αεροπόρων», αναφέρεται στην λεζάντα.
Την επόμενη μέρα (6 Αυγούστου) η βρετανική Cyprus Mail, δημοσιοποιεί φωτογραφίες από το βομβαρδισμένο από το Αρμενικό Ινστιτούτο Μελκονιάν. Οι βόμβες έπληξαν τις αίθουσες διδασκαλίας που καταστράφηκαν ολοσχερώς.
Τις πρώτες εικόνες από τους αιχμαλώτους στις φυλακές των Αδάνων στην Τουρκία, δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδό της η εφημερίδα «Μεσημβρινή» στις 7 Αυγούστου. Η εφημερίδα γράφει στην λεζάντα των φωτογραφιών: Δύο ομάδες ημίγυμνων Ελληνοκύπριων αιχμαλώτων οι οποίοι μεταφέρθηκαν και κρατούνται εις της φυλακάς τωμ Αδάνων. Αι φωτογραφίαι εδημοσιεύθησαν εις τα χθεσινάς Τουρκικάς εφημερίδας της Κωνσταντυνοπούλεως αι οποίαι αναφέρουν ότι αι φυλακαί των Αδάνων εξεκενώθηκαν από τους Τούρκους κρατούμενους».
Μια νεαρή μητέρα στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Αγών» την ίδια μέρα. Η νεαρή μητέρα κρατά στην αγκαλιά της το νεογέννητό της. «Η φρίκη δια όσα αντίκρησε και όσα υπέστη εις χείρας των Τούρκων είναι εμφανής εις το πρόσωπον της νεαράς αυτής Ελληνοκύπριας μητέρας, η οποία επέστρεψεν από την κόλασιν των κατεχόμενων εδαφών. Εις τας αγκάλας της κοιμάται αμέριμονον το βρέφος της», αναγράφεται στην λεζάντα.
Τέσσερις μητέρες από το Κάρμι απεικονίζονται στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Χαραυγή» που κυκλοφόρησε στις 9 Αυγούστου. Μαυροφορεμένες και ταλαιπωρημένες. «Μάνες από το χωριό Κάρμι θρηνούν για τα αδικοχαμένα από το τουρκικό ασκέρι παιδιά της και το κούρσεμα και τον αφανισμό των υπαρχόντων τους», γράφει η εφημερίδα.
«Κόρη ξαναβρίσκει την μάνα. Ύστερα από χωρισμό 15 ημερών. Η μάνα ξανασφίγγει στην αγκαλιά της, την κόρη της», αναγράφεται στη λεζάντα της φωτογραφίας της εφημερίδας «Αγών» που τραβήχτηκε σε έναν προσφυγικό καταυλισμό και δημοσιοποιήθηκε στις 11 Αυγούστου.
Στις 13 Αυγούστου η εφημερίδα «Χαραυγή» είχε ως πρωτοσέλιδη φωτογραφία τουρκικά πλοία στο «Πέντε Μίλι» της Κερύνειας. Στην λεζάντα έγραφε: Αντί βαρκούλες και ειρηνικοί ψαράδες, αποβατικά σκάφη της επιδρομικής τουρκικής ομάδας, οπλισμένοι … εισβολείς. Αντί ανέμελοι περιηγητές και φιλήσυχοι λουόμενοι, στρατιωτικές περίπολοι και σύνεργα του θανάτου. Αντί χαρούμενες παιδικές φωνές και γέλια, υπόκωφοι κρότοι και εκρήξεις και ο γνωστός πιά θόρυβος των ερπυστριών των τανκς. Αντί γλάροι και θαλασσοπούλια, γύπες… Αυτή την εικόνα παρουσιάζει σήμερα η γνωστή ακτή ‘Πέντε Μίλι” Κερύνειας, όπου και το ακριβές σημείο απόβασης των Τούρκων εισβολέων. Η φωτογραφία ελήφθη χθες από ξένο δημοσιογράφο. Αγκυροβολημένα βρίσκονται ένα αποβατικό σκάφος και άλλο πολεμικό που ανεφοδιάζουν διαρκώς τις επιδρομικές δυνάμεις.
Την 21 Αυγούστου η εφημερίδα «Μάχη» δημοσιεύει φωτογραφίες από την επίσκεψη του τότε πρόεδρου της Δημοκρατίας, Γλαύκου Κληρίδη σε καταυλισμό προσφύγων. Σε μια από τις φωτογραφίες ο ίδιος διακρίνεται να παρακολουθεί ένα παιδάκι που κοιμάται σε ένα αυτοσχέδιο κρεβατάκι κάτω από ένα δέντρο. Σε μια άλλη φωτογραφία απεικονίζονται άλλα μικρά προσφυγόπουλα που χαμογελούν στον φωτογραφικό φακό.
Λίγες ημέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 24 Αυγούστου στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» δημοσιεύθηκε φωτογραφία από πρόσφυγες που φιλοξενήθηκαν στην εκκλησία της Ορμήδειας. Στη λεζάντα της φωτογραφίας γράφει: Στην εκκλησία της Ορμήδειας οι ξεριζωμένοι που κοιμούνται τα βράδια. Ο οίκος του Θεού, έγινε οίκος του λαού. Αυτού του πολυβασανισμένου.
Στις 25 Αυγούστου η εφημερίδα «Μάχη» έχει ως πρωτοσέλιδο τη φωτογραφία ενός στρατιώτη που με τη βοήθεια άλλων ένοπλων εθνοφρουρών διασώζει εικόνα από τον ναό του Αγίου Γεωργίου. «Η βαρβαρότης των Τούρκων βανδάλων που έπληξε χθες προχθές και κατάστρεψεν ολοσχερώς τα δύο σχολεία του Αγίου Κασσιανού δεν κατόρθωσε να καταστρέψει τας εικόνας και τα άγια του παραπλήσιου ναού του Αγίου Γεωργίου . Ένοπλοι εθνοφρουροί μας, εκάλυπτον άλλους συναδέλφους των, οι οποίοι μετέφεραν τα ιερά σκεύη του ναού και τα εικόνας εις ασφαλές μέρος, μακράς τους λυσσώδους μένους των εισβολέων», αναφέρεται στη λεζάντα κάτω από τη φωτογραφία.
Αλλού, στην ίδια εφημερίδα δημοσιεύθηκε εικόνα από τον χώρο του καταυλισμού προσφύγων που είχε στηθεί στην περιοχή της Δεκέλειας. Έναν καταυλισμό, που όπως χαρακτηρίζεται στη λεζάντα ήταν ο πιο υποφερτός, αφού εκεί οι πρόσφυγες είχαν αντίσκηνα. «Ο προσφυγικός καταυλισμός στη βάση της Δεκέλειας θεωρείται ο πιο υποφερτός και λογίζονται τυχεροί όσοι τα κατάφεραν να στεγαστούν κάτω από τα αντίσκηνα που διακρίνονται. Διότι πολλοί άλλοι πρόσφυγες κάπου στις 200 χιλιάδες δεν εξασφάλισαν ακόμη στέγη και έχουν για σκεπή τον ουρανό και κρεβάτι σακούλες, κι αυτές βρεγμένες από τις προχθεσινές βροχές, λες και τα στοιχεία της φύσεως τους καταδιώκουν», γράφει ο συντάκτης της εφημερίδας κάτω από τη φωτογραφία.
Στην Cyprus Mail, στις 25 Αυγούστου δημοσίευσε φωτογραφία ενός ηλικιωμένου ζεύγους προσφύγων που ξεκουράζεται κάτω από ένα δέντρο στον προσφυγικό καταυλισμό στη Δεκέλεια.
Η εφημερίδα «Αγών» στις 29 Αυγούστου είχε ως πρωτοσέλιδη φωτογραφία πλάνο από έναν από τους πρώτους και μεγαλύτερους προσφυγικούς καταυλισμούς στην περιοχή της Ορμίδειας. «Ένας από τους πρώτους προσφυγικούς καταυλισμούς που άρχισαν να δημιουργούνται εις την επαρχία Λάρνακος. Ο καταυλισμός αυτός βρίσκεται στην Ορμίδεια και θα είναι από τους μεγαλύτερος», γράφει στη λεζάντα.
Την ίδια ημέρα, η εφημερίδα «Χαραυγή» έχει στο πρωτοσέλιδό εικόνες προσφύγων. Στην πρώτη απεικονίζονται γυναίκες να κάθονται σκεπτικές κάτω από ένα δέντρο. «Το δράμα της προσφυγιάς. Γρηές και νεάνιδες, ξεριζωμένες από τα σπίτια και τα χωριά τους “έγιναν ένα” με την αιματοποτισμένη γη μας στο “Δασάκι της Άχνας”. Τα τραγικά θύματα της θηριωδίας των εισβολέων, θυμούνται και αναπολούν…», αναφέρεται στη λεζάντα.