Επιστήμονες εντόπισαν έναν πρωτόγνωρο τύπο κυττάρων που μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση εγκεφαλικών βλαβών – τουλάχιστον σε ποντίκια.

Πρόκειται για ένα μοναδικό είδος αστρογλοιακού κυττάρου ή αστροκυττάρου, δηλαδή ενός κυττάρου σε σχήμα αστεριού που υποστηρίζει την επικοινωνία μεταξύ νευρώνων και τους διατηρεί υγιείς, σταθεροποιώντας τον προστατευτικό αιματοεγκεφαλικό φραγμό και ρυθμίζοντας τις ισορροπίες των νευρώνων σε φορτισμένα σωματίδια και μόρια σηματοδότησης.

Όπως αναφέρει το LiveScience, τα αστροκύτταρα στον εγκέφαλο ζουν είτε στη φαιά ουσία, η οποία περιέχει το κύριο μέρος των νευρώνων και επιτρέπει στα κύτταρα να επεξεργάζονται πληροφορίες, είτε στη λευκή ουσία – τις δέσμες ινών που εκτείνονται από ορισμένους νευρώνες. Οι ερευνητές έχουν μελετήσει εδώ και καιρό τον ρόλο των αστροκυττάρων της φαιάς ουσίας, αλλά μέχρι τώρα γνώριζαν λιγότερα για τα αντίστοιχα της λευκής ουσίας.

Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Neuroscience, οι επιστήμονες προσδιόρισαν τη λειτουργία των αστροκυττάρων της λευκής ουσίας σε δείγματα ιστού από εγκεφάλους ποντικών. Το έκαναν αυτό αναλύοντας τη δραστηριότητα των γονιδίων που εξέφραζαν ή «ενεργοποιούσαν» αυτά τα κύτταρα.

Οι ερευνητές εντόπισαν δύο διαφορετικούς τύπους αστροκυττάρων λευκής ουσίας. Ο πρώτος εκτελούσε το ρόλο του «οικονόμου», ο οποίος υποστήριζε φυσικά τις νευρικές ίνες και βοηθούσε τους νευρώνες να επικοινωνούν μεταξύ τους. Ο δεύτερος τύπος εκτελούσε μια λειτουργία που ήταν πρωτόγνωρη για αστροκύτταρο στη λευκή ουσία· είχε τη μοναδική ικανότητα να πολλαπλασιάζεται, δημιουργώντας έτσι νέα αστροκύτταρα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι ορισμένα από αυτά τα ειδικά, πολλαπλασιαζόμενα αστροκύτταρα ήταν σε θέση να μετακινηθούν από τις περιοχές της λευκής ουσίας στις περιοχές της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο του ποντικιού. Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι τα κύτταρα αυτά μπορεί να λειτουργούν ως δεξαμενή για νέα αστροκύτταρα.

Η σημασία για τον άνθρωπο

Εάν παρόμοια αστροκύτταρα ανακαλυφθούν στον ανθρώπινο εγκέφαλο, η έρευνα θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για την αποκατάστασή του μετά από τραυματισμό ή βλάβη, όπως αυτή που προκαλείται από νευροεκφυλιστικές ασθένειες σαν την σκλήρυνση κατά πλάκας, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης.

Για παράδειγμα, οι επιστήμονες θα μπορούσαν θεωρητικά να μάθουν να χειρίζονται τα αστροκύτταρα, ώστε να είναι πιο πιθανό να πολλαπλασιάζονται και να αντικαθιστούν τα ελαττωματικά ή χαμένα κύτταρα.

Στη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν επίσης δείγματα ανθρώπινου εγκεφαλικού ιστού, τα οποία εξήχθησαν κατά τη διάρκεια των νεκροτομών 13 δωρητών οργάνων. Ενώ εντόπισαν αστροκύτταρα λευκής ουσίας μέσα σε αυτά τα δείγματα, τα κύτταρα αυτά δεν ήταν πολλαπλασιαζόμενα. Είναι ωστόσο πιθανό ότι αυτό συνέβη επειδή τα δείγματα συλλέχθηκαν αποκλειστικά από ηλικιωμένους ασθενείς – τα πειράματα στα ποντίκια έδειξαν ότι τα πολλαπλασιαζόμενα αστροκύτταρα μειώνονται με την ηλικία. Με ένα ευρύτερο φάσμα ανθρώπινων δειγμάτων – ιδιαίτερα από νεότερους ανθρώπους – είναι πιθανό να ανακαλυφθούν αυτά τα κύτταρα.


Με πληροφορίες από CNN