Χάρη στις σύγχρονες τεχνολογίες, έχουμε πλέον τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε πώς ακριβώς ήταν ο Παρθενώνας πριν από περισσότερα από 2.400 χρόνια, στην εποχή της μέγιστης ακμής του.

Μια διεθνής ομάδα ειδικών, υπό την καθοδήγηση του αρχαιολόγου Juan de Lara από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, κατάφερε να δημιουργήσει μια εντυπωσιακή εικονική αναπαράσταση του ναού, όπως ήταν το 432 π.Χ.

Για τη δημιουργία αυτής της αναπαράστασης αξιοποιήθηκαν πλήθος ιστορικών πηγών, αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και αστρονομικά δεδομένα που αφορούν τον φωτισμό και τον προσανατολισμό του ναού. Όλα αυτά συνδυάστηκαν με προηγμένη τεχνολογία CGI, δημιουργώντας μια τρισδιάστατη απεικόνιση υψηλής ανάλυσης. Μέσα από αυτήν την εικονική περιήγηση, οι θεατές μπορούν να «περπατήσουν» στον Παρθενώνα, να εξερευνήσουν τους διαδρόμους του και να θαυμάσουν λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής και της διακόσμησης που σήμερα έχουν χαθεί ή αλλοιωθεί από τον χρόνο.

Χρησιμοποιώντας προηγμένα ψηφιακά μοντέλα και προσομοίωση φωτός, ο Juan de Lara κατάφερε να ανασυνθέσει την αρχιτεκτονική του Παρθενώνα με ακρίβεια που δεν ξεπερνά τα δύο εκατοστά. Το μοντέλο του έλαβε υπόψη τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν -την ανακλαστικότητα του ελεφαντόδοντου, του χρυσού και του γυαλισμένου μαρμάρου- καθώς και τις αρχαίες τιμές της ηλιακής κίνησης. Οι υπολογισμοί του επιβεβαίωσαν ότι σε συγκεκριμένα πρωινά κατά τη διάρκεια των Παναθηναίων, όταν τιμούσαν την θεά Αθηνά κάθε τέσσερα χρόνια, το φως του ήλιου εισερχόταν από την ανατολική είσοδο του ναού. Η ηλιακή ακτίνα έπεφτε πάνω στα χρυσά ενδύματα της Αθηνάς, φωτίζοντάς τη εντυπωσιακά μέσα στο σκοτεινό εσωτερικό-ένα οπτικό φαινόμενο που είχε σχεδιαστεί με ακρίβεια για να προκαλεί δέος.

«Φανταστείτε να μπαίνετε στον Παρθενώνα-τα μάτια σας, ακόμα κουρασμένα από το εκτυφλωτικό φως του ήλιου έξω, προσαρμόζονται σιγά-σιγά στο σκοτάδι του εσωτερικού», περιγράφει ο de Lara. «Καθώς το ηλιακό φως φιλτράρεται από την είσοδο του ναού, χτυπά το χρυσό των ενδυμάτων της θεάς με μια κατακόρυφη, λαμπερή δέσμη. Αυτό ακριβώς το εφέ ήθελαν να δημιουργήσουν οι αρχιτέκτονες και ο Φειδίας. Πρέπει να ήταν μαγευτικό!».

Παρθενώνας: Το πολύπλοκο σύστημα φωτισμού

Τα ευρήματα αυτά απαντούν σε ερωτήματα που είχαν τεθεί ήδη από τον 18ο αιώνα, όταν ο Γάλλος αρχιτέκτονας Quatremère de Quincy υπέθεσε ότι το φως έμπαινε από ανοίγματα στη στέγη, ενώ ο Βρετανός αρχιτέκτονας James Fergusson αργότερα πρότεινε την ύπαρξη παραθύρων ψηλά. Η μελέτη του de Lara επιβεβαιώνει ότι και οι δύο είχαν εν μέρει δίκιο: τα ανοίγματα στη στέγη, οι εσωτερικές δεξαμενές νερού, τα ημιδιαφανή ταβάνια και τα λαμπερά υλικά συνέθεταν ένα πολύπλοκο σύστημα φωτισμού που αναδείκνυε το άγαλμα της Αθηνάς.

Η έρευνα ανατρέπει επίσης νεοκλασικές αντιλήψεις αιώνων, όπως αυτές του Winckelmann, που ήθελαν τους ναούς λουσμένους στο λευκό φως και ανοιχτούς, λογικούς χώρους. Ο de Lara παρουσιάζει μια πιο σύνθετη πραγματικότητα: οι αρχαίοι Έλληνες σχεδίασαν χώρους που ενεργοποιούσαν τις αισθήσεις και το πνεύμα μέσω του ελεγχόμενου φωτός, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα μυσταγωγίας και δέους.

Η ψηφιακή αναδημιουργία του Παρθενώνα με πρωτοφανή ακρίβεια ρίχνει φως στον σχεδιασμό των αρχαίων ναών και ανοίγει νέους δρόμους για την εκπαίδευση του κοινού.

Με τη χρήση ειδικών γυαλιών εικονικής πραγματικότητας (VR), ο επισκέπτης μεταφέρεται κυριολεκτικά στο εσωτερικό του ναού. Έχει τη δυνατότητα να παρατηρήσει από κοντά τα αγάλματα, τα ζωηρά χρώματα που κάποτε κοσμούσαν τους τοίχους, καθώς και την εντυπωσιακή διακόσμηση του Παρθενώνα – στοιχεία που σήμερα έχουν είτε καταστραφεί είτε φθαρεί από τη φθορά των αιώνων.

Η πρωτοποριακή αυτή προσπάθεια όχι μόνο αναδεικνύει την αρχιτεκτονική και καλλιτεχνική αξία του Παρθενώνα, αλλά προσφέρει και ένα μοναδικό εκπαιδευτικό εργαλείο για μικρούς και μεγάλους. Μέσα από τη δύναμη της τεχνολογίας, το παγκόσμιο αυτό σύμβολο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού ζωντανεύει ξανά, επιτρέποντάς μας να το γνωρίσουμε όπως το έζησαν οι αρχαίοι Αθηναίοι.

ΠΗΓΗ: Lifo (με πληροφορίες από archaeologymag.com)