Λίγο πριν φτάσουμε στη Σαλαμίνα η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την εισβολή.

Φαντάζεσαι, της λέω, να φεύγεις από το σπίτι σου το πρωί και να μην πιάνεις μαζί σου έστω μια φωτογραφία, πιστεύοντας ότι ως το απόγευμα θα ‘σαι και πάλι πίσω και να μην επιστρέφεις ποτέ ξανά; Συγκλονιστικό. Ούτε καν να το διανοηθώ δεν μπορώ.

Έστω μια φωτογραφία ρε παιδί μου… 41 χρόνια μετά, να ‘το χεις βάρος στη συνείδησή σου και να σε ‘τρώει’ αυτό το πράγμα. Ότι, δηλαδή, φεύγοντας δεν πήρες μαζί σου έστω μια φωτογραφία.

Τι πράγμα είναι η προσφυγιά…

Πάλι καλά που ο (υπόλοιπος) κόσμος της Κύπρου άνοιξε τα σπίτια του και τις καρδιές του για όλους τους πρόσφυγες. Είναι περιπτώσεις που έμεναν ακόμα και 5 οικογένειες στο ίδιο σπίτι! Αρκεί να ζητήσεις από τους πιο παλιούς να σου διηγηθούν ιστορίες και θα καταλάβεις το μέγεθος του δράματος αλλά και το μέγεθος της μεγαλοψυχίας του Κύπριου.

Σε αυτό το σημείο νοιώθω την ανάγκη να αναδημοσιεύσω μια φωτογραφία που πέρασε σήμερα από το timeline μου, πλην όμως θεωρώ πως είναι περιττό να κάνω οποιοδήποτε σχόλιο.

Λίγα λεπτά αργότερα πατούσαμε χώματα Σαλαμίνας, μιας από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Κύπρου, η οποία σαφέστατα αποτελεί σύμβολο στην παγκόσμια αρχαιολογία. Παρά το σκοτάδι, πολλοί από τους θεατρόφιλους δεν δίστασαν να πάνε να δουν έστω στα κλεφτά το εντυπωσιακό αυτό αρχαίο βασίλειο, άλλοι για πρώτη φορά (όπως εμείς) και άλλοι για πολλοστή. Η συναισθηματική φόρτιση ήταν έντονη.

Το ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στο θέατρο. Παρατηρούσα κόσμο δίπλα μου να ανασαίνει βαθιά, προφανώς από συγκίνηση. Να κοιτάνε στο κενό και να σκέφτονται -ποιος ξέρει τι…

Τους σχεδόν 4.000 θεατές, Ελληνοκύπριους, Τουρκοκύπριους και ξένους που παρακολούθησαν την πρώτη μετά το καλοκαίρι του 1973 παράσταση του ΘΟΚ στη Σαλαμίνα και φυσικά την πρώτη μετά την τουρκική εισβολή του ’74, καλωσόρισαν ο πρόεδρος του ΘΟΚ, Γιάννης Τουμαζής και ο Σερντάρ Ατάϊ της οργάνωσης «Εντός των τειχών πόλης της Αμμοχώστου» ο οποίος μάλιστα κρατούσε ένα κλαδί ελιάς. Ο κόσμος τους χειροκρότησε δυνατά και παρατεταμένα, όπως χειροκρότησε και τους ηθοποιούς στο τέλος της παράστασης, ρίχνοντας συμβολικά πολλά κλαδιά ελιάς.

Ας είμαστε ρεαλιστές. Ένας «Ιππόλυτος» σίγουρα δεν φέρνει την άνοιξη, όσοι βρέθηκαν όμως στη Σαλαμίνα χθες Παρασκευή (11 Σεπτεμβρίου 2015) είδαν ότι, όπου υπάρχει πολιτισμός -και δεν μιλώ κατ’ ανάγκη για παραστάσεις θεάτρου, συναυλίες κλπ, αφού ο πολιτισμός έχει μια πολύ πιο ευρύτερη και πιο ουσιαστική έννοια- μπορούν να συμβούν θαύματα.

Καλή θέληση. Αυτό είναι το κλειδί. Να ανοίξουμε τα μυαλά μας για το καλό όλων μας και το καλό των παιδιών μας.

Η Χ. με την οποία απολαύσαμε παρέα αυτό το ωραίο ταξίδι στην Αμμόχωστο, τα τελευταία 5 χρόνια δουλεύει στο βόρειο κομμάτι της Κύπρου, στο πλαίσιο ενός προγράμματος με δικοινοτικό χαρακτήρα. Πέραν του ότι είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί και να γνωρίσει δεκάδες όμορφα σημεία μιας Κύπρου που εγώ δεν γνώρισα ποτέ (αφού κάποιοι κατάφεραν να μου φυτέψουν στο μυαλό πως τα σύνορά μας είναι στην πράσινη γραμμή και όχι στην Κερύνεια), έχει επίσης την τύχη να συναναστρέφεται κάθε μέρα με Τουρκοκύπριους.

«Ποτέ δεν προέκυψε κανένα πρόβλημα» μού λέει. Ποτέ όμως.

Σίγουρα χρειάζεται η συμφωνία λύσης να είναι δίκαιη, να προνοεί την αποχώρηση του στρατού, να είναι ανθρωποκεντρική και να αφουγκράζεται τις αγωνίες ένθεν και ένθεν, η λύση όμως του Κυπριακού πρέπει να δοθεί πρωτίστως σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων. Πρέπει πρωτίστως να είναι λύση εγκεφαλική.

«Θέλουμε τον κόσμο μας να έρτει που ποτζί, να κάμει φίλους, να ξηφοηθούν, να τους φύουν οι παράνοιες» μου είχε πει πρόσφατα ένας Ε/κ φίλος που θα έπαιζε μουσική στην κατεχόμενη Λευκωσία…

Και προβλήματα θα βγουν μετά την λύση και οι ακραίοι εθνικιστές θα κάνουν τα ‘πάρτι’ τους και προκατάληψη θα υπάρχει και φόβος. Ή μήπως σήμερα δεν υπάρχουν όλα αυτά στη ζωή μας και δη στη δική μας πλευρά; Μήπως ζούμε στον παράδεισο όπου όλα λειτουργούν ρολόι, χωρίς διαφθορά, χωρίς λαμογιές, χωρίς εθνικιστές, χωρίς φοβίες;

Γι’ αυτό αναφέρομαι στην καλή θέληση. Μόνο αν πάψουμε να δαιμονοποιούμε πρόσωπα και καταστάσεις θα καταφέρουμε να προχωρήσουμε, ενώ απ’ εκεί και πέρα είναι σαφέστατα θέμα και σωστής λειτουργίας των θεσμών του κράτους (κάτι που δεν συμβαίνει ούτε σήμερα), για διατήρηση της τάξης και της ασφάλειας σε οποιοδήποτε επίπεδο, για επιβολή δικαιοσύνης.

Όταν λέμε συμβίωση Ε/κ και Τ/κ εξυπακούονται πολλά πράγματα. Άλλες συνήθειες, άλλα έθιμα, άλλα θρησκευτικά ‘πιστεύω’. «Καλό Πάσχα κορούες». Αυτό ακριβώς έλεγαν οι Τ/κ γυναίκες στις γειτόνισσες τους κάθε Πάσχα, μου λέει η Χ., ενώ δεν θα ‘ταν υπερβολή αν λέγαμε πως το γιόρταζαν μαζί. Τι κι αν πίστευαν σε διαφορετικό θεό...

Σπουδαίο πράγμα να καταφέρεις βλέπεις τον ίδιο τον άνθρωπο και να τον σέβεσαι, ανεξάρτητα με το τι πιστεύει, τι πρεσβεύει και τι γλώσσα μιλάει.