Τα συναισθήματα που προκαλεί, ποικίλουν. Θυμός, στεναχώρια, αγανάκτηση, λύπη, μίσος, ενώ είναι και άλλοι που δηλώνουν αδιαφορία για το θέαμα, καθότι δεν τους προκαλεί καμιά αίσθηση (πλέον) η τεράστια σημαία στον Πενταδάκτυλο.

Τεράστια. Αυτή είναι σαφώς μια λέξη που τη χαρακτηρίζει. Όπου κι αν βρεθείς, την αντικρύζεις. Πόσω μάλλον αν βρεθείς εκεί κοντά, ή αν περάσεις από τον δρόμο που οδηγεί στα χωριά Βουνό και Συγχαρί.

Τη διαδρομή αυτή την έκανε πολύ πρόσφατα μια φίλη αναγνώστρια, πέρασε δηλαδή από τον δρόμο που διασχίζει τον πανέμορφο Πενταδάκτυλο και φωτογράφισε το τεράστιο αυτό πράγμα που φωταγώγησαν το 2003 και το οποίο σαφέστατα ασκημίζει το βουνό και ενοχλεί την αισθητική πολλών από εμάς.

Πήγε όσο πιο κοντά γινόταν, τη φωτογράφησε και μας έστειλε τις φωτογραφίες. Τις βλέπαμε, τις ξαναβλέπαμε και προσπαθούσαμε να προσδιορίσουμε τι συναισθήματα μας προκαλεί το θέαμα. Και τότε προέκυψε η ιδέα για το πώς θα τις «αξιοποιούσαμε».

Αυτό ακριβώς θα κάνουμε. Θα ρωτήσουμε κόσμο, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, να μας πουν τί συναισθήματα τους προκαλεί «η σημαία των Τούρκων» -όπως συνηθίσαμε να τη λέμε- στον Πενταδάκτυλο.

Και το κάναμε. Και μας απάντησαν, κάποιοι επώνυμα και άλλοι ανώνυμα. Και έχουμε να παρατηρήσουμε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι απαντήσεις (ένθεν και ένθεν) μας ξάφνιασαν.

Από την ομάδα της City Free Press

«Δεν νιώθω τίποτε. Δεν της δίνω σημασία. Δεν με κόφτει. Είτε μείνει, είτε φύγει, δεν με νοιάζει. Την ξέρω σαν ‘η σημαία των Τούρκων’.  Περισσότερο οι Τούρκοι της Τουρκίας την θαυμάζουν. Δεν μου αρέσει»

Ανώνυμος, 62, Τ/κ (μίλησε στα ελληνικά)

«Ο παππούς μου, 94 χρονών and counting, μου είπε κάποτε ότι ο άνθρωπος μπορεί να συνηθίσει τα πάντα. Και ξεκινώ με αυτή τη φράση στην ερώτηση σας ‘τι συναισθήματα μου προκαλεί η εικόνα της σημαίας’, επειδή σκέφτομαι ότι πλέον είμαι εντελώς αδιάφορος προς το θέαμα. Όχι επειδή δεν με ενδιαφέρει, δεν με καίει ή δεν με αφορά (είμαι πρόσφυγας). Όταν πέρασα για πρώτη φορά το οδόφραγμα και πέρασα κοντά από σημαία και άλλα εκτρώματα τύπου μιλιταριστικά installations ένιωσα -όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά- φόβο, θυμό, απόγνωση, αδικία, απογοήτευση και στεναχωρήθηκα που έπρεπε να υποστεί ο εγκέφαλος μου αυτά τα οπτικά ερεθίσματα. Σκέψου να ένιωθα κάθε μέρα αυτό το πράγμα. Πες το, λοιπόν, συνήθεια, πες το προσαρμογή, πες το ο νους μου φρόντισε να βοηθήσει για την πνευματική μου υγεία. Σημαία; Ποια σημαία;»

Στέλιος Κτόρας, 43, εκπαιδευτικός, Ε/κ

«Από το σπίτι μου την βλέπω κάθε μέρα. Δεν της δίνω σημασία και η ουσία είναι ότι πρέπει να ζήσουμε μαζί, να έρθει η ειρήνη και να φύγει η σημαία»

Ανώνυμος, 40, Τ/κ

«Κανένα συναίσθημα. Είτε εν τζιαμέ είτε έννεν τζιαμέ, το ίδιο μου κάμνει. Εν απλά μια σημαία που εν σημαίνει τίποτε. Απλώς εμείς της προσδίδουμε κύρος που την κάμνουμε σημείο αναφορά ούλλη την ώρα».

Κωνσταντίνος, 36, Δημοσιογράφος, Ε/κ

*Τους δύο πιο κάτω Τ/κ τους έθεσε το ερώτημα ένας Τ/κ:

 

«Νιώθω υπερηφάνεια όταν βλέπω τη σημασία από τη νότια πλευρά, δηλαδή απ’ τις ελεύθερες περιοχές. Την θαυμάζω».

*Ανώνυμος, 30 χρόνων, Τ/κ

«Την θαυμάζω και νιώθω περήφανος που αποτελεί την πιο μεγάλη σημαία στον κόσμο»

*Ανώνυμη, 26, Τ/κ

«Την πρώτη φορά που είχα δει τη σημαία στον Πενταδάκτυλο, είχα σοκαρστεί. Και μετά, ένοιωσα ένα αίσθημα οργής. Πιστεύω, τη σημαία τους την έχουν βάλει καθαρά για να μας επηρεάσουν ψυχολογικά. 1) Για να μας προκαλούν για αντιδράσεις, 2) για να μας υπενθυμίζουν ότι ‘ζούμε εμείς εδώ’, 3) ότι ανά πάσα στιγμή μπορούμε να πάρουμε και το υπόλοιπο κομάτι, 4) να μας προκαλούν την αίσθηση του φόβου, ψυχολογική πίεση και ότι έχουν εξουσία. Πολύ σημαντικό αυτό. Ακόμα, στις κατεχόμενες περιοχές θα δεις παντού τις σημαίες τους και τα «τιμητικά» τους αγάλματα. Ακόμα ένα σημάδι πλύσης εγκεφάλους ως προς τους Τούρκους / Τουρκοκύπριους από την ίδια την κυβέρνησή τους»

Ανώνυμη, 28, φωτογράφος, Ε/κ

«Κάθε φορά που βλέπω τη σημαία, θυμώνω. Διερωτούμαι πάντα πώς μπορούν τόσοι Κύπριοι να μεταβαίνουν στα κατεχόμενα βλέποντας αυτή τη σημαία. Πιστεύω ότι στα μέτρα εμπιστοσύνης που έγιναν έπρεπε να ζητηθεί να σβήσει αυτή η σημαία αντί να ανοίγουν οδοφράγματα»

Μαρίνα Βασιλείου, ιδιωτική υπάλληλος, Ε/κ

«Την μισώ όσο τίποτε από τότε που γεννήθηκε. Νιώθω αναγκασμένος να ζω με κάτι που μου επιβάλαν. Δεν θέλω να ξυπνώ και να τη βλέπω. Έχει τόσα χρόνια που αυτό το μίσος δεν μου φεύγει. Εύχομαι μια μέρα να φύγει η σημαία να μην τη ξαναδώ»

Ανώνυμος, 33, Τ/κ

«Συναισθήματα θυμού, μίσους και λύπης. Αλλά... τούτο δεν σημαίνει ότι είμαι ενάντια σε μια λύση, ούτε ότι είμαι εναντίον σε δικοινοτικές προσπάθειες… Πιστεύκω σε μια λύση όπου, ναι, πρέπει να υποστούμε κάποιες συνέπιες, αφού είμαστεν οι αδύναμοι... αλλά το γεγονός της σημαίας σίγουρα μου προκαλεί τα συναισθήματα που σου είπα. Τζαι κάτι άλλο που εθκιάβασα προχτές σε ένα ποστ όσον αφορά το ποιος θα είναι ο εθνικός μας ύμνος σε μια πιθανή λύση, πιστεύω ότι δεν παίζει κανένα ρόλο. Εμείς ξέρουμε ποιος εν ο ύμνος μας, αλλά, αν κολλούμε σε έτσι πράματα, εν θα φκούμε ποττέ που μέσα»

Πανγιώτας Σουρουλλάς, 19, στρατιώτης, Ε/κ

«Δεν με απασχολεί και δεν νιώθω τίποτα όταν τη βλέπω. Δεν θα με πειράζει να φύγει όπως δεν με πειράζει που είναι εκεί. Αφού έτσι και αλλιώς πριν δεν ήταν εκεί. Δεν με κάνει να νιώθω εθνική ασφάλεια ή κάτι άλλο. Το βράδυ είναι χρήσιμη για να προσανατολίζεσαι (γέλια)»

Ανώνυμη, 34, Τ/κ

«Δεν μου ξυπνάει κάτι ιδιαίτερο αλλά όταν είναι μια εθνική γιορτή νιώθω και όταν τη βλέπω, μου τονώνει το ηθικό, με κάνει να νιώθω εθνική περηφάνια»

Ανώνυμος, 32, Τ/κ

«Βασικά, (δυστυχώς) εσυνήθισα να την θωρώ τζαι δεν μου κάμνει αίσθηση. Ακόμα τζαι που επέρασα με το αυτοκίνητο πουκάτω της, πηαίνοντας στο αεροδρόμιο της Τύμπου, απλά έκαμεν μου εντύπωσην το μέγεθος. Τζιήνο που μου έκαμε εντύπωση ήταν η αντίδραση μιου παρέα μου καλαμαρά (που ήρτεν Κύπρο για πρώτη φορά πριν 4 χρόνια) τζαι είδεν την νύχτα τζαι κυριολεκτικά εσυγκλονίστηκε. Τζιαμέ εσυνειδητοποίησα (τζαι ελυπήθηκα) που πιον εσυνήθισα την τζαι δεν μου κάμνει αίσθηση»

Αντρέας Χατζηγεωργίου, 35, Εισοδηματίας, Ε/κ

«Η εικόνα του Πενταδαχτύλου αυτού του τεράστιου γίγαντα με τους κρυμμένους θησαυρούς, τους θρύλους, τα κάστρα, στέκεται αγέρωχα πάνω από το προσκεφάλι μας, αγόγγυστα και μας καρτερεί να δώσουμε δύναμη και φωνή βάζοντας τη σφραγίδα μας όπως την έβαλε ο Διγενης Ακρίτας. Κάθε νύχτα χιλιάδες λαμπιόνια αναβοσβήνουν θυμίζοντάς μας ότι η πατρώα γη βρίσκεται υπό κατοχή Τα συναισθήματα ανάμεικτα, θλίψη, καημός και πόνος, 42 χρόνια στη ξέρα και στην άπνοια. Το ερώτημα παραμένει: Γυρίζουμε την πλάτη η δίνουμε υπόσχεση γάμου κάνοντας μια νέα αρχή, βάζοντας το δαχτυλίδι στον Πενταδάχτυλο;»

Παναγιώτης Μερακλής, 53, καλλιτέχνης, Ε/κ

«Αυτά πράγματα δεν σημαίνουν κάτι για εμένα και θα προτιμούσα να μην υπάρχει. Σε ένα νησί διαιρεμένο, δεν χρειάζεται, πιστεύω, ένα τόσο μεγάλο σύμβολο που να τονίζει τόσο πολύ την επικρατούσα κατάσταση. Θεωρώ κιόλας ότι, ούτε ωραία είναι»

Ανώνυμη, 30, ασχολείται με δικοινοτικά προγράμματα, Τ/κ

«Έγινε ‘αόρατη’ με τον καιρό. Δε νομίζω να την βλέπουμε πια. Αλλά, είναι κι οι στιγμές που έρχεσαι αντιμέτωπος μαζί της. Μου προκαλεί σοκ κάθε φορά και οργή. Ηλεκτροδοτούμε κάποιον που δηλώνει προκλητικά την άτακτη παρουσία του στο σπίτι μας. Κι εμείς… απλώς θυμώνουμε»

Ανώνυμη, 33, Ε/κ

«Κάπου κάποτε είχα διαβάσει αυτό: Όλοι οι πόλεμοι είναι εμφύλιοι πόλεμοι. Γιατί όλοι οι άνθρωποι είναι αδέρφια»

Μάριος Κακουλλής, ηθοποιός, 26, Ε/κ

«Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα αυτή η σημαία. Aλλά θεωρώ ότι σαν εθνικό σύμβολο είναι κάτι καλό το ότι υπάρχει εκεί που υπάρχει. Όπως βέβαια είναι και η σημαίες στην Αμερική που είναι παντού. Φυσικά, η συγκεκριμένη θα μπορούσε να ναι μικρότερη»

Ανώνυμη, 28, Τ/κ

«Αν πω πως με τη θέα της τουρκικής σημαίας στον Πενταδάκτυλο νιώθω όπως νιώθει κάποιος πρόσφυγας ή κάποιος που βίωσε τον πόλεμο ή γνώρισε και έχει αναμνήσεις των κατεχομένων, θα πω ψέματα. Είμαι 34 χρονών και δυστυχώς λόγω ηλικίας δεν έζησα τα κατεχόμενα μέρη μας για να τα αγαπήσω και να συνδεθώ μαζί τους όπως οι πιο μεγάλης ηλικίας συμπατριώτες μας. Άρα πέραν της στεναχώριας για το διχασμό της πατρίδας μας δεν μπορώ να πω πως μου προκαλεί κάποια πιο έντονα συναισθήματα η θέα της σημαίας...»

Τατιάνα Ηρακλέους, 34, Ε/κ

«Η σημαία έσιει σχέση καθαρά με τη μεγαλομανία της προηγούμενης γενιάς. Άμαν την θωρώ σκέφτουμαι ότι, αν ήταν η ποτζιή η πλευρά η ελεύθερη, ήταν να εκάμναμεν τζαι εμείς μιαν ελληνική τόσην, επειδή η ίδια ράτσα είμαστε. Εν τω ίδιο με τες σπιταρόνες τζαι τες λιμουζίνες μας, τζαι τα hard selling marketing campaigns εταιρειών. Εν ούλλα μεγάλα. Αλλά, αν λυθεί το Κυπριακό εν θέλω να φύει, θέλω να θυμούμαστε τούτους ούλλους, τζαι που τες θκιο πλευρές, τα χάλια που μας σερβίρουν ούλλα τα χρόνια. Ανοίξαν τα σύνορα, μια χαρά βρεθούμαστεν τζαι συνυπάρχουμεν εμείς οι νέοι. Κάποτε εν να την θωρούμεν τζαι εν να λαλούμεν ‘ίντα χωρκάτες ήταν’»

Cotsios o Pikatillis, 30, Experiential Designer/Αρχιτέκτονας /Μουσικός, Ε/κ

«Αυτό που είναι δεδομένο χωρίς αμφιβολία είναι πως, για την κατάσταση στην Κύπρο δεν ευθύνονται ολόκληροι λαοί. Ευθύνονται μερικοί ανεγκέφαλοι. Μερικοί Τούρκοι, μερικοί Ε/κ, μερικοί Ελλαδίτες, μερικοί Τ/κ. Οπότε, μαλακία είναι, για μερικούς ξεφτίλες, να νοιώθουμε μίσος για ολόκληρους λαούς και ολόκληρες κοινότητες. Το ίδιο συμβαίνει και με τη σημαία. Δεν την έφτιαξαν πολλοί. Λίγοι ανεγκέφαλοι είχαν την ιδέα και την υλοποίησαν κάποιοι άλλοι στενόμυαλοι, διεκπεραιώνοντας απλά το σαν-κακόγουστη-φάρσα-όραμα των πρώτων. Η σημαία των Τ/κ είναι η σημαία της Κύπρου (η δική μας δηλαδή) και των Τούρκων είναι η τουρκική. Αυτή στον Πενταδάκτυλο είναι δημιούργημα των κατακτητών για το ψευδοκράτος τους που δεν αναγνωρίστηκε ποτέ από κανέναν. Άρα, είναι ανύπαρκτη. Άρα, φυσικά και πρέπει να εξαφανιστεί μια μέρα. Είναι άσχημη, είναι κακόγουστη, χαλά την εικόνα του πανέμορφου Πενταδάκτυλου και μολύνει (κυριολεκτικά) το περιβάλλον»

Μανώλης, 24, Άνεργος, Ε/κ

«Μου θυμίζει την ηλιθιότητα των ανθρώπων. Να χωρίζονται σε εμείς και αυτοί, να τους εκμεταλλεύονται πουλώντας τους παραμύθες για θρησκείες, πατρίδες και σύμβολα για να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα των λίγων και να τους πείθουν ότι έχουν εχθρό υποδεικνύοντας και ποιος είναι αυτός. Να τους απομακρύνουν όσο περισσότερο γίνεται από την ουσία της ύπαρξης τους»

Λευτέρης, 35, μουσικός, Ε/κ

«Θα έλεγα πως έχω μια σχέση αγάπης και μίσους με τη σημαία στον Πενταδάκτυλο. Από τη μια, εκνευρίζομαι αφάνταστα με την ηλιθιότητα και την ανωριμότητα της εδώ διοίκησης. Χωρίς έστω και μια υποτυπώδη προσπάθεια αποτελεσματικής διακυβέρνησης, προσπαθούν να επιβάλλουν την ύπαρξη ενός ‘κράτους’ με επιφανειακό, επιθετικό και καταστροφικό συμβολισμό. Από την άλλη, είναι τόσο γελοία και κιτς, που τη βλέπω και λίγο ως ‘εικαστική άποψη’. Κάτι που νομίζω αντιπροσωπεύει γενικότερα την όλη κατάσταση στην Κύπρο…»

Rahme, 30, Κοινωνιολόγος, Τ/κ

Το μέγεθος (της καταστροφής)

Στις 28 Οκτωβρίου 2003, ανήμερα της ελληνικής εθνικής επετείου, φωταγωγήθηκε στο κατεχόμενο από τους Τούρκους τμήμα της Κύπρου μια τεραστίων διαστάσεων σημαία του ψευδοκράτους, η οποία χαράχτηκε από τις κατοχικές αρχές στις πλαγιές του Πενταδακτύλου. Η σημαία του ψευδοκράτους είχε αρχικά σχεδιαστεί με ασπρισμένες πέτρες στη νότια πλαγιά του βουνού, τη δεκαετία του ‘80, με βασικό στόχο να είναι ορατή από παντού. Σήμερα, η σημαία μαζί με το συνοδευτικό σύνθημα του Κεμάλ Ατατούρκ «Ne mutlu turkum diyene» (Τί ευτυχία να λες είμαι Τούρκος), καλύπτει μια συνολική έκταση πέραν των 200.000 τετραγωνικών μέτρων, με χιλιάδες λαμπιόνια να την φωταγωγούν το βράδυ, ενώ με 425 μέτρα πλάτος και 250 μέτρα ύψος, θεωρείται η μεγαλύτερη σημαία στον κόσμο. Σε ότι αφορά στη σημερινή της μορφή, πρόκειται στην ουσία για πολλά λίτρα μπογιάς πάνω στο πετρώδες έδαφος του Πενταδακτύλου. Σημειωτέον ότι, πέραν από την συντήρηση που γίνεται μάλλον από τον στρατό κατοχής, σε τακτά χρονικά διαστήματα έρχονται στην Κύπρο ειδικά συνεργεία από την Τουρκία και τη συντηρούν με τη χρήση ειδικών χημικών βαφών, κάτι που συνεπάγεται τεράστια οικολογική καταστροφή για το φυσικό περιβάλλον στην οροσειρά του Πενταδακτύλου.