«Κάλεσα κάποιους φίλους μου σπίτι, ένα Σάββατο, και τους μαγείρεψα. Σε κάποια φάση τούς λέω: “Κοιτάξτε, επειδή νοιώθω ότι σε οποιοδήποτε άλλο project και να δουλεύω, όσο και να μου αρέσει, δεν μπορώ 100% να εκφράσω αυτό που θέλω, θα ήθελα να κάνω αυτό το πράγμα, μαζί σας, γιατί είστε φίλοι μου και σας αγαπώ και θέλω κιόλας να περάσω και καλά, χωρίς να καταπιεστώ. Είστε να το κάνουμε;”. Οπότε, πάνω εκεί που τρώγαμε το σουφλέ ζυμαρικών, είπα την ιδέα, το τραγουδήσαμε, το ηχογράφησα, το άκουσα, κάποια πράγματα τα διόρθωσα και κάπως έτσι βγήκε το project».

Το καλύτερο φαγητό είναι αυτό που το απολαμβάνεις με καλή παρέα, λέω πάντα εγώ, ενώ η εξαιρετική διασκευή της Μαρίνας Σάττι, στο παραδοσιακό τραγούδι «Θα σπάσω κούπες», χαριτολογώντας θα έλεγα πως, είναι μια απόδειξη ό,τι οι πιο όμορφες διασκευές μπορούν να προκύψουν μέσω μιας όμορφης παρέας που απολαμβάνει καλό φαγητό.

Εξάλλου, το βλέπεις, το ακούς. Αναγνωρίζεις πως έχει αγάπη και αλήθεια. Καθόλου τυχαίο που τα views ξεπέρασαν τις 200 χιλιάδες σε λιγότερο από ένα μήνα και που το τραγούδι αγαπήθηκε τόσο πολύ από κόσμο αλλά και ραδιόφωνα. Το τελικό αποτέλεσμα, αυτό που βλέπεις σε συνδυασμό με αυτό που ακούς, σε κερδίζει. Σε συγκινεί. Και σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να μην πιστώσεις έστω ένα μικρό μερίδιο της «επιτυχίας» στην ατμόσφαιρα που κατάφεραν να δημιουργήσουν τα παιδιά…

Το να συγκινήσεις κάποιον και να τον κάνεις να συντονιστεί μαζί σου και να εκλάβει κάτι σωστά και να επικοινωνήσετε, δεν έχει να κάνει ντε και καλά με την χρησιμοποίηση έντονων συναισθηματικών μέσων ή με το να βγαίνεις και να κλαις.

Η Μαρίνα Σάττι σίγουρα έχει πράμα να δώσει, ενώ και η ίδια νοιώθει πως τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να το κάνει.

 

Φωτογραφία (και κεντρική φωτογραφία): Θανάσης Καράτζας

Γιατί επέλεξες να διασκευάσεις το συγκεκριμένο τραγούδι, τη συγκεκριμένη στιγμή;

Τον τελευταίο καιρό δουλεύω προς αυτή την κατεύθυνση και προς αυτό τον ήχο. Στο πώς να μπλέξω δηλαδή στοιχεία της παράδοσης -γιατί αυτό είμαστε στ’ αλήθεια- με άλλα πράγματα που έχω ακούσει και με έχουν επηρεάσει. Σε προηγούμενες προσπάθειες, μία έγερνε πολύ προς τη μία κατεύθυνση, μετά φαινόταν πολύ πειραγμένο, ενώ τώρα νομίζω έχει αρχίσει και γίνεται μία ζύμωση σε όλο αυτό. Είναι αλήθεια πως η γενιά μου, όσοι έχουμε μεγαλώσει στα 90s και τα 00s, είναι μια μπερδεμένη γενιά. Εγώ, ας πούμε, έβγαινα έξω και άκουγα κρητικά γιατί έχω μεγαλώσει στην Κρήτη ή λαϊκά, έβλεπα όμως και MTV στην τηλεόραση, την Beyonce… Θέλοντας και μη γινόμαστε και λίγο Δυτικοί. Όλοι θέλουμε να γίνουμε και λίγο αμερικανάκια.

Οπότε θεωρείς ότι η προσέγγισή σου ήτανε σωστή; Σε ρωτώ γιατί έπαιξε και ένα σχόλιο που έλεγε «ενώ η απόπειρα έχει ενδιαφέρον, το παρακάνουν με την ελαφρότητα που το αντιμετωπίζουν και τα χαμόγελα και καταστρέφουν τον σπαραγμό του τραγουδιού».

Τόσο τα θετικά σχόλια όσο και τα αρνητικά τα βλέπω σαν ένα feedback, σαν τροφή για σκέψη. Κοίταξε, τα χαμόγελα δεν έχουν να κάνουν με τον σπαραγμό του τραγουδιού ούτε πιστεύω πως, το να συγκινήσεις κάποιον και να τον κάνεις να συντονιστεί μαζί σου και να εκλάβει κάτι σωστά και να επικοινωνήσετε, δεν έχει να κάνει ντε και καλά με την χρησιμοποίηση έντονων συναισθηματικών μέσων ή με το να βγαίνεις και να κλαις. Τα χαμόγελα μπορεί να έχουν να κάνουν με το ότι απλά είμαστε χαρούμενοι που βρεθήκαμε και κάνουμε αυτή την προσπάθεια. Δεν ήταν σκηνοθετημένο ότι θα βγούμε και θα γελάσουμε ή ότι θα βγούμε και θα κλάψουμε. Είναι ότι μας βγήκε εκείνη την ώρα. Κάποιοι αισθανόντουσαν έτσι, άλλοι κάπως αλλιώς.

 

Ο μπαμπάς μου είναι από Σουδάν, έχω μεγαλώσει στην Κρήτη, έχω σπουδάσει στην Αμερική, έχω ακούσει και pop και RnB και όλα τα είδη της μουσικής από όλο τον κόσμο. Όλα αυτά έχουνε κάπως μιξαριστεί και έχει βγει αυτό το αποτέλεσμα.

Πως εκλαμβάνεις όλο αυτό που συμβαίνει με τη διασκευή; Τι συναισθήματα σου προκαλεί η απήχηση που έχει;

Επειδή δουλεύω αρκετά χρόνια και με τη μουσική αλλά και στο θέατρο, νοιώθω χαρούμενη αφού τα προηγούμενα χρόνια έχω δουλέψει πολύ και με τον εαυτό μου και σε πράματα του χαρακτήρα μου, κυρίως για να ξεμπερδευτώ σε σχέση με όλη αυτή την πληροφορία και τη γρήγορη εποχή που μας μπερδεύει και που μας κάνει να μην ξέρουμε ούτε οι ίδιοι ποιοι είμαστε. Οπότε, είμαι χαρούμενη με αυτό το πρώτο βήμα και για το ότι κάποιοι συντονίστηκαν με αυτό -δεν θέλω να πω αν άρεσε ή δεν άρεσε. Πια, είμαι σε μια φάση πολύ δημιουργική που με πολλή χαρά θέλω να αποτυπώσω αυτό που είμαι. Δεν σκέφτομαι ούτε τι να κάνω για να το ακούσει πολύς κόσμος ούτε πως να ‘ναι καλό ή κακό. Αυτό που έχω κάνει με αντιπροσωπεύει, βασικά αντιπροσωπεύει τις κουλτούρες και τα ακούσματα που είχα μέχρι τώρα… Να πω εδώ πως δεν είμαι τελείως Ελληνίδα, αφού ο μπαμπάς μου είναι από Σουδάν, έχω μεγαλώσει στην Κρήτη, έχω σπουδάσει στην Αμερική, έχω ακούσει και pop και RnB και όλα τα είδη της μουσικής από όλο τον κόσμο. Οπότε, νοιώθω χαρά γιατί έχω ωριμάσει σαν άνθρωπος και σαν μουσικός και όλα αυτά έχουνε κάπως μιξαριστεί και έχει βγει αυτό το αποτέλεσμα. Οπότε, μόνο χαρά έχω. Και απ’ τη στιγμή που κάποιος κόσμος συντονίστηκε με αυτό, έχω ακόμα περισσότερη χαρά. Αυτό είμαστε εμείς αυτή την εποχή. Υπάρχει η έννοια της πολυπολιτισμικότητας, υπάρχει η έννοια του κάπως τα πράγματα μπλέκουν μεταξύ τους. Κάποιοι, όντως είπαν ότι πήρα ένα κλασσικό παραδοσιακό και το άλλαξα πάρα πολύ. Σίγουρα δεν έκανα ότι έκανα για να προσβάλω την παράδοση. Η παράδοση ήταν όπως ήταν σε κάποια εποχή που ξεκίνησε και ξεκίνησε για κάποιο λόγο, γιατί κάτι ήθελε να εκφράσει. Η γνώμη μου είναι πως αυτή η εποχή, η δική μας, έχει άλλες ανάγκες. Οπότε, μέσα από αυτό το πρίσμα το έκανα -μιας κοπέλας που ζει στο 2016 και έχει δεχτεί όλες αυτές τις επιρροές. Και όχι, δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό στην παραδοσιακή μουσική. Αυτό είναι κάτι το οποίο έχω αποδεχτεί τελευταία, λόγω και των ακουσμάτων-αναφορών που έχω.

Πως θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε;

Κάποιοι το χαρακτήρισαν ως bossa nova, το οποίο είναι ένας ρυθμός από τη Βραζιλία. Κατά τη γνώμη μου δεν έχει καμιά σχέση με αυτό, ούτε στην ενορχήστρωση ούτε στον ρυθμό. Εντούτοις, κάποια άλλα πράγματα, από άλλες κουλτούρες, μπορεί να θυμίζει, όπως για παράδειγμα τα κρουστά ή τα φωνητικά μπορεί να θυμίζουν κάτι αφρικάνικο και τέτοιες παραδόσεις...

Πραγματικά, δεν πρέπει να μπαίνουμε στη διαδικασία να δούμε αν είναι καλό ή κακό και αν αρέσει ή όχι. Αν είναι κουλτουριάρικο, σοβαρό ή ασόβαρο. Υπάρχει τόση ποικιλία σε όλα τα πράγματα που ο καθένας μπορεί να διαλέξει ότι του ταιριάζει.

Αν ήταν άλλο τραγούδι, ενδεχομένως και να μην είχε την επιτυχία του «Θα σπάσω κούπες»;

Σίγουρα είναι ένα τραγούδι που κτυπάει ευαίσθητες χορδές μέσα μας, στους Έλληνες, αφού είναι ένα τραγούδι της κουλτούρας μας. Κάποια άλλα στοιχεία που το έκαναν αγαπητό είναι ίσως το πως συνδυάστηκε η εικόνα αλλά και η ατμόσφαιρα που υπήρχε μεταξύ μας αφού είμαστε φίλοι και υπάρχει μια οικειότητα και μία χαλαρότητα... Οπότε, είναι να είναι και άλλοι παράγοντες πέρα από το τραγούδι.

 

Τι έχει αλλάξει στις ζωές σας από την προηγούμενη βδομάδα;

Η αλήθεια είναι πως, μόλις έβγαλα το τραγούδι είχα φύγει για 5-6 μέρες στην Αγγλία, απ’ εκεί το παρακολουθούσα, από το ίντερνετ. Έβλεπα τα views, τα σχόλια στο facebook, μου έλεγαν φίλοι ότι το παίζει ήδη το ραδιόφωνο έστω κι αν δεν είχε γίνει η επίσημη κυκλοφορία… Πέρα απ’ αυτό, τα σχέδια που είχα από πριν, αυτά σκοπεύω και τώρα να κάνω. Στην ουσία να παρουσιάσω αυτό που είμαι και στη συνέχεια να το εξελίξω και με κάποια πιο ορίτζιναλ κομμάτια. Σίγουρα σκέφτομαι πως ίσως κάποια πράγματα πρέπει να τα επιταχύνω σε σχέση με τα αρχικά μου σχέδια, αλλά και πάλι, προτιμώ να βγει με ψυχραιμία το πράγμα και να με αντιπροσωπεύει και να είναι κάτι που μου αρέσει, παρά να βιαστώ. Το καλό είναι πως υπάρχει ενδιαφέρον από συνάδελφους και από άλλους ανθρώπους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν αυτή μου την προσπάθεια.

Πως προέκυψε το project «Marina Satti & Friends»;

Μην φανταστείς ότι υπήρχε κάποιο σχέδιο. Αφού άλλαξε η χρονιά, κάλεσα κάποιους φίλους μου σπίτι ένα Σάββατο και τους μαγείρεψα. Σε κάποια φάση τούς λέω: «Κοιτάξτε, επειδή νοιώθω ότι σε οποιοδήποτε άλλο project και να δουλεύω, όσο και να μου αρέσει, δεν μπορώ 100% να εκφράσω αυτό που θέλω, θα ήθελα να κάνω αυτό το πράγμα, μαζί σας, γιατί είστε φίλοι μου και σας αγαπώ και θέλω κιόλας να περάσω και καλά, χωρίς να καταπιεστώ. Είστε να το κάνουμε;». Οπότε, πάνω εκεί που τρώγαμε το σουφλέ ζυμαρικών, είπα την ιδέα, το τραγουδήσαμε, το ηχογράφησα, το άκουσα, κάποια πράγματα τα διόρθωσα και κάπως έτσι βγήκε το project. Σε καμιά περίπτωση δεν είχα σκεφτεί από πριν ότι θα κάνω «Marina Satti & Friends» και ότι θα γίνει έτσι.

Η γενιά μου, όσοι έχουμε μεγαλώσει στα 90s και τα 00s, είναι μια μπερδεμένη γενιά. Εγώ, ας πούμε, έβγαινα έξω και άκουγα κρητικά γιατί έχω μεγαλώσει στην Κρήτη ή λαϊκά, έβλεπα όμως και MTV στην τηλεόραση, την Beyonce…

Άρα είστε μια ομάδα ανθρώπων;

Ναι και γενικώς είμαι και πολύ ανοικτή. Δηλαδή και σε επόμενα βίντεο που θα ακολουθήσουν, θα μου άρεσε αυτό το πράγμα, όπου ο καθένας έχει την προσωπικότητά του, τον χαρακτήρα του. Όπου συναντιούνται οι άνθρωποι τι γίνεται;

Θα κάνετε κι άλλα πράγματα με τα συγκεκριμένα παιδιά; Θα εξελιχθεί η φάση;

Και με τα παιδιά τα συγκεκριμένα και με άλλα παιδιά. Projects σαν κι αυτό είναι μια ευκαιρία για όλους, πέραν από τους δουλειές μας, να κάνουμε κι άλλα πράγματα, να πειραματιστούμε… Και με τα επόμενα άτομα που θα συνεργαστούμε, με τους οποίους κάνουμε ήδη συζητήσεις, αυτό είναι το concept. Μπορεί, δηλαδή, ναι μεν να κάνεις καριέρα σε κάτι άλλο, είναι όμως και αυτό για το οποίο ενίοτε λες «μακάρι να μπορούσα να το ‘χα κάνει κι αυτό μια φορά». Ε ναι, αυτό να κάνουμε εμείς…

Τι συζητήσεις κάνεις αυτό το διάστημα;

Γίνονται συζητήσεις σε διάφορα επίπεδα, αλλά νομίζω επειδή έχω κάνει υπομονή αρκετό καιρό, περιμένοντας κυρίως την κατάλληλη στιγμή, βασικά την κατάλληλη στιγμή για μένα, ως εκ τούτου δεν βιάζομαι, δεν έχω κάποιο άγχος.

Θεωρείς λοιπόν πως η κατάλληλη στιγμή είναι η τωρινή;

Ναι, σίγουρα. Συνειδητοποιώ κιόλας ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά απ’ ότι νόμιζα τόσα χρόνια, κι απ’ όσο φοβόμουνα και με κρατούσε πίσω. Πέρασα τη φάση της ανασφάλειας, οπότε πλέον δεν με νοιάζει αν κάτι που θα κάνω ενδεχομένως και να μην αρέσει σε κάποιον. Αυτό που θέλω είναι να συστηθώ και να πω «γεια σας, είμαι αυτή, αυτά τα πράγματα μου αρέσουν» κι αν κάποιος γουστάρει και θέλει να ακολουθήσει, καλώς.

Σίγουρα κτυπάει ευαίσθητες χορδές μέσα μας, στους Έλληνες, αφού είναι ένα τραγούδι της κουλτούρας μας. Κάποια άλλα στοιχεία που το έκαναν αγαπητό είναι ίσως το πως συνδυάστηκε η εικόνα αλλά και η ατμόσφαιρα που υπήρχε μεταξύ μας.

Θα τολμούσες να συστηθείς ακόμα και μέσω ενός ολοκληρωμένου άλμπουμ;

Θα το ήθελα πολύ, είμαι σε αυτή τη διαδικασία προετοιμασίας, οπότε κι αυτός είναι ένας λόγος που δεν θέλω να βιαστώ. Πάντα θέλω τα πράγματα να γίνονται με μία ηρεμία ή τελοσπάντων να είναι αντιπροσωπευτικά. Δεν θέλω να ακολουθούν αυτή την ταχύτητα και το μπέρδεμα που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Που θέλουμε να κάνουμε ότι κάνει και ο άλλος, θέλουμε να συγκριθούμε πάντα με ένα άλλο κριτήριο, ενώ η αλήθεια βασικά είναι να δούμε τι γουστάρει ο καθένας μας. Εσύ, Μιχάλη, τι γουστάρεις; Εγώ, η Μαρίνα, τι γουστάρω. Χωρίς να σκέφτεσαι τι θα αρέσει και τι δεν θα αρέσει ή τι έκανε ο φίλος σου για να το κάνεις κι εσύ. Αυτό είναι που μας μπερδεύει. Αν ο καθένας είχε το καθαρό μυαλό να διαβάσει τις ανάγκες του, νομίζω θα ήταν αλλιώς η κοινωνία.

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι τους οποίους συμβουλεύεσαι στη δουλειά σου;

Ναι, φυσικά. Στην ουσία όμως, αυτό που μου λένε όλοι είναι να κάνω αυτό που μου λέει το δικό μου ένστικτο και η δική μου αισθητική.

Πέρασα τη φάση της ανασφάλειας, οπότε πλέον δεν με νοιάζει αν κάτι που θα κάνω ενδεχομένως και να μην αρέσει σε κάποιον. Αυτό που θέλω είναι να συστηθώ και να πω «γεια σας, είμαι αυτή, αυτά τα πράγματα μου αρέσουν» κι αν κάποιος γουστάρει και θέλει να ακολουθήσει, καλώς.

Μουσικά, τι άλλο που άκουσες πρόσφατα στην Ελλάδα σου έκανε εντύπωση;

Να σου πω τι με έκανε πάρα πολύ χαρούμενη, χωρίς να έχω παρακολουθήσει και όλη του την πορεία 100%. Μου άρεσε πάρα πολύ η κίνηση που έκανε ο Δεληβοριάς τελευταία. Το έλεγα για δυο βδομάδας, σε όποιον έβρισκα μπροστά μου. Τον βρήκα πολύ μάγκα σε αυτό που έκανε. Ενώ έχει ήδη κτίσει κάτι και είναι γνωστός, ξαφνικά τόλμησε και έκανε ένα βήμα διαφορετικό. Όταν έχεις κάποιους ακόλουθους που σε αγαπάνε και σε ακολουθούν πιστά, θεωρώ ότι είναι μεγάλη μαγκιά να εισάγεις κάτι καινούργιο μετά από τόσα χρόνια. Εμένα μου άρεσε πολύ αυτό το πράγμα. Δείχνει ότι η φάση αναπνέει. Ότι είναι ανοικτός και δέχεται αλληλεπίδραση από το περιβάλλον του. Γιατί, εντάξει, υπάρχουν κι άλλα παραδείγματα καλλιτεχνών που στην ουσία έχουν κλειδώσει αυτό που τους έκανε επιτυχημένους και προσπαθούν να το αναπαράγουν μετά από αρκετά χρόνια που έχουν αλλάξει οι συνθήκες. Για να μην παρεξηγηθώ, ούτε αυτό το κατακρίνω… Πραγματικά, δεν έχω να κριτικάρω κανέναν. Ο καθένας να κάνει αυτό που γουστάρει, που τον κάνει χαρούμενο! Με ρωτάς γιατί έγινε το βίντεο επιτυχία. Βασικά γιατί ήμασταν χαλαροί και χαρούμενοι για αυτό που κάνουμε. Μόνο και μόνο που κάποιος βρίσκει τη δύναμη και το θάρρος, τη συγκέντρωση και τον χρόνο να παρουσιάσει κάτι δικό του, εγώ λέω μπράβο. Πραγματικά, δεν πρέπει να μπαίνουμε στη διαδικασία να δούμε αν είναι καλό ή κακό και αν αρέσει ή όχι. Αν είναι κουλτουριάρικο, σοβαρό ή ασόβαρο. Υπάρχει τόση ποικιλία σε όλα τα πράγματα που ο καθένας μπορεί να διαλέξει ότι του ταιριάζει.

 

Φωτογραφία: Θανάσης Καράτζας

Εσύ, Μιχάλη, τι γουστάρεις; Εγώ, η Μαρίνα, τι γουστάρω. Χωρίς να σκέφτεσαι τι θα αρέσει και τι δεν θα αρέσει ή τι έκανε ο φίλος σου για να το κάνεις κι εσύ. Αυτό είναι που μας μπερδεύει. Αν ο καθένας είχε το καθαρό μυαλό να διαβάσει τις ανάγκες του, νομίζω θα ήταν αλλιώς η κοινωνία.

Τι ακριβώς έχεις σπουδάσει;

Έκανα ενορχήστρωση και παραγωγή στο Berklee. Τον πρώτο καιρό που γύρισα από Αμερική έκανα παραγωγή, σύνθεση ή ενορχήστρωση για εικόνα, για θέατρο, ενώ πλέον, αυτό που έχω μάθει, το κάνω για τον εαυτό μου.

Τη φωνή σου τη δουλεύεις;

Ναι, έχω ένα φίλο μου αγαπημένο, τον Πάνο Δήμα, με τον οποίο είχα πάρει και δίπλωμα κλασσικού τραγουδιού δίπλα του πριν πάω στην Αμερική, ενώ κατά καιρούς έχω δοκιμάσει και πλάι σε άλλους. Για μένα, όμως, ο Δήμας είναι ο γιατρός μου. Το λέω έτσι, γιατί κυριολεκτικά αυτό είναι.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Πως θα «εκμεταλλευτείς» την αναγνωρισιμότητα;

Βασικά, το βλέπω σαν μια ευκαιρία, αφού με έχουν προσεγγίσει άνθρωποι τους οποίους ίσως θα έπαιρνε πολύ περισσότερο χρόνο να τους βρω εγώ υπό άλλες συνθήκες. Ίσως, μόνο σε αυτό το επίπεδο βοηθήθηκα από αυτό που έγινε το τελευταίο διάστημα. Κατά τ’ άλλα, δεν θέλω να φύγω από το αρχικό πλάνο, ή να εκτροχιαστώ από αυτό που αρχικά ήθελα να κάνω, από έναν ενθουσιασμό και μόνο, αλλά σίγουρα χαίρομαι που με προσέγγισαν πολλοί και σημαντικοί άνθρωποι. Και εκτός από τα δικά μου κομμάτια που δουλεύω, σίγουρα αυτό το project με τους φίλους θέλω να συνεχιστεί αφού το βλέπω σαν μια ευκαιρία επικοινωνίας και ανταλλαγής. Ίσως και εκτόνωσης…