Ο Ιάκωβος Χατζησταύρου, συνεργάτης του περιοδικού National Geographic και freelance φωτογράφος με πλούσιο βιογραφικό, μοιράζεται μαζί μας ένα μικρό δείγμα της δουλειάς του. Ακολουθούν αποσπάσματα από την συνέντευξη που πρόσφατα παραχώρησε στο SigmaLive. [διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη εδώ]

 

Η πρώτη μου αποστολή στην Κύπρο ήταν τον Μάρτιο του ’13. Ξέροντας πως οι τράπεζες θα παρέμειναν κλειστές ανέμενα, όπως όλοι οι ανταποκριτές, επεισόδια και φασαρίες. Όλα αυτά που είχαν προηγηθεί στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τα περασμένα χρόνια. Είχα κουβαλήσει μαζί μου κράνος, ασφυξιογόνα μάσκα, απ’ όλα… Γενικότερα κανείς μας δεν περίμενε αυτό που εξελίχθηκε. Αντιληφθήκαμε πως ο Κύπριος δεν έχει εμπειρία σε αντιπαλότητες…

Το πρόσφατο φωτογραφικό μου βιβλίο αφορά στα ναρκωτικά και φιλοξενεί πολύ σκληρές και επιθετικές εικόνες. […] Όταν έχεις ένα έφηβο που φλερτάρει με την ιδέα των ναρκωτικών και του λες «μη», σαν να ‘σαι η μάνα του, και το ίδιο του λέει και η εκκλησία και η κυβέρνηση και όλοι, αυτός ακούει «Κάν’ το, είναι επανάσταση». Ασχολήθηκα για έξι ολόκληρους μήνες με το πρότζεκτ αυτό. Ήμουν καθημερινά στα στέκια των ναρκομανών, απέκτησα την εμπιστοσύνη τους και τους φωτογράφιζα με την άδειά τους. Έβγαλα πολύ σκληρές εικόνες χρήσης, της πραγματικότητας ακριβώς όπως είναι. […] Πρόκειται επί το πλείστο για ευαίσθητα παιδιά. Για «επαναστάτες» που την έχουν πατήσει.

Το λεγόμενο «street working» χρειάζεται πειθαρχία και εκπαίδευση. Αν είναι να βγεις να φωτογραφίσεις ναρκομανείς, πρέπει να φορέσεις το τζιν σου και να πάρεις μαζί σου σύριγγες, για παράδειγμα. Αν το αντικείμενο είναι οι άστεγοι, πρέπει να κουβαλήσεις μαζί σου φαγητό και κουβέρτες. Η ματιά του φωτογράφου πρέπει να είναι στο ίδιο επίπεδο με τον άνθρωπο που θα φωτογραφίσει, γιατί τους ανθρώπους πρέπει να τους κοιτάμε από ψηλά μόνο άμα είναι να τους δώσουμε το χέρι για να τους σηκώσουμε από κάτω.

Είναι κάπως δύσκολο, και αποτελεί πρόκληση, να δουλεύεις με την UNFICYP. Υπάρχουν αυστηροί κανονισμοί. Δεν κοιτάμε αριστερά, δεν κοιτάμε δεξιά, δεν αγγίζουμε πουθενά… […] Το σημαντικότερο είναι που τα Ηνωμένα Έθνη τα διατηρούν όλα σε άριστη κατάσταση. Για παράδειγμα, έχει κάπου τοποθετημένο ένα παιγνίδι, ένα μπλε τρακτέρ. Μου εξήγησαν ότι εκεί ακριβώς υπήρχε ένα αληθινό μπλε τρακτέρ, το πήρε κάποια στιγμή μετά το ’74 ο κάτοχός του και στην θέση του βάλανε ένα παιγνίδι. Σ’ ένα άλλο σημείο, μέσα σ’ ένα γκρεμισμένο κτίριο, πάνω σ’ ένα ράφι, είναι τοποθετημένες πολλές μπάλες, απ’ αυτές που παίζουν τα παιδιά. Είναι μπάλες που ξέφυγαν, μετά την εισβολή, απ’ τα παιδάκια που ζουν στα κατεχόμενα και κατέληγαν στην Νεκρή Ζώνη. Λόγω του ότι απαγορεύεται να επιστρέψεις την μπάλα, τις κρατήσανε εκεί, σε ένα ράφι.

Το μόνο που πουλάει αυτή τη στιγμή είναι η κρίση και το θέμα ενέργεια. Η κρίση, όταν ήταν breaking news δεν τους έδωσε αυτό που ιδανικά θα ήθελαν. Τα ενεργειακά θέματα όμως τους αφορούν, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Πήρα ειδική άδεια και πήγα στο Βασιλικό αλλά δεν μου δόθηκε άδεια από τους αρμόδιους εδώ για να βγω στην πλατφόρμα. Είχα λογομαχήσει μάλιστα με τον υπεύθυνο ασφαλείας εκεί και του εξήγησα πως αν το National Geographic ή οι Times ενδιαφερθούν για τις φωτογραφίες θα πρέπει να μου δώσει την άδεια. Το μόνο που άκουγα ήταν «Όχι» και σκέψου πως ήμουν μόνο στην διαδικασία του ρεπεράζ, δηλαδή θα έβγαζα απλά κάποιες ενδεικτικές φωτογραφίες για να μου πουν αν ενδιαφέρονται.

Ελπίζω να μου δοθεί πρόσβαση στα σημεία που γίνεται διερεύνηση ή εκταφές αγνοουμένων. Έχω στο μυαλό εικαστικές φωτογραφίες. Θέλω να παρουσιάσω την διαδικασία οπτικά, να γίνει η εικόνα-αναφορά, να μην ξεχαστούν αυτοί οι άνθρωποι. […] Βρέθηκα πρόσφατα σε μια κηδεία, άκουσα και τους επικήδειους των πολιτικών, αλλά δεν έμαθα τίποτα γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Δεν δούλευε; Δεν ερωτεύτηκε; Ποιος ήταν;

Ήμουν ανταποκριτής στο πόλεμο στη Βοσνία. Με σταματήσανε απ’ το Πρακτορείο γιατί θεώρησαν ότι κινδύνευα… Είχα μια τρέλα μικρός. Γινόταν πανικός και έτρεχα να βγάλω φωτογραφίες. Ήμουν μόνο 28 χρονών και είχα ήδη ακούσει πολλά «ζιπ» […] στην εμπόλεμη ζώνη, «ζιπ» αποκαλούν τον ήχο της σφαίρας που περνάει πολύ κοντά απ’ τα αυτιά σου. Ένα ήχο πολύ γρήγορο. Σ’ ένα χαράκωμα στην Βοσνία κάποιος μου είπε «Την σφαίρα που γράφει το όνομά σου δεν την ακούς. Την παίρνεις μαζί σου».

Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να δώσω ποτέ απάντηση στην κόρη μου «Γιατί ο κόσμος είναι έτσι;» αλλά προσπάθησα και θα συνεχίσω να προσπαθώ να αποτυπώνω, μέσα απ’ την δική μου ματιά, τα γεγονότα της κάθε περιόδου και ίσως έτσι, καταφέρω κάτι.

Δες εδώ το τρέιλερ της ταινίας που σκηνοθετεί ο Ιάκωβος Χατζησταύρου.

Περισσότερη δουλειά του εδώ.