Ο όρος πλατεία έχει την ίδια έννοια σε όλο τον κόσμο. Είναι ένας ανοιχτός χώρος συγκέντρωσης για μια ευρεία γκάμα ατόμων. Στην εντός των τειχών Λευκωσία ο ορισμός πλατεία έχει αλλάξει και δεν θυμίζει τίποτα από παλιά.

 

Παλαιότερα, μόνοι θαμώνες η νεολαία που αναζητούσε εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης, πέρα από το συνηθισμένο. Αντίθετα, σήμερα, παρατηρείται κοσμοσυρροή καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας και ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες στα cafe που κατέκλισαν την πλατεία. Η όψη της έχει αλλάξει ριζικά και η παλιά της εικόνα έχει χαθεί. Κάτοικοι της περιοχής, εκφράζουν παράπονα για την έντονη δραστηριότητα που υπάρχει και κατ’ επέκταση για τα προβλήματα που δημιουργούνται. Οι απόψεις για το θέμα διίστανται. Παρόλα αυτά η εντός των τειχών πόλη φαίνεται να έχει ξανά ζωή.

 

Αυτό είναι το εισαγωγικό του άρθρου που μας έστειλαν δύο τριτοετείς φοιτήτριες δημοσιογραφίας από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, οι Ιωάννα Ανδρέου και Βιργινία Σακκά, οι οποίες έχουν ασχοληθεί τους τελευταίους δύο μήνες με το ζήτημα της ανάπλασης της πλατείας Φανερωμένης.

Μάλιστα, στο πλαίσιο της δημοσιογραφικής έρευνας έκαναν και δυο συνεντεύξεις, με το νυν Δήμαρχο Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, αλλά και με την κυρία Ελένη Μαύρου, ενώ συνομίλησαν και με θαμώνες της περιοχής.

 

Αλλαγή και ανάπλαση της πλατείας

Με λεξιλογικούς όρους, ανάπλαση θεωρείται η ανανέωση ή η μεγάλη αλλαγή ενός υποβαθμισμένου οικιστικού συνόλου. Σύμφωνα με την πρώην δήμαρχο Λευκωσίας, κυρία Μαύρου, παρά τη φθορά που υπέστη η παλιά πόλη όλα αυτά τα χρόνια «γεννήθηκαν κινήσεις από τον ίδιο τον κόσμο, ιδίως από πιο νέους, οι οποίοι ένιωθαν ότι εκείνος ο χώρος θα ήταν μια βάση για τις εκδηλώσεις τους, τις δραστηριότητές τους, για συνεύρεση». «Άλλωστε αυτός είναι ο ρόλος των πλατειών σε μια πόλη, να φέρνουν τους ανθρώπους κοντά» καταλήγει.

«Παλιά ήταν ένας τόπος που επήαινες για να χαλαρώσεις που την καθημερινότητα, τώρα ήρτεν η καθημερινότητα τζιαμέ».

Τότε…

Η πλατεία Φανερωμένης υπήρξε για χρόνια κέντρο εναλλακτικών κοινωνικών δραστηριοτήτων. Την επισκέπτονταν κυρίως νεαρά άτομα, τα οποία ήθελαν να ξεφύγουν από τα καθιερωμένα, περνώντας την ώρα τους κάπως «αλλιώς». Σταθερό σημείο αναφοράς ο Μανώλης, το μοναδικό δέντρο της πλατείας. Στον περίγυρο της εκκλησίας Φανερωμένης, έβλεπες παρέες να μιλούν, ζογκλέρ να εξασκούν τα κόλπα τους, μουσικούς του δρόμου, αλλά και μικρά παιδιά να παίζουν κυνηγητό στον ελεύθερο χώρο της πλατείας. Μοναδικό καφενείο ήταν τα «Καλά Καθούμενα», περιτριγυρισμένο από μικρά καταστήματα, τα οποία με την εγκατάλειψη της παλιάς πόλης, υποβαθμίστηκαν και τελικά έκλεισαν. Στην πλατεία υπήρχαν αρκετά παγκάκια, τα οποία εξυπηρετούσαν  τους περαστικούς και τους τότε θαμώνες της περιοχής. 

Εκτός από  τα σχέδια ανάπλασης που υπάρχουν για την περιοχή της παλιάς Λευκωσίας, στην πλατεία Φανερωμένης μπορούμε να εντοπίσουμε έξαρση εμπορικής δραστηριότητας.

Και τώρα

Πριν μερικά χρόνια, κάνοντας μια βόλτα στην περιοχή ερχόμασταν αντιμέτωποι με την εικόνα μιας σχεδόν ερημωμένης πλατείας. Σήμερα, η όψη της έχει αλλάξει κατά πολύ. Έχει γίνει ο κύριος πυρήνας εμπορικών δραστηριοτήτων της παλιάς Λευκωσίας με αποτέλεσμα οι κοινωνικές δράσεις να συμπιέζονται. Η πλατεία, πλέον, κατακλύζεται από κόσμο όλων των κοινωνικών ομάδων. Τα παγκάκια έχουν σχεδόν εξαφανιστεί και την θέση τους έχουν πάρει τραπεζάκια και καρέκλες των καφέ που αντικατέστησαν τα καταστήματα. Η ανάπλαση αυτή βοήθησε στην αναζωογόνηση των κεντρικών δρόμων της παλιάς πόλης. Μαζί της όμως έχει φέρει και προβλήματα, όπως οχλαγωγία, δυσκολία στη στάθμευση και ρύπανση.

«Παλιά ήταν ένας τόπος που επήαινες για να χαλαρώσεις που την καθημερινότητα, τώρα ήρτεν η καθημερινότητα τζιαμέ! Παλιά ήταν ησυχία, επήαινες τζιαμέ να έβρεις τους παρέες σου, ένιωθες ότι ανήκε σου με κάποιο τρόπο τζιήνος ο τόπος. Τωρά εν σάμπως τζαι έγινε κατάληψη που τα cafe τζιαι τους πελάτες τους. Αρέσκει μου όμως, έστω τζιαι αν εν έτσι, έσιει άλλον αέρα που οποιονδήποτε τόπο μέσα στην Λευκωσία! Έχουν ούλλα ένα χρώμα χρυσαφένιο, πολλά ξεκούραστο, φκάλλει κάτι πολλά οικείο» μας αναφέρει χαρακτηριστικά θαμώνας της περιοχής.

Η συγκεκριμένη περιοχή είχε και πάντα θα έχει κάτι διαφορετικό από την υπόλοιπη πρωτεύουσα! Εκεί το παλιό και το νέο συνδυάζονται αρμονικά και πάντα υπάρχει ένα αίσθημα οικείου, το οποίο την καθιστά ακόμα πιο όμορφη!

Τελικά;

Σύμφωνα με τον κύριο Γιωρκάτζη «Την ανάπτυξη αυτή θα πρέπει να την δούμε να εξελίσσεται με σύνεση και μέσα στα ορθά πλαίσια… Η εντός των τειχών πόλη είναι η καρδιά της πρωτεύουσας. Αν δεν διορθώσουμε την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά, τι πολιτισμό θα παραδώσουμε στις κατοπινές γενιές;».

Συμπεράναμε ότι κάτοικοι και Δημαρχείο, θέλουν ότι καλύτερο για την περιοχή, ακόμη και αν οι απόψεις τους μερικές φορές συγκρούονται. Είναι ένας τόπος ο οποίος αξίζει ιδιαίτερη προσοχή και έχει μεγάλες προοπτικές. Σημασία έχει, η όποια αλλαγή γίνεται να εναρμονίζεται με το υπάρχον περιβάλλον και να διατηρεί τον γραφικό χαρακτήρα της παλιάς πόλης.