Η ελληνική ποίηση γίνεται (στην κυριολεξία) "underground", καθώς Γκάτσος, Καβάφης και Σαπφώ γίνονται επιβάτες στο μετρό του Λονδίνου... Μαζί τους και ο Κωνσταντίνος Σαρκάς, ο οποίος μας μεταφέρει την εμπειρία του.
Κατεβαίνω, βιαστικά, τις κυλιόμενες στον σταθμό του underground της γειτονιάς μου στο Λονδίνο. Μένω κοντά στο Canada Water -άμα είσαι 20something/30something Λονδρέζος ξέρεις καλά ότι όλα τα cool μπαρ/καταστήματα/δισκάδικα/σινεμά/whatever της πόλης είναι στο ανατολικό Λονδίνο, οπότε αποφεύγεις σαν το διάολο την τουριστική κόλαση του West End και πας παντού με το Overground, την νέα πορτοκαλί γραμμή του underground.
Πέρσι μας κορόιδευαν όλοι εδώ και τώρα έχουν μερικά από τα καλύτερα δείγματα της ποίησής μας να πηγαίνουν πέρα-δώθε καθημερινά, από την μια άκρη του Λονδίνου ως την άλλη;
Αυτή τη φορά όμως έπρεπε –γ@*ω την υποχρέωσή μου μέσα- να ανέβω μέχρι το κέντρο οπότε βούτηξα στο κονσερβοκούτι της Jubilee Line και βρέθηκα με την μούρη κολλημένη σε μια από τις κλασσικές αφίσες που συνήθως αγνοούν πάνω από το κεφάλι του απέναντι οι Λονδέζοι -άγραφος κανόνας του “tube” είναι να μην κοιτάς ποτέ στα μάτια εκείνον/η που κάθεται απέναντι σου. Διαβάζω “Greek poems on the underground”. “Ώπα”. Πέρσι, μας κορόιδευαν όλοι εδώ και τώρα έχουν μερικά από τα καλύτερα δείγματα της ποίησής μας να πηγαίνουν πέρα-δώθε καθημερινά, από την μια άκρη του Λονδίνου ως την άλλη; Γιατί όχι; Καιρός ήταν να φιλοξενηθεί και η ελληνική ποίηση στην cool αυτή πρωτοβουλία του Transport for London (TFL) που πρωτο-ξεκίνησε το 1986 με στόχο να φέρει την ποίηση σε ένα πιο ευρύ κοινό. Εδώ και σχεδόν 30 χρόνια, στα βαγόνια του tube έχουν φιλοξενηθεί κλασσικοί, σύγχρονοι, διεθνείς και ανερχόμενοι ποιητές των οποίων την δουλειά μπορείς να διαβάσεις όσο κρατάνε μια-δυο στάσεις του ταξιδιού σου.
Ένα πατριωτικό… σε πιάνει
Το ποίημα που βλέπω μπροστά μου (ενόσω το παραφουσκωμένο Herschell σακίδιο του Αδόλφου Hipster που στέκεται πίσω μου μού κόβει την κυκλοφορία στο μπράτσο) δεν το αναγνωρίζω. Δεν θα σ’ το παίξω ούτε για λεπτό ειδήμων της ποίησης. Άμα θες να σου πω για το “Under the Skin”, τη νέα ταινία του Jonathan Glazer που συζητά αυτή την στιγμή όλο το Λονδίνο ή για το ψεσινό gig του John Grant στο Roundhouse, τότε χτύπα στο FACETIME και μιλάμε με τις ώρες. Από ποίηση δεν ξέρω πολλά φίλε... Σε πιάνει, όμως, ένα ψιλο-πατριωτικό αίσθημα περηφάνιας όταν διαβάζεις (στα αγγλικά και στα ελληνικά): “Κύπριδος ούτος ο χώρος, επεί φίλον έπλετο τήνα αιέν απ' ηπείρου λαμπρόν ορήν πέλαγος…” στίχος της Ανύτης, αρχαίας ελληνίδας ποιήτριας από την Τεγέα (δείξε μου τον ιδρυτή του Wikipedia να του κεράσω μια μπίρα)! Το ψάχνω λίγο περισσότερο μέσα στις επόμενες μέρες και μαθαίνω ότι το όλο project “Greek poems on the Underground” γίνεται με αφορμή την ελληνική προεδρία της Ε.Ε. Από τώρα μέχρι και τον Ιούνιο, κάθε φορά που (αναγκαστικά) θα μπαίνω στην Central Line για να επιστρέψω μεθυσμένος από birthday drinks κάποιου γνωστού μου στο SoHo, κάθε φορά που θα πάρω την Picadilly Line μέχρι του διαβόλου το κέρατο (γνωστό κι ως Cockfosters) για να δω τον πατέρα μου (...να κοιμάται στην πολυθρόνα!) θα βρω μπροστά μου ποίηση της Σαπφούς, στίχους του Γκάτσου και του Καφάβη και δουλειά των φιλελλήνων Byron και Keats. Όπως, επίσης, και του Ιρλανδού ποιητή και μεταφραστή Theo Dorgan.
Στο Αιγαίο, πέρα από οικονομική κρίση, υπάρχει αγάπη, υπάρχει φυσική ομορφιά, υπάρχουν μύθοι, υπάρχει ιστορία πιο παλιά από οπουδήποτε αλλού.
O Μαδριλένος Jose διαβάζει την “Αμοργό” του Γκάτσου
H συγγραφέας Judith Chernaik, Νέοϋορκέζα στην καταγωγή, αλλά full Λονδρέζα πλέον και ιδρύτρια του “Poems on the Underground”, δήλωσε ότι ελπίζει τα εληνικά ποιήματα στο underground να αρέσουν στην μεγάλη ελληνική κοινότητα του Λονδίνου και πως ελπίζει να δελεάσουν τους καθημερινούς χρήστες του tube να μάθουν αρχαία ή νέα ελληνικά”. Σιγά μην πάει η Claire από το Lewisham να μάθει αρχαία ελληνικά έτσι για πλάκα… Αυτό που μπορεί όντως να συμβεί, όμως -μέσα στα 2-3 λεπτά που θα πέσουν τα μάτια του John απ’ το Dalston ή του Jose από την Μαδρίτη πάνω σε ένα απόσπασμα από την “Αμοργό” του Γκάτσου- είναι ότι μπορεί να θυμηθεί ή να μάθει ο περαστικός από τις υπόγειες διαδρομές αυτής της μητρόπολης ότι στο Αιγαίο, πέρα από οικονομική κρίση, υπάρχει αγάπη, υπάρχει φυσική ομορφιά, υπάρχουν μύθοι, υπάρχει ιστορία πιο παλιά από οπουδήποτε αλλού.