Θυμάστε πόσα πληρώναμε τον Μάρτιο του 2009 για καύσιμα ή να σας θυμίσουμε εμείς; Πριν μόλις 5 χρόνια, λοιπόν, οι τιμές στα πετρελαιοειδή κυμαίνονταν από 78 έως 83 σεντ το λίτρο, ενώ σήμερα, που κυριολεκτικά εκτοξεύθηκαν, πληρώνουμε 1,418-1,458 ευρώ το λίτρο! Με απλά μαθηματικά, αυτό σημαίνει ότι τα πληρώνουμε μέχρι και 85% ακριβότερα σε σχέση με το 2009.
Σύμφωνα με σημερινό άρθρο της εφημερίδας Σημερινής, έως και 85% ακριβότερα πληρώνει εν μέσω οικονομικής κρίσης ο Κύπριος καταναλωτής τα πετρελαιοειδή (βενζίνη και πετρέλαιο κίνησης), συγκριτικά με το 2009, χρονιά κατά την οποία η Υπηρεσία Ανταγωνισμού και Προστασίας του Καταναλωτή διαθέτει επίσημα στοιχεία μέσω αντίστοιχων Παρατηρητηρίων Τιμών. Τούτο οφείλεται τα μέγιστα στην απελευθέρωση των τιμών των καυσίμων από το 2004, σε συνδυασμό με την αύξηση της διεθνούς τιμής πώλησης του μαύρου χρυσού, αλλά και τις αυξήσεις τόσο στον φόρο κατανάλωσης καυσίμων όσο και του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) την τελευταία διετία, βάσει και του Μνημονίου. Μάλιστα, οι αυξήσεις αυτές ξεπερνούν τα είκοσι σεντ το λίτρο, που είχαν ως αποτέλεσμα τη συνεχή και ολοένα αυξανόμενη μείωση των πωλήσεων πετρελαιοειδών τα έτη 2012 και 2013.
Η διαμόρφωση των τιμών
Βάσει έρευνας της «Σ», η οποία στηρίχθηκε σε σχετικές ανακοινώσεις της Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και Προστασίας του Καταναλωτή, οι διαφοροποιήσεις στις τιμές πετρελαιοειδών από το 2009 έως σήμερα έχουν ως εξής:
*Βενζίνη 95 οκτανίων: Ενώ τον Μάρτιο του 2009 αγοράζαμε το εν λόγω προϊόν προς 81 σεντ το λίτρο, σήμερα πληρώνουμε 1,419 ευρώ το λίτρο. Δηλαδή, πληρώνουμε κατά 60 σεντ ή 75,16% ακριβότερα τη βενζίνη 95 οκτανίων.
*Βενζίνη 98 οκτανίων: Ενώ τον Μάρτιο του 2009 το εν λόγω προϊόν διετίθετο προς 83 σεντ το λίτρο, σήμερα διατίθεται προς 1,458 ευρώ το λίτρο. Δηλαδή, μέσα σε έξι χρόνια η τιμή της βενζίνης 98 οκτανίων αυξήθηκε κατά 63 σεντ, περίπου, ή κατά 75,66%.
*Πετρέλαιο κίνησης: Ενώ τον Μάρτιο του 2009 το εν λόγω προϊόν διετίθετο προς 78 σεντ το λίτρο, σήμερα διατίθεται προς 1,444 ευρώ το λίτρο. Δηλαδή, η αύξηση αγγίζει τα 66 σεντ, περίπου, ή σε ποσοστό φτάνει το 85,13%.
Οι αυξήσεις και ο αντίκτυπος
Όπως έχει λεχθεί αρχικά, οι αυξήσεις στις τιμές των πετρελαιοειδών οφείλονται κυρίως στην ελευθεροποίηση των τιμών σε συνδυασμό με τις διεθνείς τιμές πώλησης του μαύρου χρυσού, αλλά και τις αυξήσεις που επιβλήθηκαν λόγω μνημονίου την τελευταία διετία. Υπενθυμίζεται πως τον Ιανουάριο του 2013 επιβλήθηκε αύξηση στον φόρο κατανάλωσης κατά επτά σεντ το λίτρο, ενώ αυξήθηκε και ο ΦΠΑ κατά μια ποσοστιαία μονάδα.
Φέτος, ο φόρος κατανάλωσης αυξήθηκε άλλα πέντε σεντ το λίτρο και ο ΦΠΑ κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Απότοκο τούτων και μόνο των αυξήσεων ήταν η συνεχής και ολοένα αυξανόμενη κάθε μήνα μείωση των πωλήσεων πετρελαιοειδών. Βάσει στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ οι πωλήσεις πετρελαιοειδών κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2012 ανήλθαν στους 236.792 τόνους, την αντίστοιχη φετινή περίοδο οι πωλήσεις περιορίστηκαν στους 190.065 τόνους. Παρουσίασαν, δηλαδή, πτώση της τάξης του 19,73%.
Εφοδιασμοί €5-€10
Τα όσα δημοσιεύει κάθε μήνα η Στατιστική Υπηρεσία, επιβεβαιώνονται και από τον Σύνδεσμο Πρατηριούχων Κύπρου. Όπως μας λέχθηκε από τον Σύνδεσμο, η εποχή τού «γέμισέ το» έχει περάσει στην ιστορία, αφού η πλειοψηφία των καταναλωτών εφοδιάζουν το οχήμά τους με καύσιμα για περιορισμένες διακινήσεις. Μάλιστα, σημαντική μερίδα το εφοδιάζουν με καύσιμα αξίας από πέντε έως δέκα ευρώ. Αυτό συνεπάγεται λιγότερες πωλήσεις, λιγότερα κέρδη για τους πρατηριούχους και λιγότερα έσοδα στα κρατικά ταμεία, αφού από την τελική τιμή πώλησης των καυσίμων, σημαντικό ποσοστό της αξίας αυτής καταλήγει κατευθείαν στα κρατικά ταμεία.
Ελεύθερη αγορά, αλλά
Σε ερώτημά του δημοσιογράφου Μάριου Αδάμου προς στην Υπηρεσία Ανταγωνισμού και Προστασίας του Καταναλωτή, σε σχέση τον τρόπο υπολογισμού και καθορισμού των χονδρικών και λιανικών τιμών πώλησης πετρελαιοειδών, η Υπηρεσία απάντησε: «Οι τιμές των καυσίμων απελευθερώθηκαν από το 2004 και με βάση τους σχετικούς περί Πετρελαιοειδών (Καθορισμός Ανωτάτων Τιμών Λιανικής Τιμής Πώλησης σε Ειδικές Περιπτώσεις) Νόμους του 2004 και 2010, '…το ύψος των τιμών των πετρελαιοειδών καθορίζεται ελεύθερα από τις εταιρείες πετρελαιοειδών, τους διανομείς και τους πρατηριούχους, έχοντας υπόψη τις διεθνείς και εγχώριες συνθήκες τις αγοράς’ (άρθρο 3). Σημειώνεται δε ότι με βάση την ίδια νομοθεσία ‘…ο Υπουργός δύναται να εκδίδει διάταγμα, με το οποίο να καθορίζει, για περίοδο μέχρι σαράντα πέντε (45) ημερών, ανώτατες τιμές πώλησης για όλα ή μερικά από τα πετρελαιοειδή, όταν εύλογα πιστεύει ότι το ύψος των τιμών στις οποίες διατίθενται τα προϊόντα αυτά στην αγορά είναι σε υπερβολικά πιο υψηλό επίπεδο απ' ό,τι δικαιολογείται από τις διεθνείς και εγχώριες συνθήκες’».