«Το βρίσκεις ενδιαφέρον;». Μου απαντά με ερώτηση. «Τι ακριβώς είναι;». Καλά πάμε, σκέφτηκα. Δεν ξέρει τι είναι αλλά κοντοστάθηκε και κοιτάζει. Βλέπει τις ωραίες φωτογραφίες, διαβάζει τις λεζάντες και πιθανόν αναρωτιέται γιατί τόσο καιρό δεν γνώριζε για τους ανεκτίμητους θησαυρούς που «κρύβονται» στα πολλά και πολύ σημαντικά μουσεία της πρωτεύουσας.
Η Άντρια (συστηθήκαμε εκείνη την ώρα) μου είπε πως είναι φοιτήτρια και ότι σπουδάζει fashion design. Θα μπορούσα, φυσικά, να το είχα υποπτευθεί, αφού για αρκετή ώρα ήταν μπροστά στα πανό με τη φωτογραφία ενός περιδέραιου-τάματος (από τη κατεχόμενη Μονή του Απ. Ανδρέα στην Καρπασία) και τη φωτογραφία που απεικονίζει κουκούλια μεταξοσκώλυκα. Και τα δύο, απίστευτης αισθητικής εκθέματα τα οποία αποκλείεται να περάσουν απαρατήρητα από κάποιον του ‘συναφιού’ της που ξέρει να εκτιμά την ωραία αισθητική, βρίσκονται στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης.
«Δεν μου είπες όμως, τι είναι αυτά τα πανό και ποιος τα έβαλε;». «Είναι μια πρωτοβουλία του Δήμου Λευκωσίας. Αφού δεν πάμε εμείς στα μουσεία, όσο θα έπρεπε, αποφάσισαν να φέρουν τα μουσεία σε μας! Φωτογράφησαν ορισμένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα των μουσείων της Λευκωσίας, τα τύπωσαν σε πανό και τα έβαλαν σε δρόμους, πλατείες και πεζοδρόμια». Εκτός από τη Μακαρίου, θα μπούνε ορισμένα στη Στασικράτους, στη Θεμιστοκλή Δέρβη, στη Στασίνου και σε ορισμένα άλλα πολυσύχναστα σημεία της πρωτεύουσας.
Μιλήσαμε για λίγη ώρα ακόμα, κοιτάζοντας παράλληλα τις φωτογραφίες στα πανό και τις αφίσες και συμφωνήσαμε ότι θα πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο για βόλτες στα μουσεία της πόλης μας. Καλές οι φωτογραφίες και τα πανό, άλλο όμως είναι να έχεις μπροστά σου τα αυθεντικά εκθέματα. Και αλήθεια, πόσο συχνά πάμε σε ένα μουσείο; Πόσο συχνά θα σε παροτρύνει κάποιος ή θα παροτρύνεις εσύ άλλους, αντί για καφέ το Σάββατο, να πάτε στο μουσείο; Μακάρι η ενέργεια αυτή του Δήμου να αποτελέσει ένα καλό ερέθισμα έτσι ώστε να μπεις τελικά σε μια διαδικασία ψηλάφησης του πολιτισμού της πόλης σου, του τόπου σου.
Λίγη ώρα προηγουμένως, είχα μια σύντομη αλλά ωραία κουβέντα με την κυρία Λεώνη Ορφανίδου, Πρόεδρο της Πολιτιστικής Επιτροπής του Δήμου Λευκωσίας.
«Παρόλο ότι είμαστε μια μικρή πόλη, σε σύγκριση με άλλες πόλεις της Ευρώπης, έχουμε ένα μεγάλο αριθμό μουσείων και αυτό μας τιμά ιδιαίτερα. Αυτό που κάναμε στο πλαίσιο του project ‘Λευκωσία - Ένα Ανοικτό Μουσείο’ είναι ότι φωτογραφήσαμε από κάθε μουσείο της πόλης τα πιο σημαντικά εκθέματα, τα οποία μας υπέδειξαν οι ίδιοι οι υπεύθυνοι των μουσείων, ‘βγάζοντάς’ τα τελικά στους δρόμους, πάνω σε πανό (2x1 μέτρο) και δίνοντας την ευκαιρία στον κόσμο να ‘αγγίξει’ την ιστορία, να ‘ακουμπήσει’ τον πολιτισμό. Από κάθε μουσείο φωτογραφήσαμε από 10 μέχρι 40 εκθέματα, ενώ συνολικά στην πόλη θα υπάρχουν 300-350 πανό. Θα υπάρχουν αφίσες τόσο πάνω στους πυλώνες της ΑΗΚ όσο και στις βιτρίνες πολλών από τα άδεια καταστήματα».
«Στην ουσία, ο πολιτισμός μας έχει κατέβει στις λεωφόρους, στις πλατείες και τα πεζοδρόμια. Αναφορικά με τα πεζοδρόμια, περπατώντας στη πόλη θα δείτε κάποιες σιδερένιες τριγωνικές κατασκευές (50 συνολικά), στις οποίες επίσης υπάρχουν αφίσες. Οι μεγάλες αφίσες στις λεωφόρους αφορούν κυρίως αυτούς που κινούνται με το αυτοκίνητο, αφού έχει δοθεί έμφαση στην εικόνα των αντικειμένων, ενώ οι τριγωνικές κατασκευές εντάσσονται στο πλαίσιο των ‘μουσειακών περιπατικών διαδρομών’, για τους πεζούς, αφού σε αυτές υπάρχουν και αρκετές σχετικές πληροφορίες τις οποίες κανείς μπορεί να διαβάσει καθώς κάνει τη βόλτα του σε πεζοδρόμια και πλατείες της πόλης» (σ.σ. υπάρχουν λεζάντες και στην αγγλική γλώσσα).
«Ο πολιτισμός είναι αυτό που καθορίζει την ταυτότητα ενός λαού. Ακουμπώντας πάνω στον πολιτισμό η Κύπρος έχει κατορθώσει να διατηρήσει την ελληνικότητά της και να επιβιώσει μέχρι σήμερα».
Στόχος του Δήμου Λευκωσίας είναι το project να γίνει διακρατικό. Αυτό είναι το όραμα της κυρίας Λεώνης. «Μίλησα ήδη με την κυρία Νέλλη Παπαχελά, Αντιδήμαρχο Πολιτισμού στην Αθήνα, μοιράστηκα μαζί της την ιδέα και ενθουσιάστηκε. Θα κάνουν και αυτοί κάτι αντίστοιχο (αμέσως μετά τις εκλογές). Στόχος είναι να μας μεταφέρουν σε αφίσες κάποια από τα δικά τους εκθέματα και εμείς τα δικά μας. Θα γίνει μια ανταλλαγή».
Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια το πρόγραμμα αυτό να γίνει και ευρωπαϊκό. Ο Δήμος Λευκωσίας ζητάει εταίρους έτσι ώστε να μεταφέρουμε τον πολιτισμό μας και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης. Η κυρία Ορφανίδου είναι πεπεισμένη πως θα βρούμε ανταπόκριση, καθ’ ότι, όπως λέει, η ιδέα έχει ενθουσιάσει.
Ολόκληρη η πόλη ένα μουσείο
Στην εκδήλωση «Λευκωσία - Ένα Ανοικτό Μουσείο» συμμετέχουν τα εξής μουσεία: Κυπριακό, Βυζαντινό, Εθνολογικό-Αρχοντικό Χατζηγιωργάκη Κορνέσιου, Μουσείο Ιστορίας Κυπριακής Νομισματοκοπίας, Λαϊκής Τέχνης, Κυπριακό Ταχυδρομικό Μουσείο, Αγώνος, Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, Μουσείο Συλλογής Γεώργιου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη, Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, Κυπριακό Μουσείο Κλασσικής Μοτοσικλέτας, Μουσείο Τεχνών Λουκίας και Μιχαλάκη Ζαμπέλα, Παιδικό Μουσείο Ρότα, Μουσείο Παρατηρητήριο Λήδρα και η Λεβέντειος Πινακοθήκη.
Η 1η Ιουνίου είναι για τα παιδιά
Την 1η του Ιούνη το project ‘Λευκωσία - Ένα Ανοικτό Μουσείο’ ‘παντρεύεται’ μαζί με την Παγκόσμια Μέρα Παιδιού. Η εκδήλωση θα έχει τίτλο ‘Ένας αλλιώτικος περίπατος σε ένα αλλιώτικο μουσείο’ και στόχος του Δήμου, σύμφωνα με την Κυρία Ορφανίδου, δεν είναι η μουσειακή προβολή της παράδοσής μας αλλά η δημιουργική-διαδραστική-ζωντανή προβολή της. Από τις 18.00 ως τις 21.00, σε συνεργασία και με το Παιδικό Μουσείο Ρότα, παιδιά και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να εκφραστούν δημιουργικά, με την καθοδήγηση εμψυχωτών και εθελοντών. Η Μακαρίου θα κλείσει, στον δρόμο θα τοποθετηθούν πάγκοι και όλα τα εκθέματα θα ζωντανέψουν μέσα από θεατρικό παιχνίδι, αφήγηση και εικαστικές δημιουργίες.