Γιατί είναι σημαντικό να ψηφίσουμε στις 25 Μαΐου; Πόσο σημαντικές είναι οι Ευρωεκλογές και δη η εκπροσώπηση της Κύπρου στο Ευρωκοινοβούλιο; Σε αυτά τα απλά πλην όμως καίρια ερωτήματα απαντά η Αλεξάνδρα Ατταλίδου, Αν. Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο.
Γιατί να ψηφίσω στις επικείμενες Ευρωεκλογές;
Είναι κοινά παραδεκτό ότι οι εκλογικές αναμετρήσεις είναι ίσως το πιο αποτελεσματικό βήμα μέσω του οποίου ο κάθε πολίτης μπορεί να στείλει το δικό του μήνυμα και να προωθήσει τη δική του προτίμηση, τόσο ως προς την εφαρμογή πολιτικών, όσο και ως προς την επιλογή προσώπων. Όταν, όμως, μιλάμε για Ευρωπαϊκές Εκλογές θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι οι πολίτες επιλέγουν ουσιαστικά τα πρόσωπα και τις πολιτικές ομάδες που οι ίδιοι θέλουν να τους εκπροσωπούν σε επίπεδο πολιτικής επί μιας μεγάλης γκάμας θεμάτων που καλύπτει το σύνολο της καθημερινότητάς τους. Άρα, θα έλεγα ότι ο κάθε πολίτης έχει μια μοναδική ευκαιρία να δώσει δύναμη, εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε αυτούς που ο ίδιος θεωρεί ότι θα υπερασπιστούν καλύτερα τα συμφέροντα του.
Επιπρόσθετα, να υπογραμμίσω ότι πλέον το ΕΚ έχει καταστεί σε ισχυρότατο νομοθετικό παράγοντα της ΕΕ ενώ την ίδια στιγμή, για πρώτη φορά φέτος, το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών θα καθορίσει το ποιος θα ηγείται της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ποιες πολιτικές θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τα επόμενα πέντε χρόνια; Με ποιους τρόπους θα αντιμετωπιστεί η κρίση; Ποια θα είναι η στάση της Ευρώπης για το ζήτημα του Κυπριακού και τις σχέσεις με την Τουρκία; Πώς θα δαπανηθούν τα χρήματα των φορολογούμενων Ευρωπαίων; Τι πορεία εξέλιξης θα ακολουθήσει η ανάπτυξη δεδομένης της κλιματικής αλλαγής; Το πως θα απαντηθούν αυτά τα καίρια ζητήματα βρίσκεται στα χέρια των Ευρωπαίων πολιτών και θα καθοριστεί από τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών.
Το Ευρωκοινοβούλιο στις Βρυξέλες
Γιατί να εμπιστευτώ την ΕΕ που μου συμπεριφέρθηκε σαν πειραματόζωο ένα χρόνο πριν, εννοώντας τις πρωτάκουστες και άδικες αποφάσεις στο Eurogroup;
Πριν ασκήσει ο οποιοσδήποτε κριτική για το οτιδήποτε προσάπτοντας κατηγορίες θα είναι καλό πρώτα να έχει ολοκληρωμένη εικόνα και γνώση αυτού επί του οποίου αναφέρεται. Δεν θα υπεισέλθω σε βάθος για το τι έγινε πέρσι τον Μάρτη αλλά απλά θα σημειώσω ότι οι Ευρωπαϊκές Εκλογές αφορούν και καθορίζουν πρωτίστως -αλλά όχι μόνο- τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οπότε η συμμετοχή στις εκλογές αυτές σημαίνει ενδυνάμωση του ΕΚ το οποίο είναι θεσμικό όργανο της ΕΕ αλλά επουδενί δεν είναι μέρος της Τρόικας.
Ακόμα όμως κι αν κάποιες αποφάσεις που συμφωνήθηκαν με την Τρόικα -στην οποία σημειωτέον συμμετέχει το ΔΝΤ που δεν είναι ευρωπαϊκό όργανο- αντικρίζονται από πολίτες ως αιτία και αφορμή για να μην εμπιστεύονται την ΕΕ, τότε θα έλεγα ότι αυτοί οι πολίτες έχουν ένα λόγο παραπάνω για να συμμετάσχουν στις Ευρωπαϊκές Εκλογές και να πάρουν τα πράγματα στο χέρι τους.
Το ΕΚ ερεύνησε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οδηγηθήκαμε στις αποφάσεις του περσινού Μάρτη, εκπόνησε σχετική έκθεση και έλαβε αποφάσεις για περεταίρω οικονομική θωράκιση έναντι μελλοντικών κρίσεων.
Τον τελευταίο καιρό, όμως, έχουν εισαχθεί και υιοθετηθεί θεσμικές αλλαγές οι οποίες προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στο ΕΚ και βαρύτητα στη δράση του, ειδικά αυτή την περίοδο όπου η ΕΕ προσπαθεί να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση. Το Κοινοβούλιο έχει μετατραπεί πλέον σε κεντρικό άξονα του Ευρωπαϊκού συστήματος λήψης αποφάσεων, είναι το μοναδικό άμεσα εκλεγόμενο θεσμικό όργανο της ΕΕ και έχει ισότιμο λόγο με τις εθνικές κυβερνήσεις όσον αφορά τους νόμους τη ΕΕ. Από τους Ευρωβουλευτές περνά η έγκριση νομοθεσιών επί άκρως σημαντικών θεμάτων όπως, μεταξύ άλλων, για την αποτελεσματική δημοσιονομική πειθαρχία, την εκκαθάριση προβληματικών τραπεζών και τη θέσπιση ανώτατων ορίων στα μπόνους των τραπεζιτών.
Η ιδέα της ΕΕ γεννήθηκε μετά το αιματοκύλισμα της Ευρώπης και αφού είχαν προηγηθεί δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι. Η ΕΕ λοιπόν κατάφερε να φέρει την ειρήνη μεταξύ των κρατών μελών της.
Με ποια επιχειρήματα θα μπορούσατε να μου αλλάξετε την άποψη ότι η ΕΕ δεν είναι γερμανικών συμφερόντων;
Αν ήταν γερμανικών συμφερόντων τότε η σύνθεση όλων των θεσμικών και μη οργάνων της ΕΕ θα έπρεπε να αποτελείται από πολίτες της Γερμανίας. Τα πράγματα δεν είναι βεβαίως έτσι. Υπάρχουν ξεχωριστές δομές λειτουργίας στην ΕΕ, όπως βεβαίως και κράτη που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά συμφέροντα ενώ παράλληλα στο σύνολο της ΕΕ συμπεριλαμβάνονται αντίρροπες δυνάμεις και δυναμικές. Για παράδειγμα, είναι διαφορετική η δράση της Επιτροπής και διαφορετική του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε αυτό λοιπόν τον συσχετισμό δυνάμεων και λειτουργιών η κάθε φωνή μετράει ανεξαρτήτως του μεγέθους της χώρας από την οποία προέρχεται. Χωρίς όμως να τρέφουμε και ψευδαισθήσεις. Σημαντικό στοιχείο βεβαία είναι να «παίζουν» όλοι Ευρωπαϊκά, και αυτό ξεκινά από τη συνειδητοποίηση των πολιτών ότι είναι μέρος αυτού του οικοδομήματος.
Κακά τα ψέματα, στην Κύπρο υπάρχει άγνοια και απαξίωση αναφορικά με τις Ευρωεκλογές. Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσκόπηση, 1 στους 3 πολίτες δηλώνουν ότι δε θα ψηφίσουν. Ποια είναι τα δεδομένα σε άλλες χώρες της ΕΕ;
Ξέρετε, οι Κύπριοι πολίτες δείχνουν να διψούν να συζητάνε για ευρωπαϊκά θέματα. Κι αυτό αν μη τι άλλο είναι πολύ θετικό στοιχείο. Ωστόσο, είναι εξίσου εμφανής η απουσία επαρκούς γνώσης και πληροφόρησης πάνω σε αυτά τα θέματα και τους σχετικούς θεσμούς, στοιχείο που εμποδίζει τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης και στέρεας άποψης για το Ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Υπάρχει ένα εύρος Ευρωπαϊκών ζητημάτων και αποφάσεων για τα οποία οι πολίτες δεν είναι αρκούντως ενήμεροι, τη στιγμή που θα έπρεπε καθώς τους επηρεάζουν στην καθημερινότητα τους. Η βαρύτητα των Ευρωεκλογών είναι εξίσου σημαντική με εκείνη των εθνικών εκλογών. Οπότε η συμμετοχή μας στις ευρωεκλογές είναι άκρως σημαντική. Παρά το 40% περίπου της αποχής στις ευρωεκλογές του 2009, η Κύπρος παρέμεινε σε υψηλή θέση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες-μέλη. Θα πρέπει ωστόσο ως ευρωπαϊκή κοινωνία πολιτών συνολικά να δούμε τι έχουμε να κερδίσουμε από την αποχή. Θα πρέπει κάποια στιγμή να αναρωτηθούμε τι ακριβώς εξυπηρετεί η μη συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες.
Πόση επιρροή μπορούν να ασκήσουν 6 μόνο Κύπριοι Ευρωβουλευτές σε σύνολο 751;
Θα πω μόνο ένα παράδειγμα για να γίνει αντιληπτό ότι όσο μικρή και αν είναι μια χώρα, η συμμετοχή της στα θεσμικά όργανα της ΕΕ μπορεί να την καταστήσει παράγοντα διαμόρφωσης πολιτικής. Από το 2004 και μετά οι Ευρωβουλευτές μας δίνουν ιδιαίτερη έμφαση γύρω από την προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές μας με παρεμβάσεις τους και άλλες δράσεις έχουν καταστεί μέρος του διαλόγου και επηρεάζουν τις σχετικές εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Δεν θα υπεισέλθω στη λογική να πω αν αυτή η δράση είναι αρκετή ή η ενδεδειγμένη. Αυτό εναπόκειται στους ευρωβουλευτές μας και συνεπαγωγικά στους Κύπριους ψηφοφόρους που τους επιλέγουν. Το μόνο που λέω είναι ότι το οικοδόμημα της ΕΕ διαθέτει τους μηχανισμούς, τις φόρμουλες και τις οδούς ώστε η κάθε χώρα μέλος να προωθήσει τα συμφέροντα της.
Είναι οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές τόσο ενωμένοι όσο φαίνονται ή τέλοσπαντων, όσο πιστεύουμε εμείς ότι είναι;
Υπάρχουν στιγμές και θέματα που οι Ευρωβουλευτές γενικά, όλων των πολιτικών ομάδων, από όλες τις χώρες μέλη, συνεργάζονται ή και συγκρούονται. Υπάρχουν ιδεολογίες, πολιτικές γραμμές και στοχεύσεις πάνω στις οποίες οι Ευρωβουλευτές κινούνται κοιτάζοντας βέβαια και την συνεργασία σε εθνικό επίπεδο. Σε αυτό, λοιπόν, το πλαίσιο κινούνται και οι Κύπριοι Ευρωβουλευτές έχοντας κοινή δράση σε ζητήματα που συμφωνούν και διαφορετική φωνή σε θέματα επί των οποίων διαφωνούν.
Η Ευρωπαϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση είναι ένα πείραμα που απέτυχε, ή τουλάχιστον αυτή η εντύπωση υπάρχει ανάμεσα στην κοινή γνώμη. Ποια είναι η δική σας τοποθέτηση επ’ αυτού;
Η ολοκλήρωση της Ένωσης είναι μια διαδικασία που συνεχίζεται και όλοι πρέπει να αποτελέσουμε μέρος αυτής της προσπάθειας. Όσο περισσότερο προχωράμε, τόσο περισσότερες οι προκλήσεις και τόσο περισσότερα τα βήματα που πρέπει να κάνουμε. Αν η Ένωση μείνει στάσιμη τότε σίγουρα θα μπορούμε να μιλάμε για αποτυχία. Πιστεύω στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον στόχο της ολοκλήρωσης της. Πρόκειται για μια δυναμική με συνεχή οφέλη για τους Ευρωπαίους πολίτες και συνεχείς απαιτήσεις.
Ξέρετε, τον Απρίλη κιόλας το ΕΚ πέρασε τρία νομοσχέδια τόσο για την προστασία των πολιτών/καταθετών όσο και για την καλύτερη εποπτεία της λειτουργίας των τραπεζών. Επίσης, οι ευρωβουλευτές προώθησαν κανόνες για την επανεξέταση των προϋπολογισμών των κρατών μελών από την ΕΕ, και ένα χάρτη πορείας για μια ολοκληρωμένη οικονομική και νομισματική ένωση.
Οι προκλήσεις και τα προβλήματα, γεννούν αντίδραση και αποφάσεις.
Ποιες από τις ιδέες του Jean Monnet εφαρμόζονται στην ΕΕ του 2014; Μήπως, τελικά, το όνειρο του Monnet, έγινε εφιάλτης; Μήπως, τελικά, είναι «άνθρακας» ο θησαυρός;
Μου δίνετε μια πολύ καλή ευκαιρία για να περάσω ένα πολύ σημαντικό μήνυμα το οποίο κάποτε παραβλέπουμε ή κάνουμε πως δεν το συνειδητοποιούμε. Γνωρίζουμε όλοι ότι η ιδέα της ΕΕ γεννήθηκε μετά το αιματοκύλισμα της Ευρώπης και αφού είχαν προηγηθεί δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι. Η ΕΕ λοιπόν κατάφερε να φέρει την ειρήνη μεταξύ των κρατών μελών της. Και αυτό το στοιχείο δεν πρέπει να το υποβαθμίζουμε ούτε να το αντικρίζουμε ως ένα απλό δεδομένο. Βέβαια, το κατά πόσο ο θησαυρός της ΕΕ είναι «άνθρακας» είναι θέμα οπτικής γωνίας και πως ο καθένας μας αντικρίζει την ΕΕ ως στόχευση και όραμα.
Κλείνοντας, θα θέλαμε να μας πείτε πως ψηφίζουμε. Αν η ψηφοφορία είναι κάθετη και πόσους υποψηφίους μπορούμε να ψηφίσουμε;
Είναι η τρίτη φορά που καλούμαστε ως Κύπριοι πολίτες να ψηφίσουμε σε Ευρωεκλογές. Τους ακριβείς κανόνες της εκλογικής διαδικασίας δεν τους ορίζει το ΕΚ αλλά οι κυβερνήσεις των κρατών μελών. Βάσει, λοιπόν, των όσων ισχύουν για την περίπτωση της Κύπρου, δεν υπάρχει οριζόντια ψηφοφορία αλλά καλούμαστε να ψηφίσουμε υποψήφιους από συγκεκριμένο συνδυασμό ή ανεξάρτητους υποψηφίους.
