Η «Μητέρα Πατρίδα», όπως πολλοί την αποκαλούν, διαχρονικά διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην πορεία της Κύπρου. Η Ελλάδα αποτελούσε ανέκαθεν πρώτη και σταθερή επιλογή για τουρισμό και σπουδές, υπήρξε πάντα εκεί για να φιλοξενήσει και να αγκαλιάσει όσους Κύπριους είχαν την ανάγκη της (κυρίως λίγο μετά την εισβολή), αλλά και γενικότερα όσους ήθελαν να βιώσουν το «Greek Dream».

Οι καιροί όμως άλλαξαν και τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση που έπληξε την ελληνική οικονομία, και συνεχίζει ακόμη και σήμερα 8 χρόνια μετά να την διαλύει, προκάλεσε ένα μεγάλο κύμα οικονομικής μετανάστευσης τόσο ολόκληρων οικογενειών, όσο και νέων ανθρώπων που ήθελαν να αξιοποιήσουν τα προσόντα τους μέσα σε ένα αξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον.

Είναι γεγονός πώς η Κύπρος δέχθηκε ένα μεγάλο αριθμό οικονομικών μεταναστών εξ Ελλάδος, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εδώ είτε μόνιμα είτε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, με πολλούς «ντόπιους» να προβληματίζονται ή ακόμη και να γκρινιάζουν για αυτή την εξέλιξη.

Και για ακόμη μια φορά οι Κύπριοι διχάζονται ανάμεσα σε αυτούς που δεν τους ενοχλεί η παρουσία των Ελλαδιτών στο νησί -αντίθετα θεωρούν πως μας αναβαθμίζει πολιτιστικά και κοινωνικά- και υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν πώς θα μας αλλοιώσει αυτή η μίξη και πως ο μεγάλος αριθμός Ελλαδιτών θα αφήσει άνεργους πολλούς Κύπριους.

Το νόμισμα όμως πάντα έχει δύο όψεις. Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς πώς είναι για έναν «καλαμάρα»* να φεύγει από την Ελλάδα για να μετακομίσει στην Κύπρο; Υπάρχουν δυσκολίες και διαφορές ή η προσαρμογή είναι εύκολη;

4 Ελλαδίτες που βρέθηκαν Κύπρο τα τελευταία χρόνια για δουλειά, μας λένε πώς είναι να ζεις στην Κύπρο, τις διαφορές στην κουλτούρα και την προσέγγιση σε καθημερινά ζητήματα, αλλά και για το πώς τους αντιμετώπισαν οι ντόπιοι όταν μετακόμισαν Κύπρο.

Χρήστος Μιχάλαρος / 30 / Σαλαμίνα / Δημοσιογράφος

«Πάτησα το πόδι μου στο Αεροδρόμιο Λάρνακας στις 20 Αυγούστου 2015. Πρώτα βρήκα δουλειά ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα «Σημερινή» και μετά πήρα την απόφαση να εγκατασταθώ εδώ. Ήταν μια δύσκολη απόφαση, διότι έπρεπε να απορρίψω μια πολύ σταθερή δουλειά στο Λονδίνο, αλλά μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι ήρθα συνειδητά.

Δεν ήταν βέβαια η πρώτη φορά, αφού ζούσα στη Λεμεσό από 16 μέχρι 18 ετών (τα δύο πιο ευτυχισμένα χρόνια της ζωής μου), τελείωσα εκεί το Λύκειο και κράτησα αρκετούς φίλους. Έτσι, μπορώ να πω ότι διατήρησα μια πολύ καλή εικόνα, η οποία σε συνδυασμό με μια πολύ καλή βιωμένη εμπειρία, με έκανε να γνωρίζω σχετικά καλά τι εστί Κύπρος. Δεν ερχόμουν στα τυφλά, επέστρεφα σε ένα πολύ αγαπημένο μέρος.

Έχοντας περάσει κάποια χρόνια είτε στην ανεργία, είτε στην εργασιακή επισφάλεια, ήμουν πολύ ενθουσιασμένος που θα έκανα αυτό που αγαπώ. Ταυτόχρονα, ήμουν πολύ αγχωμένος. Ένιωθα ότι κάθε κείμενο που δημοσίευα στην εφημερίδα, ήταν και μια γραπτή εξέταση που έκρινε το μέλλον.

Κάτι που με πειράζει στο νησί είναι η Πράσινη Γραμμή. Απογοητευτικό θεωρώ και το γεγονός πώς τα βουνά της Κύπρου δεν έχουν πυκνή βλάστηση.

Απολαμβάνω πολύ τη ζωή εδώ στο σύνολό της. Χαρακτηριστικό είναι ότι, ενώ αγαπώ πολύ τον (πρωινό) ύπνο, από τότε που εγκαταστάθηκα και ξεκίνησα να εργάζομαι, επιδιώκω να κοιμάμαι όσο το δυνατόν λιγότερες ώρες, για να μπορώ να απολαμβάνω περισσότερη πραγματικότητα. Όσοι λαμβάνουν αυτή την απάντηση, κουνάν το κεφάλι με απορία, αλλά έτσι είναι.

Μια βασική διαφορά που εντοπίζω μεταξύ Κύπριων και Ελλαδιτών, είναι ότι στην Ελλάδα ο κόσμος έχει περισσότερη αυτοπεποίθηση, θράσος, άγχος και αγένεια όταν βγαίνει από το σπίτι. Επίσης θεωρώ πώς είναι και πιο εξωστρεφείς από τους Κύπριους».

 

Ένιωσες καθόλου ανεπιθύμητος όσο καιρός μένεις εδώ;

Ποτέ. Και στην πρώτη περίοδο και τώρα, ο κόσμος εδώ με αγκάλιασε όπως τον αγκάλιασα κι εγώ.

Σκέφτεσαι  να μείνεις μόνιμα στο νησί;

Ήρθα για να μείνω.

Αυγερινή Λεωτσάκου / 37 / Μάνη / Ιδιωτικός Υπάλληλος

«Βρέθηκα στην Κύπρο πριν περίπου 6 μήνες, για προσωπικούς λόγους. Το νησί βέβαια το επισκέπτομαι από το 2012, έτσι ήξερα τους ρυθμούς του και την κουλτούρα του ως ένα βαθμό. Μου άρεσε ο τρόπος ζωής στο νησί».

Αυτό που μου έκανε εντύπωση όμως όταν εγκαταστάθηκα μόνιμα στο νησί ήταν ότι χωρίς αυτοκίνητο κινείσαι με ρυθμούς Αφρικής. Στην Κύπρο είναι υποχρεωτικό για να επιβιώσεις.    

«Εκτός απ’ αυτό όμως δεν υπάρχει κάτι που να με ενοχλεί ή να με ξενίζει. Είναι λες και μένω σε επαρχία της Ελλάδας. Χαλαροί ρυθμοί, μικρές αποστάσεις (αν έχεις αυτοκίνητο) και ζεστοί άνθρωποι. Δεν ένιωσα ποτέ ξένη ή ανεπιθύμητη όσο καιρό είμαι στο νησί».

 

Σκέφτεσαι να μείνεις μόνιμα στο νησί;

Θα δείξει…Προς το παρόν δεν το σκέφτομαι.

Ποια διαφορά εντοπίζεις στην κουλτούρα των Κυπρίων από αυτήν στην Ελλάδα;

Είναι πιο μαζεμένοι και εσωστρεφείς στην αρχή, δεν μιλούν καλά την ελληνική γλώσσα, λίγοι έχουν καλή επαφή με τον γραπτό λόγο, δεν διαβάζουν, δεν τους απασχολούν τα κοινά, ενώ μετά τις 20:00 το βράδι η πόλη, ειδικά τις καθημερινές «κοιμάται».  

Παναγιώτης Τοντόρια / 31 / Ξάνθη / Barista

«Είμαι στην Κύπρο από τον Νοέμβριο του 2014. Ο λόγος που κατέβηκα στο νησί, ήταν ο εξής ένας. Μεγάλωσα στη Ξάνθη και πάντα έψαχνα μια αφορμή να φύγω, έτσι πήρα την απόφαση να έρθω Κύπρο, να βρω δουλειά και να μείνω εδώ. Δεν είναι ότι μου έλειπε κάτι από την Ξάνθη, απλά ήθελα μέσα μου να κάνω μια μεγάλη αλλαγή.

Στο νησί είχα ξαναβρεθεί και μια φορά στο παρελθόν για προσωπικούς λόγους, έτσι είχα μια εικόνα του τι γίνεται. Παρόλα αυτά, όταν τελικά κατέβηκα στην Κύπρο για να μείνω τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά απ’ όσο τα είχα στο μυαλό μου. Θα ήθελα να το αναλύσω εκτενώς αυτό, αλλά θα προσπαθήσω να είμαι σύντομος».

Υπάρχουν όμως και πράγματα που μου αρέσουν εδώ, όπως το γεγονός ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορείς να βρεθείς στην παραλία και να κάνεις μίνι διακοπές από την καθημερινότητα.

«Απογοητεύτηκα αρκετά γιατί τα πράγματα -τουλάχιστον στη Λεμεσό που ζώ- είναι λίγο πίσω όσο αφορά τον τομέα μου. Και αυτό που δεν μπορώ είναι πώς γίνεται σε μια χώρα όπου η πιο μακρινή απόσταση είναι μια ώρα, να υπάρχουν τόσο μεγάλες αποκλείσεις. Για παράδειγμα η Λευκωσία θεωρώ πώς είναι πολύ πιο μπροστά στο χώρο της εστίασης από τη Λεμεσό, παρόλη την ανάπτυξη της δεύτερης.  

Υπάρχουν βέβαια διάφορα που μπορώ να πω ότι με ενοχλούν και με ξενίζουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και λάθος, αφού κάθε τόπος έχει τη δική του κουλτούρα, τα δικά του πιστεύω και τρόπο ζωής.

Εγώ θα σταθώ στο γεγονός ότι νιώθω έντονα πώς στην Κύπρο όλα είναι λίγο απρόσωπα και γίνονται απλά για να γίνουν, όχι γιατί πραγματικά το νιώθει ο άλλος.

Υπάρχουν όμως και πράγματα που μου αρέσουν εδώ, όπως το γεγονός ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορείς να βρεθείς στην παραλία και να κάνεις μίνι διακοπές από την καθημερινότητα».

 

Ένιωσες καθόλου ανεπιθύμητος όσο καιρός μένεις εδώ;

Τον πρώτο καιρό το ένιωθα έντονα, πλέον είναι μετρημένες οι φορές που μπορεί να καταλάβω κάτι τέτοιο. Παρόλα αυτά δεν σκέφτομαι να εγκαταλείψω σύντομα την Κύπρο γιατί ήρθα για να μείνω ένα διάστημα. Σίγουρα όμως σε κάποια στιγμή θα φύγω.

Ποια είναι η βασική διαφορά που εντοπίζεις στην κουλτούρα των Κυπρίων από αυτήν στην Ελλάδα;

Πολλοί λένε πώς η κουλτούρα Ελλάδας και Κύπρου είναι ταυτόσημες, αλλά προσωπικά θεωρώ πώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Θεωρώ πώς μπορείς να το εντοπίσεις αυτό από τα απλά καθημερινά πράγματα, όπως τον κόσμο που περπατά στο δρόμο, μέχρι κι αυτούς που κάθονται σε μια καφετέρια για καφέ χαλαρά. Είναι πιο κλειστοί οι Κύπριοι, πιο απόμακροι.

Στην Ελλάδα ο κόσμος που περπατάει κάνει πλάκα ο ένας με τον άλλον, είναι πιο ανοιχτός, πιο ζωντανός. Εδώ, πέραν του ότι οι πλείστοι αρνούνται να περπατήσουν προτιμώντας την ασφάλεια του αυτοκινήτου τους, αν τύχει και περάσεις με τα πόδια από μπροστά τους σε κοιτάνε περίεργα γιατί μπορεί να χαμογελάς ή να κάνεις πλάκα.

Πέτρος Αθανασίου / 36 / Θεσσαλονίκη / Ραδιοφωνικός Παραγωγός

«Βρίσκομαι στην Κύπρο τους τελευταίους 10 μήνες, 26 ημέρες και 9 περίπου ώρες. Ο λόγος που πήρα την απόφαση ήταν γιατί μπούχτισα στην Ελλάδα.

Βαρέθηκα να αντικρίζω σκυθρωπά και αγέλαστα πρόσωπα, κατεβασμένα κεφάλια…βαρέθηκα να βλέπω ένα ολόκληρο λαό να παρακολουθεί μουδιασμένος σαν ταινία την στοχευμένη φτωχοποίηση του…βαρέθηκα να είμαι ανεπιθύμητος και εκδιωγμένος από την ίδια μου τη χώρα…βαρέθηκα να βλέπω την αγωνία στο πρόσωπο της μάνας μου και του πατέρα μου για το αν θα έχουν να φάνε…θα μου πεις τι έκανες για να το αποτρέψεις τούτο; Μεγάλη κουβέντα και όχι επί της παρούσης.

Κάπως έτσι λοιπόν ξύπνησε για τα καλά μέσα μου το ένστικτο της επιβίωσης (και υπογραμμίζω τη λέξη «επιβίωση»).  Μάζεψα λοιπόν τα μπογαλάκια μου και ήρθα στο νησί για να διεκδικήσω μια αξιοπρεπή ζωή.

Θα μπορούσα να γράψω κι άλλα πολλά, με πόνο στην καρδιά, θα μείνω όμως σε ένα, ότι η Ελλάδα πλέον είναι μόνο για να πας διακοπές. Δεν έχω καμιά πρόθεση δυσφήμισης, είναι μόνο ρεαλισμός.

Στην Κύπρο δεν είχα ξαναβρεθεί και οφείλω να ομολογήσω ότι η εικόνα που είχα ήταν σίγουρα λανθασμένη. Ο λόγος ήταν γιατί αφελέστατα με είχε συνεπάρει αυτή η επιπόλαια τάση να κρίνεις χωρίς να γνωρίζεις, από τις διάφορες σκόρπιες κουβέντες και τις ελλιπείς και πολλές φορές κακοήθεις απόψεις,

Φτάνοντας λοιπόν στο νησί, ένιωσα και πάλι σαν άνθρωπος, όντας εργαζόμενος – δούλος τα πρόσφατα χρόνια στην Ελλάδα. Ένιωσα και νιώθω ευγνώμων και ευτυχής που βρέθηκα σε ένα αξιοπρεπέστατο εργασιακό περιβάλλον με όλα τα παρελκόμενα του – ωράρια, αναγνώριση, συμπεριφορά, απολαβές κλπ.

Ίσως σε πολλούς Κύπριους να ακούγεται υπερβολικό, αλλά σας διαβεβαιώνω ότι υπάρχουν πολύ και πολλά χειρότερα».

 

Υπάρχει κάτι που σε ενοχλεί ή σε ξενίζει από την καθημερινότητα στην Κύπρο;

Αν εξαιρέσουμε την αφόρητη ζέστη το καλοκαίρι, απολύτως τίποτα. Θεωρώ τον εαυτό μου χαμαιλέοντα, αφού μπορώ πολύ εύκολα να προσαρμοστώ σε νέες συνθήκες.

Άλλωστε θεωρώ πώς η διαφορετικότητα μεταξύ ανθρώπων, λαών και χωρών, πρέπει να είναι σεβαστή και αποδεκτή από όλους μας.

Το να βιώσεις καινούριες, άγνωστες εμπειρίες, από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες, θα σε ωφελήσει είτε μεσοπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα στη πορεία της ζωής σου.

Από την Κύπρο –παρόλο που δεν είμαι πολύ καιρό εδώ- μ’ αρέσει πολύ το φαγητό και κυρίως τα κρέατα και η θάλασσα. Μπορεί να είναι κοινότυπα, αλλά τα έχω ξεχωρίσει.

Ένιωσες καθόλου ανεπιθύμητος όσο καιρό μένεις εδώ;

Ανεπιθύμητος αν το εννοείς σε επίπεδο ρατσισμού, δεν ένιωσα στην Κύπρο (το ένιωσα όμως σε άλλες χώρες).

Απ’ εκεί και έπειτα η όποια καχυποψία και προκατάληψη προς το πρόσωπο μου είναι φυσιολογική. Θεωρώ ότι για τον οποιοδήποτε συναναστρεφόμενο με καινούρια πρόσωπα, οι επιφυλάξεις του προς αυτόν είναι αναμενόμενες.

Επιθυμία μου πάντως είναι να μείνω μόνιμα στην Κύπρο και ευτυχώς μέχρι στιγμής όλα πάνε κατ’ ευχήν. Οι οιωνοί είναι ελπιδοφόροι, αν και το ιστορικό μου αποδεικνύει το αντίθετο, έχοντας αλλάξει καμιά δεκαριά πόλεις και άλλα τόσα σπίτια τα τελευταία 15 χρόνια.. παρόλα αυτά στην Κύπρο είμαι αποφασισμένος να ριζώσω. Και δεν θα είναι και δύσκολο αφού δεν νιώθω ότι βρίσκομαι σε ξένη χώρα. Δεν εντοπίζω ιδιαίτερες διαφορές με την Ελλάδα.

«Θεωρώ πώς μας ενώνουν πολύ περισσότερα απ’ όσα μας χωρίζουν. Δεν θα σταθώ σε λεπτομέρειες κάνοντας αναλύσεις, αλλά ούτε και θα με πιάσει παλιμπαιδισμός για να σου πω ότι εσύ είσαι πιο κοντός από εμένα κλπ. Αυτό που μπορώ να σου πω με σιγουριά και περηφάνια, είναι ότι έχοντας ταξιδέψει σε αρκετές χώρες, δεν έχω βρει καμιά άλλη που να πλησιάζει το προφίλ της κουλτούρας των δυο μας». 

*Καλαμαράς