Το ταλέντο πρέπει να αναγνωρίζεται και να επιβραβεύεται. Ακόμα πιο σημαντικό, πρέπει να δίνεται σε κάποιον η ευκαιρία και το βήμα έτσι ώστε να αποδείξει τι μπορεί να κάνει.

 

Λίγο ανοιχτά τα μάτια σου να έχεις, θα έχεις καταλάβει πως η Κύπρος διαθέτει άφθονο. Με αυτό στο μυαλό, αναρωτιέμαι. Πρώτον, η Κύπρος μπορεί να φιλοξενήσει πολλούς και ταλαντούχους ανθρώπους σ’ ένα τομέα; Και δεύτερον, μπορεί να το αξιοποιήσει σωστά και να το αναπτύξει;

Την απάντηση δεν την έχω, δεν ξέρω αν η αλήθεια έχει γλυκιά ή πικρή γεύση. Απλώς μπορώ να χαρώ όταν γνωρίζω παιδιά σαν τον Στέφανο Θεοδώρου (δεξιά στην κεντρική φωτογραφία). Μόλις 25 χρονών, Λεμεσιανός, φοιτητής από το 2013 στο Aalto Design Scool of Arts, στο Ελσίνκι -η Σκανδιναβία ξεφεύγει αρκετά πια και φαίνεται να παίρνει τα ηνία σε πρωτοποριακές ιδέες και ιδιοφυή μυαλά- και ήδη κέρδισε το πρώτο του βραβείο αρχιτεκτονικής. Ανάμεσα σε 867 διαγωνιζόμενους, ο Στέφανος ξεχώρισε και πήρε την πρώτη θέση με το έργο του «Unexpected Storm in Nicosia», θέλοντας να δείξει τον τρόπο με τον οποίο, μια πρωτεύουσα μοιρασμένη, μπορεί να γίνει ξανά ένα.

Αναδεικνύει το κυπριακό πρόβλημα μέσα από μια άλλη διάσταση, προτείνει λύσεις και βραβεύεται γι’ αυτές!

Τέτοια ταλέντα, σε όποιο χώρο κι αν διαπρέπουν, αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές του νησιού μας. Κάποιος πρέπει να κάνει κάποτε σωστά και αυτή τη δουλειά…

 

Έχεις κερδίσει ένα σημαντικό αρχιτεκτονικό βραβείο.

Ο διαγωνισμός αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός ειδικά για τους φοιτητές στο χώρο της αρχιτεκτονικής. Υποστηρίζεται από την παγκόσμια ένωση αρχιτεκτόνων (UIA) που δίνει ευκαιρία σε φοιτητές να αναδείξουν τα έργα και τις ιδέες τους σε αρχιτέκτονες παγκοσμίου φήμης. Η δημιουργία διαγωνισμών τέτοιας εμβέλειας όπως και το όλο θέμα του διαγωνισμού, επιτρέπουν στον φοιτητή να εκφραστεί ελεύθερα.

Κι επί προσωπικού;

Ο διαγωνισμός αυτός αποτελεί μια ιδιαίτερη εμπειρία. Η αναγνώριση της δουλειάς μας και η προσωπική μας προώθηση, εμένα και του συμφοιτητή μου, Μπιέλ, που δουλέψαμε μαζί στο πρότζεκτ, είναι κολακευτικά αλλά δεν είναι εκεί η ουσία. Σημαντικότερο ήταν το μήνυμα που καταφέραμε να βγάλουμε προς τα έξω, αγγίζοντας ευαίσθητα και σημαντικότατα κοινωνικοπολιτικά θέματα. Θέλαμε με τον δικό μας τρόπο να προβάλουμε πως υπάρχουν τρόποι επίλυσης κρίσιμων θεμάτων μέσω διαφορετικής προσέγγισης όπως η αρχιτεκτονική, φτάνει να υπάρχει το πάθος και η θέληση. Ο διαγωνισμός λοιπόν είναι σημαντικός, όχι γιατί θα «διαφημιστεί» η Κύπρος, αλλά γιατί θα προβληθεί έξω στον κόσμο ένα κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο που δυστυχώς ακόμη και στην δική μας εποχή, μαστίζει το νησί χωρίζοντάς το στα δύο.

 

Τι ήταν αυτό που σε έκανε να δηλώσεις συμμετοχή;

Το αποφασίσαμε μαζί με τον Καταλανό συμφοιτητή μου, Μπιέλ, μετά την λήξη των μαθημάτων μας στη σχολή το περασμένο καλοκαίρι, έχοντας παράλληλα την επίβλεψη του καθηγητή μας Δρ. Chiu Chen-Yu. Το θέμα του διαγωνισμού «the Unexpected City» προδιέθετε μια προσέγγιση πρωτόγνωρη και διαφορετική από υπάρχουσες επιρροές. Αυτή η πρόκληση παράλληλα με τις ανησυχίες μου για την υπάρχουσα πολιτική κατάσταση και για το μέλλον της Κύπρου είναι που μου έδωσαν κίνητρο. Το γεγονός πως συμμετείχα μαζί με ένα Καταλανό με βοήθησε να αφήσω πίσω προσωπικές απόψεις για το Κυπριακό πρόβλημα, επικεντρωνόμενος έτσι, σε ουσιαστικές ανάγκες που θα βοηθήσουν τον τόπο και τις δύο κοινότητες. Ο ενθουσιασμός του Μπιέλ και του καθηγητή μας να μάθουν περισσότερα για την ιστορία της Κύπρου είναι πραγματικά απερίγραπτο συναίσθημα. Τους ευχαριστώ πολύ που μπήκαν στον κόπο να μάθουν και να συμμεριστούν τις ανησυχίες του τόπου μου.

 

Ποιο μήνυμα θες να περάσεις μέσω του Unexpected Storm;

Ο σκοπός της πρότασής μας είναι απλός. Προσπαθούμε με μια αρχιτεκτονική αλλά παράλληλα ανθρωπιστική προσέγγιση, να αναδείξουμε-επιλύσουμε δύο κύρια προβλήματα που επικρατούν στην Κύπρο. Το πρόβλημα της κατοχής του νησιού και συγκεκριμένα της Λευκωσίας και το πρόβλημα λειψυδρίας που επικρατεί στο νησί κάθε καλοκαίρι.

 

Γιατί «καταιγίδα»;

Η καταιγίδα συμβολίζει την ένταση με την οποία απελευθερώνεται ένα ζωτικό στοιχείο, το νερό. Μια ζωτική ανάγκη που είναι κοινή και για τις δύο κοινότητες, που φέρνει ζωή και ευημερία σε ένα τόπο. Έτσι και η δική μας «καταιγίδα», αγνοεί τις υπάρχουσες κοινωνικές, πολιτικές, θρησκευτικές και οικονομικές εντάσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων, απελευθερώνοντας το ζωτικό στοιχείο του νερού που θα φέρει μια νέα ζωή και ανάπτυξη σε ένα ενωμένο νησί.

Το κτίριο μας τοποθετήθηκε στη νεκρά ζώνη όπου λειτουργεί σαν μονάδα αφαλάτωσης για την παροχή πόσιμου νερού και για τις δύο κοινότητες. Το σχήμα θυμίζει (ειρωνικά) ένα τεράστιο τοίχο που ο οποιοσδήποτε θα διερωτάτο αν όντως αυτή η ιδέα προωθεί την ένωση. Αντιθέτως, εμείς εκλαμβάνουμε το τείχος ως μέσο που ενώνει την πόλη κάτω από την προστασία του. Όπως τα Βενετικά τείχη που προστάτευαν την παλιά Λευκωσία και όλες τις πόλεις του κόσμου, από εξωτερικούς, εχθρικούς παράγοντες, έτσι και το δικό μας τείχος συμβολικά θα είναι το στοιχείο που θα ενώσει και θα προστατεύσει με το δικό του συμβολικό τρόπο την πόλη.

 

Είναι επίσης ένα μνημείο. Το μέγεθός του το καθιστά σαν ένα νέο σύμβολο της χώρας, αλλά μιας χώρας που έκανε μια νέα αρχή με κοινό συμφέρον για τον κόσμο της. Ενώ συμβολίζει την νέα αρχή, λειτουργεί επίσης σαν μέσο υπενθύμισης της ιστορίας μας.

Αυτό το κτίριο λοιπόν είναι μέρος αυτής της πλούσιας ιστορίας που έχει το νησί, χτισμένο σε ένα χώρο ιερό, την πράσινη γραμμή, υπενθυμίζοντας στον κόσμο τι πέρασε ο τόπος και γιατί πρέπει να βλέπουμε μπροστά για την δημιουργία μιας νέας κοινής ταυτότητας, αυτής του Κύπριου πολίτη.

Πόσο καιρό σου πήρε να το ετοιμάσεις και τί δυσκολίες αντιμετώπισες;

Μας πήρε περίπου ένα τρίμηνο. Μεγαλύτερο χρόνο μας πήρε στο να αξιοποιήσουμε σωστά τα στοιχεία που είχαμε στα χέρια μας έτσι ώστε το μήνυμα να είναι απλό αλλά και δυνατό. Θέλαμε η πρόταση μας να βασίζεται σε πραγματικές καταστάσεις και γεγονότα, αποφεύγοντας ρομαντικές και ουτοπικές προσεγγίσεις για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων.

 

Περίμενες τη βράβευση;

Κανείς νομίζω δεν περιμένει να βραβευτεί. Αφοσιωθήκαμε με πλήρη σοβαρότητα, για ένα αποτέλεσμα που θα ήμασταν πρώτα εμείς ευχαριστημένοι και που θα μπορούσε ανταγωνιστεί επάξια με τις άλλες εκατοντάδες συμμετοχές.

Τι πιστεύεις ότι πάει λάθος με την σημερινή αρχιτεκτονική στην Κύπρο, τι πάει σωστά και ποιο δρόμο προτείνεις εσύ να ακολουθήσουμε;

Δυστυχώς η Κύπρος μπήκε σε μία ψευδαίσθηση μιας καθαρά εικονικής ανάπτυξης. Για κάποιο παράξενο λόγο έχουμε πειστεί πως ανάπτυξη σημαίνει ψηλά επιβλητικά κτίρια, μαρίνες, επαύλεις, γήπεδα γκολφ. Όλα αυτά ναι, είναι φαντασμαγορικά αλλά διερωτάται κανείς ποιους εξυπηρετούν. Οι πόλεις κτίζονται από ανθρώπους για την εξυπηρέτηση των ανθρώπων και πρέπει να επιτρέπει μια δημιουργική κοινωνική συναναστροφή που μαζί με όλα τα άλλα να είναι ένα λειτουργικό και ευχάριστο περιβάλλον για τους πολίτες της. πρέπει να βρίσκουμε λύσεις που να έχουν κύριο σκοπό το κοινό καλό και όχι το οικονομικό συμφέρον μιας «ελίτ». Το ειρωνικό είναι πώς έχουμε όλες τις προϋποθέσεις και τα μέσα να δημιουργήσουμε κάτι που θα ζήλευαν άλλες χώρες. Πολιτισμό χιλιάδων χρόνων, αξιοσημείωτους Κύπριους αρχιτέκτονες…

Χωρίς να θέλω να είμαι αρνητικός υπάρχουν θετικά στοιχεία στην σημερινή εικόνα των πόλεων μας. Η ανανέωση των κέντρων είναι για παράδειγμα κάτι που συμβάλλει τεράστια στην ανάπτυξη μιας λειτουργικής πόλης. Πρέπει όμως να προσεγγίσουμε ξανά θέματα υποδομών καθώς είναι εμφανές μέχρι σήμερα πως δεν συμβαδίζουν με τις αυξανόμενες ανάγκες των πόλεων μας.

Έχεις σκοπό να επιστρέψεις στην Κύπρο;

Ναι, σίγουρα. Το ερώτημα μάλλον είναι το πότε; Σκοπός μου θα έλεγα είναι να ζήσω και να μάθω μέσα από διαφορετικούς πολιτισμούς και αρχιτεκτονικές προσεγγίσεις που κατά την δική μου γνώμη μπορεί μόνο κάποιος να μάθει όταν έχει ταξιδέψει και έχει εμπειρίες που συμβάλλουν στην δημιουργία μιας προσωπικής πλέον προσέγγισης στην αρχιτεκτονική και στα έργα του. Πιστεύω πως όταν αποκτήσω αρκετή εμπειρία και γνώσεις ώστε να προσφέρω έστω και κάτι ελάχιστο στην Κύπρο και την κοινωνία της μέσα από την αρχιτεκτονική, τότε θα επιστρέψω.