Μετά από τέσσερις δεκαετίες διαίρεσης, το να επιδιώκεις επαφή με ανθρώπους που κατάγονται ή/και κατοικούν στο ίδιο νησί με σένα έχει μια χρησιμότητα προφανή, που αν δεν είσαι σε θέση να αντιληφθείς, ίσως τίποτα από τα παρακάτω να μην καταλάβεις.

Μέσα στη λανθάνουσα τους άρνηση και εμμονή, αρκετοί χαρακτηρίζουν τέτοιες επαφές ως «τρέντυ» και «ανούσιες» ενώ αθεράπευτοι από τον χρόνο και την κοινή λογική, παραμένουν ασφαλώς οι -μειοψηφικοί- «out of the closet» απορριπτικοί, που οποιαδήποτε επαφή την αντιλαμβάνονται ως εθνική μειοδοσία, προδοσία, ασφυξία κλπ.

Πέρα από τις ξεχειλωμένες προκαταλήψεις, κάτι όμορφο συμβαίνει αυτές τις μέρες στην (ευρύτερη) Αμμόχωστο.

25άρηδες καλλιτέχνες και από τις δύο πλευρές μένουν εδώ και δύο βδομάδες μαζί σε ένα σπίτι στην εντός των τειχών πόλη και με τη θετικότητα που τους έφερε μαζί έχουν φιλοτεχνήσει δύο τοίχους. Ο ένας βρίσκεται σε ένα πάρκινγκ αυτοκινήτων νότια του Καθεδρικού του Αγίου Νικολάου και ο άλλος στη Δερύνεια, στη λεωφόρο Αμμοχώστου, αμέσως πριν το οδόφραγμα. 

Ειδικότερα, στο αισιόδοξο αυτό εγχείρημα έχουν συμμετάσχει τέσσερις καλλιτέχνες, δύο αγόρια και δύο κορίτσια: ο «Opsis Synopsis», ο «twenty three», η Nurtane Karagil και η Umay Kutay Yilmaz.

Το πρότζεκτ παρουσιάστηκε «επίσημα»  το Σάββατο, 31 Οκτωβρίου, στον τοίχο της Αμμοχώστου, με ζωντανή μουσική, ντόπιο φαγητό και χειροποίητες δημιουργίες. 

«Ένα από τα εντονότερα πράγματα που βίωσα μέσω του residency είναι ότι με βοήθησε στο να απομυθοποιήσω μέσα στο μυαλό μου διάφορα. Πιστεύω πως υπάρχουν άνθρωποι στις νέες γενιές που είναι έτοιμοι να κάνουν το βήμα, ιδίως άνθρωποι που έχουν ζήσει στο εξωτερικό» λέει στη CITY ο 26χρονος Ε/κ Twenty Three.

«Άλλο το να έχεις απλώς κάποιες επαφές με Τουρκοκύπριους και άλλο το να συμμετάσχεις σε ένα τέτοιο πρότζεκτ, αφού όταν μείνεις με τον άλλο για μέρες και ξυπνάς μαζί του κάθε πρωί, ρωτάς πράγματα που δε θα το έκανες διαφορετικά. Ήρθαν σε σύγκρουση μέσα στο μυαλό μου όλες οι απόψεις που είχα από τον στρατό, την οικογένεια και το σχολείο και που μου είχαν κάνει ζημιά. Στην πορεία κατάλαβα ότι το τελικό αποτέλεσμα του τοίχου δεν είχε και τόση σημασία».

Μέσα από πολύ ψάξιμο για τη Δερύνεια και τα επεισόδια που είχαν γίνει εδώ καταλήξαμε πως δε θέλαμε να κάνουμε κάτι σαν μνημείο του πόνου

Μαζί με την 31χρονη Φραντζέσκα από την Ιταλία, που επιμελήθηκε του πρότζεκτ μέσω του πολιτιστικού οργανισμού με έδρα τη Ρώμη «WALLS», μέσα στις δύο αυτές εβδομάδες και μεταξύ άλλων οι τέσσερις καλλιτέχνες επισκέφθηκαν μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, αντάλλαξαν απόψεις με κοινωνιολόγους κάτω από το Άγαλμα της Ελευθερίας στη Λευκωσία και …. πάρταραν με αφορμή τα γενέθλια του twenty three το περασμένο Σάββατο. 

Για τα γκράφιτι στους τοίχους οι τέσσερις χωρίστηκαν σε δύο ομάδες των δύο. O twenty three δούλεψε στον τοίχο της Δερύνειας.

 «Μέσα από πολλή συζήτηση και ψάξιμο για τη Δερύνεια και τα επεισόδια που είχαν γίνει εδώ καταλήξαμε πως δε θέλαμε να κάνουμε κάτι σαν μνημείο του πόνου. Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε κάτι όσο το δυνατόν πιο απλό. Για να καταλάβεις, το μπάγκραουντ είναι ροζ και το σχέδιο κατά κάποιον τρόπο φαίνεται λίγο παιδικό, αφού αποτελείται από κύματα, σύννεφα και ήλιους. Περιμετρικά έχει κορνίζα και το όλο έργο είναι αναποδογυρισμένο. Ο ουρανός με τον ήλιο βρίσκεται κάτω και η θάλασσα με τα βουνά από πάνω. Στις δύο άκρες του τοίχου μας δύο χέρια προσπαθούν να μετακινήσουν τον ήλιο και τα κύματα. Αισιοδοξία δηλαδή αλλά και προβληματισμός».

Επισκέπτομαι συχνά τη Λευκωσία, αφού η Αμμόχωστος είναι λίγο πεθαμένη

Η 26χρονη συμμετέχουσα Nurtane κατάγεται από την Αμμόχωστο και διδάσκει καλές τέχνες στο «Eastern Mediterranean University».

Μας μίλησε για τη «νεκρή ζωή» στην κατεχόμενη Αμμόχωστο, όπου «όλα είναι μονότονα και δεν ανανεώνονται».

«Μένω στο σπίτι της γιαγιάς μου που βρίσκεται στην εντός των τειχών πόλη, επισκέπτομαι όμως συχνά τη Λευκωσία, αφού η Αμμόχωστος είναι λίγο πεθαμένη. Όλα κινούνται συνεχώς προς την ίδια μονότονη κατεύθυνση. Το κλειστό Βαρώσι σίγουρα παίζει ρόλο. Οι άνθρωποι εδώ δεν πιστεύουν πως τα πράγματα μπορούν να γίνουν όπως ήταν παλιά. Είναι μια πόλη θλιμμένη».

Ωστόσο, χαίρεται που κάτι τέτοιο συμβαίνει τώρα στην Αμμόχωστο, αφού «τις πλείστες φορές τέτοια πρότζεκτ στη Λευκωσία είναι που πραγματοποιούνται».

Ευχή της είναι παρόμοιες πρωτοβουλίες να λαμβάνονται συχνότερα από Κύπριους και όχι μόνο από την ΕΕ και τα Ηνωμένα Έθνη.

Εάν το οδόφραγμα στη Δερύνεια ανοίξει, συμπληρώνει, η κατάσταση κάπως θα βελτιωθεί.

Τα τελικά αποτελέσματα

Δερύνεια:

Αμμόχωστος:

Το «FA/DE» (Famagusta/Deryneia mural art project) διοργανώθηκε από τo renewal με την υποστήριξη της UNDP και της ΕΕ.