Μια ομάδα ανθρωπολόγων εξέτασε μέλη δυο φυλών της βορειοδυτικής Ναμίμπια, με σκοπό να απαντήσει στο ερώτημα εάν οι άνδρες έχουν καλύτερη αντίληψη και ικανότητα διαχείρισης του χώρου, σε σύγκριση με τις γυναίκες και γιατί.

Η μελέτη τους, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, κατέληξε σε μια αλυσίδα χρήσιμων συμπερασμάτων. Βρήκε ότι οι άνδρες που είχαν καλύτερη ικανότητα αντίληψης του χώρου και πλοήγησής του σε αυτό, όχι μόνο μπορούσαν να ταξιδέψουν πιο μακριά από τους άλλους άνδρες, αλλά και να αποκτήσουν απογόνους με περισσότερες γυναίκες. Στην περίπτωση του άνδρα, λοιπόν, η καλύτερη χωροταξική ικανότητα έχει ένα σαφές εξελικτικό πλεονέκτημα.

Είναι η πρώτη φορά που έχει συνδεθεί η χωροταξική ικανότητα με την ικανότητα πλοήγησης, το εύρος της απόστασης που διανύεται, αλλά και την αναπαραγωγική επιτυχία. Η προηγούμενη επιστημονική βιβλιογραφία έχει αναδείξει κάποια από τα κομμάτια αυτής της αλυσίδας, ποτέ όμως όλα μαζί.

Οι επιστήμονες επέλεξαν τις φυλές Τουέι και Τσίμπαχ, οι κάτοικοι των οποίων ζούσαν το μισό χρόνο στο βουνό συλλέγοντας τροφή και μισό χρόνο στις πεδιάδες καλλιεργώντας. Ήταν λοιπόν πολύ καλά υποκείμενα για την εν λόγω μελέτη, γιατί διένυαν αποστάσεις άνω των 120 μιλίων μέσα σε ένα έτος. Οι κάτοικοι των φυλών αυτών όμως εκτός από το ότι ταξίδευαν στο φυσικό περιβάλλον με τα πόδια, όπως ακριβώς και οι προγονοί μας, είχαν και μια ανοικτή σεξουαλική κουλτούρα που τους επέτρεπε να έχουν σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου. Ως εκ τούτου, πολλοί άνδρες μπορούσαν να έχουν παιδιά με άλλες γυναίκες εκτός από τις συζύγους τους.

Το χαρακτηριστικό αυτό ήταν που έδωσε τη δυνατότητα στους ερευνητές να εντοπίσουν τη σχέση ανάμεσα στο εύρος μετακίνησης και την αναπαραγωγική επιτυχία.

Για να εντοπίσουν οι ερευνητές τις διαφορές ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες, τους έκαναν διάφορες ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής, τις αποστάσεις που είχαν διανύσει και τα μέρη που είχαν επισκεφτεί μέσα στο περασμένο έτος και παράλληλα, τους υπέβαλαν σε κάποιες δοκιμασίες αξιολόγησης της χωροταξικής ικανότητας. Η χωροταξική ικανότητα περιλαμβάνει την ικανότητα οπτικοποίησης των σχέσεων στο χώρο και την ικανότητα διαχείρισης της εικόνας αυτής νοητικά.

Οι δοκιμασίες αυτές εξέτασαν την ικανότητα νοητικής περιστροφής αντικειμένων, την αντίληψη σχέσεων στο χώρο, καθώς και την εκτίμηση κατευθύνσεων και αποστάσεις.

Σύμφωνα με τα ευρήματα οι άνδρες ταξίδεψαν πιο μακριά κι επισκέφτηκαν περισσότερα μέρη, σε σύγκριση με τις γυναίκες. Το πιο σημαντικό εύρημα όμως ήταν ότι οι άνδρες που είχαν καλύτερη επίδοση στη νοητική περιστροφή αντικειμένου ανέφεραν ότι είχαν διανύσει μεγαλύτερες αποστάσεις, τόσο μέσα στο περασμένο έτος, όσο και κατά τη συνολική διάρκεια της ζωής τους, σε σύγκριση με αυτούς που δεν τα πήγαν τόσο καλά σε αυτή τη δοκιμασία.

Δε βρέθηκε καμία σχέση ανάμεσα στο εύρος απόστασης και την επίδοση στη δοκιμασία της νοητικής περιστροφής αντικειμένου, στην περίπτωση των γυναικών.

Τα ευρήματα μάλιστα δείχνουν ότι οι άνδρες που ταξίδεψαν περισσότερο μέσα στο τελευταίο έτος έχουν περισσότερα παιδιά από διαφορετικές γυναίκες.

Γιατί λοιπόν οι άνδρες αντιλαμβάνονται καλύτερα το χώρο από τις γυναίκες; Κάποιοι θεωρούν πως πρόκειται για μια πολιτισμική κατασκευή, αλλά αυτό δεν εξηγεί γιατί η καλύτερη χωροταξική ικανότητα των ανδρών έναντι των γυναικών παρατηρείται σε διαφορετικές κουλτούρες και κοινωνίες.

Το πραγματικό ερώτημα ίσως είναι γιατί η χωροταξική ικανότητα δίνει μεγαλύτερο πλεονέκτημα στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Μια υπόθεση, η οποία υποστηρίζεται από την παρούσα μελέτη είναι ότι οι άνδρες έχουν μεγαλύτερο εξελικτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις γυναίκες, γιατί η ικανότητα αυτή τους βοηθά να διανύσουν μεγαλύτερες αποστάσεις, να βρουν πολλές σεξουαλικές συντρόφους και να αποκτήσουν περισσότερους απογόνους.