Εκτός από τα βιολογικά φαινόμενα όπως το καταλάγιασμα των ορμονών με το πέρασμα του χρόνου, υπάρχει μια αλληλουχία καταστάσεων και θεμάτων που κάνουν τη ρομαντική αγάπη να μην μπορεί να διαρκέσει στον χρόνο -και φαίνεται πως λίγοι τη γλιτώνουν.
H Joani L. Sailor ειδικεύεται στη συμβουλευτική θεραπεία ζευγαριών στο Πανεπιστήμιο Cameron της Οκλαχόμα. Έτσι, για την έρευνα εξέτασε 8 ασθενείς της που ξε-ερωτεύτηκαν το ταίρι τους, χαρτογραφώντας την πορεία τους σε θέματα όπως: η απώλεια της εμπιστοσύνης, της οικειότητας, του συναισθήματος αγάπης, του συναισθηματικού πόνου και της αρνητικής εικόνας του εαυτού τους. Αυτό που διαπίστωσε είναι πως αν και διαφορετικές καταστάσεις οδηγούν κάθε ζευγάρι στον χωρισμό, η στιγμή της απόλυτης διαύγειας, όταν κατάλαβαν ότι δεν ήταν πλέον ερωτευμένοι, ήταν κοινή για όλους.
Η Sailor κατέγραψε τη σταδιακή πορεία, καθώς πολλοί πελάτες της έκαναν την ίδια ερώτηση: μα πώς ξε-ερωτεύτηκα; Οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν εκ των υστέρων την επιδείνωση της σχέσης ως μια αργή και προοδευτική διαδικασία, μέχρι το σημείο της λήξης της. Συγκεντρώνοντας τα στοιχεία, φαίνεται πως η διαδικασία μοιάζει με ένα σακί που μαζεύει πολλά μικρά πράγματα, μέχρι που τελικά δεν μπορεί να αντέξει άλλα και σκίζεται. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ομηρικούς καβγάδες αλλά ανεπαίσθητες αλλαγές στη σχέση που δεν παρατηρούνται εκείνη τη στιγμή. Γίνονται όμως ευκρινείς όταν κοιτάμε πίσω και από απόσταση.
Κάποιοι οδηγήθηκαν στον χωρισμό από ένα τραυματικό γεγονός όπως η απώλεια της εμπιστοσύνης. Άλλοι έχασαν σταδιακά το sex drive τους, για παράδειγμα δεν ήθελαν πλέον να φιλιούνται στο στόμα. Η σταδιακή διάβρωση περιελάμβανε από «συνδυασμό πραγμάτων που με έκαναν να σκεφτώ» μέχρι ζευγάρια που άλλαξαν τόσο πολύ με το πέρασμα των χρόνων που απομακρύνθηκαν και μια μέρα ξύπνησαν σαν δυο ξένοι. Η πιο συχνή επόμενη φάση ήταν ο συναισθηματικός πόνος. Η αρνητική εικόνα του εαυτού τους έκανε πολλούς να νιώθουν την αίσθηση της απόρριψης μέχρι το σημείο συμπτωμάτων κλινικής κατάθλιψης, και άλλους να νιώθουν ότι ξεκινά ένας νέος δρόμος αφού δεν ήταν πλέον ευτυχισμένοι με το ταίρι τους.
Η στιγμή της επίγνωσης περιγράφεται ως «κλαδί που ξαφνικά έσπασε». Είναι σαφής και καθαρή σε κάθε μία από τις περιπτώσεις ξεχωριστά. Οπότε αν έχετε κάποιο δισταγμό, τότε ίσως να αγαπάτε ακόμα. Ή ίσως απλώς δεν είναι η ώρα να φύγετε